Financiering voor bio-LNG uit GFT-afval voor de scheepvaart

In Wilp werken Nordsol, Attero en Titan samen aan het produceren van bio-LNG voor maritiem transport. Deze biobrandstof wordt gemaakt door biogas op te vangen wat vrijkomt bij de vergisting van organisch afval.

Dit biogas wordt vervolgens vloeibaar gemaakt zodat het kan dienen als brandstof voor schepen. De financiering van Nordsol voor de installatie wordt mede mogelijk gemaakt door Triodos Bank en Oost NL. Oost NL investeert vanuit het Innovatie- en Energiefonds Gelderland. De verwachting is dat het eerste schip in 2024 op bio-LNG, uit groente-, fruit- en tuinafval (GFT) uit Wilp, kan varen.

Onder de naam FirstBio2Shipping werken de drie bedrijven samen aan een installatie die jaarlijks 2.400 ton bio-LNG (of vloeibaar biogas) produceert. Attero zorgt als milieubedrijf voor het gft-afval als grondstof en bouwt samen met Nordsol een installatie op basis van Nordsols gepatenteerde iLNG-technologie. “Weer een nieuwe stap in onze missie om voortdurend te verduurzamen en grondstoffen en energie uit afval te halen”, zegt Jan Willem Steyvers van Attero. Titan is een leverancier van schone brandstoffen en neemt het bio-LNG af om het vervolgens aan de scheepvaart te kunnen leveren. 

Het doel van FirstBio2Shipping is om de maritieme transportsector te helpen om uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Door voor het eerst direct naast de biogasinstallatie op een gestandaardiseerde en schaalbare manier bio-LNG voor de scheepvaart te produceren, willen we laten zien dat bio-LNG een kosteneffectieve vervanging van zware stookolie kan worden, legt Wouter Zijlmans, CFO bij Nordsol namens het consortium uit.

Het geproduceerde bio-LNG zal de broeikasgasemissies met 92% verminderen in vergelijking met een conventionele brandstof voor de scheepvaart. Dat komt neer op meer dan 87.500 ton aan CO2-emissies die gedurende de eerste tien jaar van exploitatie worden vermeden.

Koning Willem-Alexander start aanleg landelijk waterstofnetwerk Gasunie

Koning Willem Alexander heeft vrijdagmiddag 27 oktober de starthandeling verricht voor de aanleg van het landelijke waterstofnetwerk in Nederland.

Koning Willem-Alexander deed dat op het bouwterrein van Gasuniedochter Hynetwork Services in de Rotterdamse haven, waar aannemer Visser & Smit Hanab het eerste deel van het landelijke netwerk aanlegt. Het landelijke waterstofnetwerk, dat ongeveer 1,5 miljard euro zal kosten, verbindt vanaf 2030 de grote industriële regio’s in Nederland met elkaar en met Duitsland en België. Vorig jaar kreeg Gasunie van het kabinet de opdracht het waterstofnetwerk te ontwikkelen.

Na de officiële start kreeg Koning Willem-Alexander een rondleiding over de bouwplaats door medewerkers van Gasunie en de aannemer. Bij de aanleg wordt gewerkt met duurzaam, emissieloos materieel en maakt Gasunie onder meer gebruik van HyTap, een unieke techniek om eindgebruikers veilig aan te kunnen sluiten op de waterstofleidingen. Aansluitend sprak de Koning met diverse betrokken organisaties uit binnen- en buitenland over de verduurzaming van het bedrijfsleven, de rol van waterstof binnen een duurzaam energiesysteem, het transport van waterstof en over importmogelijkheden.
 
Waterstof speelt een cruciale rol bij de verduurzaming van de energievoorziening. Bijvoorbeeld in de verduurzaming van industrie en zwaar transport. Eén van de randvoorwaarden voor de ontwikkeling van een waterstofmarkt is de infrastructuur voor transport en opslag. Door als eerste Europese land de infrastructuur voor waterstof op orde te hebben, kan Nederland een belangrijk knooppunt voor duurzame energie zijn.
 
Het eerste deel van het waterstofnetwerk, een traject van meer dan 30 kilometer, loopt in Rotterdam van de Tweede Maasvlakte naar Pernis, en kan naar verwachting in 2025 in gebruik genomen worden. Het landelijke netwerk krijgt uiteindelijk een lengte van 1.200 kilometer en bestaat grotendeels uit bestaande aardgasleidingen die zullen worden hergebruikt. Het netwerk zal verbindingen hebben met grootschalige waterstofproductiefaciliteiten, importterminals in de zeehavens en bedrijven in binnen- en buitenland die waterstof gaan gebruiken om te verduurzamen.

UHasselt en imec starten ambitieuze samenwerking rond groene waterstof met Australische University of New South Wales (UNSW)

Tijdens de Belgische economische missie in Australië ondertekent Bart Vermang, professor in zonneceltechnologie aan UHasselt en imec, partners binnen EnergyVille, een samenwerkingsovereenkomst met de Australische universiteit UNSW.

De instellingen zullen de volgende jaren intensief samenwerken rond de productie van groene waterstof aan de hand van zonne-energie en rond het opvangen en hergebruiken van CO2-uitstoot in de industrie.

Naast groene waterstof zullen de Belgische en Australische onderzoeksgroepen ook inzetten op het opvangen van CO2-uitstoot in de industrie, om deze via waterstof om te zetten naar andere brandstoffen zoals methanol of ammoniak, die dan weer ter plekke kan hergebruikt worden in de industrie.

De universiteit in New South Wales is wereldwijd gekend voor onderzoek naar hernieuwbare energie en vooral op vlak van zonne-energie. Dit jaar kregen ze voor meer dan 29 miljoen euro onderzoeksbudget van de Australische Overheid voor projecten rond hernieuwbare energie en zeer recent ontvingen ze ook de prestigieuze Queen Elizabeth Prize for Engineering ter waarde van 500.000£.

Methaplanets ‘energiekorrels’ van stro en mest kans voor productie biogas

Zoveel mogelijk energie halen uit reststromen van de landbouw, dat is de missie van het Nederlandse Methaplanet. Het bedrijf ontwikkelde een gepatenteerde technologie waarmee het onder andere van stro en mest pellets kan maken met een hoge energiedichtheid.

Het zaadje voor de ontwikkeling van deze technologie werd geplant op de paardenmanege van zijn dochter in Frankrijk, vertelt Xander Sandell, een van de opric

In de huidige situatie wordt stromest in Nederland eigenlijk niet in een vergister gebruikt. Stromest is moeilijk toegankelijk voor de bacteriën in een vergister en heeft daardoor een lange doorlooptijd nodig.

Het systeem combineert thermische en mechanische processen om biomassa om te zetten in gebruiksklare energiekorrels.

Conscious Aerospace zet belangrijke stap in luchtvaart op waterstof

Gisteren is de nieuwe hangaar van Conscious Aerospace op Rotterdam The Hague Airport officieel geopend. Gedeputeerde Jeannette Baljeu verrichte tijdens een feestelijke bijeenkomst de openingshandeling met de onthulling van een plaquette. In de hangaar gaat Conscious Aerospace verder met de bouw van hun HAPSS: het Hydrogen Aircraft Propulsion and Storage System. HAPSS maakt vliegen op waterstof mogelijk.

Conscious Aerospace vierde in september haar eerste verjaardag en is het grootste project onder het overheidsinitiatief Luchtvaart in Transitie. Met een financiering vanuit het Nationaal Groeifonds ontstond de mogelijkheid om het bedrijf op te richten en het HAPSS systeem te ontwikkelen. Dat gebeurde door een samenwerking van meer dan 10 Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen uit zowel vliegtuigindustrie als de maritieme en automotive sector. Die waren vandaag allemaal aanwezig op Rotterdam The Hague Airport, samen met het team van Conscious Aerospace, dat momenteel uit twintig mensen bestaat. Samen waren zij getuige van de sleuteloverdracht van de hangaar aan de CEO van Conscious Aerospace, het onthullen van een plaquette, speeches van diverse sprekers en videoboodschappen van de Canadese vliegtuigbouwer De Havilland en de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Mark Harbers.

In 2028 zal een eerste turboprop-vliegtuig Dash 8-300 meer dan 30 passagiers van Rotterdam naar Londen vliegen, aangedreven door een HAPSS-systeem. “De reden dat wij dit op relatief korte termijn kunnen realiseren, is omdat wij geen volledig nieuw aandrijfsysteem in een nieuw vliegtuig ontwikkelen en bouwen. Dat is een langdurig proces”, verklaart Geertsema. “Wij gaan de uitdaging aan om een bestaand vliegtuig te voorzien van zero emissie aandrijving Met de technologie, samengebracht in HAPSS, kunnen we de overgang naar waterstof versnellen.” Conscious Aerospace heeft in april 2023 een eerste samenwerkingsovereenkomst getekend met de Canadese vliegtuigbouwer De Havilland, die turboprop passagiersvliegtuigen maakt.

Hergebruik van offshore leidingen voor waterstoftransport mogelijk voor 2030

Guidehouse en Enersea hebben een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor de inzet van deze bestaande offshore gasleidingen voor waterstoftransport. Het onderzoek wijst uit dat de bestaande leidingen NGT en NOGAT ingezet kunnen worden voor transport van waterstof voor 2030. Dit is mogelijk door sommige bestaande aardgasstromen te herrouteren om zo bestaande en toekomstige klanten te blijven bedienen.
 
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Noordgastransport (NGT) en NOGAT - exploitanten van twee van de drie grote transportpijpleidingen op de Nederlandse Noordzee. De twee pijpleidingen hebben elk een capaciteit van 10 tot 14 Gigawatt en zijn vorig jaar al gecertificeerd voor waterstoftransport door Bureau Veritas Inspectie en certificering.

De voordelen van hergebruik ten opzichte van het installeren van nieuwe pijpleidingen zijn evident: het is goedkoper en het kan veel sneller. Er zijn minder vergunningen nodig en de impact op het milieu is veel lager, omdat de pijpleidingen al aanwezig zijn en er geen nieuwe leidingen door kwetsbare kustgebieden aangelegd hoeven te worden. Daarnaast is er minder ruimtebeslag op de toch al zo drukke Noordzee. Tijdens het onderzoek is het transport van waterstof, dat op de Noordzee zal worden geproduceerd, naar land onderzocht. De onderzoeksvraag was of en binnen welk tijdsbestek de pijpleidingen geschikt gemaakt kunnen worden.

Voor dit onderzoek hebben Guidehouse en Enersea twee hoofdscenario’s ontwikkeld die al tegen 2030 gerealiseerd kunnen worden. Bij beide scenario’s komt één van de leidingen volledig beschikbaar komt voor waterstof; de andere pijplijn blijft het transport van de bestaande en toekomstige aardgasproductie faciliteren.

In deze scenario’s zou naast pure waterstof ook blending - het bijmengen van waterstof bij aardgas - mogelijk zijn. De voordelen van deze scenario’s zijn groot. Het betekent dat de weg voor de uitrol van grootschalige productie van waterstof op zee open ligt. Zo kent hergebruik significant lagere kosten ten opzichte van het aanleggen van een nieuwe pijpleiding met dezelfde capaciteit. Afhankelijk van de keuze kan hergebruik een kostenbesparing tot 90 procent opleveren in vergelijking met de installatie van een nieuwe pijplijn. Een ander voordeel is de beperkte milieu-impact. Aangezien er geen volledig nieuw leidingensysteem hoeft te worden aangelegd, worden de zeebodem en kwetsbare natuur, zoals de duinen en de Waddenzee, niet onnodig aangetast.

De NOGAT- en NGT-leidingen zijn goed gepositioneerd ten opzichte van de grote geplande windparken in het noorden en tevens voor de geplande pilot ‘Ten Noorden van de Wadden’. Om deze parken aan te sluiten, is alleen de aanleg van enkele korte nieuwe offshore-leidingen noodzakelijk, waardoor uiteindelijk een ringleiding op zee ontstaat. Als op termijn beide leidingen beschikbaar zijn, wordt de capaciteit per leiding 14GW opgewekte waterstof.

De bestaande ringleiding is al verbonden met Denemarken - via de bestaande NOGAT-TYRA-DENEMARKEN- verbinding - en biedt goede mogelijkheden voor verbinding met andere landen aan de Noordzee. Voorbeelden zijn het aansluitingen van de westelijke tak van de NGT met Engelse bestaande gasleidingen of een verbinding met het Duitse Aquaventus/ Aquaductus-project. Bestaande aangesloten gasvelden kunnen op termijn dienen als opslag, zowel om tijdelijke fluctuaties ten gevolge van de variabiliteit van wind op te vangen, als om strategische voorraden aan waterstof aan te houden.
 
De uitkomsten van het onderzoek worden beschouwd als belangrijke bouwstenen voor toekomstig beleid en worden aangeboden aan relevante (overheids)instanties.

Integrale waterstofscholing in Noord-Nederland baant nieuwe wegen in onderwijs

Met de toekenning door SNN van 5 miljoen euro subsidie voor een 3-jarig ontwikkelprogramma voor waterstofscholing in Noord-Nederland slaan de regionale onderwijsinstellingen de handen ineen.

Het programma, onder de titel ‘H2 Train & Learn Hub’ (H2 is waterstof) is een niet eerder vertoonde integrale aanpak van thematisch onderwijs, onderzoek, training en (om)scholing op alle leerniveaus. Het moet gekwalificeerde mensen uit de regio -zowel studenten als professionals- voor de energie- en grondstoffentransitie beschikbaar krijgen voor de waterstof-economie die in Noord-Nederland wordt opgebouwd.

De ‘H2 Train & Learn Hub’ is een samenwerking tussen Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, Alfa-college, Noorderpoort, Drenthe College, NHL Stenden en New Energy Coalition.

Een van de aanleidingen van het ontwikkelprogramma is het feit dat Groningen na 60 jaar niet langer één van Europa’s belangrijkste centra van aardgas is. Vanuit het besef dat er daardoor een maatschappelijk en economisch gat dreigt te vallen is er in de regio een sterke beweging ontstaan om zichzelf opnieuw uit te vinden met gebruikmaking van de opgebouwde kennis en infrastructuur uit het gassysteem. Het breed gedragen plan is om een hoofdrol te spelen in de energietransitie. Specifiek gaat het dan om de waardeketen van de nieuwe, groene gassen die een centrale rol gaan spelen in ons toekomstige energiesysteem en als groene grondstoffen in de nieuwe circulaire productieprocessen. De basisvariant hiervan, schone waterstof, staat daarbij centraal.

De laatste jaren is er op het gebied van waterstof in de regio al veel gebeurd, zoveel dat de EU de regio officieel uitriep tot eerste Hydrogen Valley  (waterstof-hub) van Europa. Niet alleen vanwege de grote schaal van de nieuwe initiatieven rond groene gassen, maar ook omdat die de hele waardeketen beslaan: productie, transport, opslag en toepassingen in de industrie, mobiliteit en gebouwde omgeving. Er is inmiddels een investeringsplan tot 2030 voor meer dan 50 projecten met een gezamenlijke financiële omvang van ca. € 10 miljard. Ook zijn er binnen de kennissector diverse initiatieven ontstaan om in onderwijs en onderzoek op het thema in te spelen.

De hele waterstofeconomie staat nog in de kinderschoenen. Echte doorbraken richting grootschalige investeringen en verdere uitrol via het mkb en startups worden de komende jaren verwacht, maar dat betekent wel dat het voorwerk nu moet worden verricht. Een cruciale component hiervan is om, in samenwerking met bedrijven, te zorgen voor voldoende geschoold personeel voor de nieuwe technologie en toepassingen. Dat proces kan nu dankzij de toekenning van SNN worden opgestart.

Koning Willem-Alexander start aanleg eerste deel landelijk waterstofnetwerk

Zijne Majesteit de Koning Willem-Alexander verricht op vrijdagmiddag 27 oktober op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam de starthandeling voor de aanleg van het eerste deel van het landelijke waterstofnetwerk. Dit landelijke waterstofnetwerk verbindt vanaf 2030 de grote industriële regio’s in Nederland met elkaar en met Duitsland en België en wordt gerealiseerd door Gasuniedochter HyNetwork Services. Tijdens de startbijeenkomst is ook minister Jetten voor Klimaat en Energie aanwezig.

Waterstof speelt een cruciale rol bij de verduurzaming van de industrie en transportsector. Eén van de randvoorwaarden voor de ontwikkeling van en waterstofmarkt is de infrastructuur voor transport en opslag. Door als eerste Europese land de infrastructuur voor waterstof op orde te hebben, kan Nederland een belangrijk knooppunt voor duurzame energie zijn.
 
Het eerste deel van het waterstofnetwerk, een traject van meer dan 30 kilometer, loopt in Rotterdam van de Tweede Maasvlakte naar Pernis, en is naar verwachting in 2025 operationeel. Het landelijke netwerk krijgt uiteindelijk een lengte van 1.200 kilometer en bestaat grotendeels uit bestaande aardgasleidingen die zullen worden hergebruikt. Het netwerk zal verbindingen hebben met grootschalige waterstof productiefaciliteiten, importterminals in de zeehavens en bedrijven in binnen- en buitenland die waterstof gaan gebruiken om te verduurzamen.
 
Tijdens het programma houden onder meer Gasunie CEO Han Fennema en minister Jetten een toespraak. Ook is er een gesprek tussen vertegenwoordigers vanuit de industrie en maatschappelijke organisaties over het belang van waterstof. Na de officiële start krijgt Koning Willem-Alexander een rondleiding over de bouwplaats waarbij medewerkers van Gasunie onder meer vertellen over de speciale techniek om waterstofleidingen aan te boren. Aansluitend spreekt de Koning met diverse betrokkenen over de verduurzaming van het bedrijfsleven, de rol van waterstof binnen een duurzaam energiesysteem, het transport van waterstof en over importmogelijkheden.

Miljoenen voor meerdere kleine waterstofprojecten

Het kabinet start een subsidieregeling voor kleinere elektrolyseprojecten voor de productie van waterstof met duurzame energie. Het bedrag van bijna 250 miljoen euro moet zorgen voor 100 megawatt aan elektrolysecapaciteit.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland in 2030 ten minste 4 gigawatt aan elektrolysecapaciteit heeft. Voor grotere waterstofprojecten bestaan al subsidieregelingen zoals de IPCEI of SDE++. Ook wordt voor grote waterstofprojecten in het voorjaar van 2024 een tender opengesteld met een budget van €1 miljard. Hierover volgt de komende maanden meer informatie.

Het kabinet hoopt met dit geld 5 tot 10 kleinere projecten te helpen realiseren door het hele land, zodat meerdere bedrijven en lokale overheden ervaring op kunnen doen met elektrolyse.

Om ervoor te zorgen dat er steeds meer hernieuwbare waterstof wordt geproduceerd in Nederland, wil het kabinet dat zoveel mogelijk partijen ervaring opdoen met elektrolyse (het proces om hernieuwbare waterstof te maken). Om dit te realiseren wil het kabinet dat meerdere projecten gebruik kunnen maken van het beschikbare budget; daarom komen alleen projecten tot 50 megawatt in aanmerking. Op die manier wordt kennis breed verspreid en kunnen lessen met onder meer de technologie en de vergunningsprocedures zorgen voor versnelling in de ontwikkeling van volgende projecten.

Voor deze subsidieregeling komen alle soorten kleinere projecten in aanmerking, zolang ze gebruik maken van elektriciteit geproduceerd door wind- of zonneparken. Deze projecten kunnen bijvoorbeeld waterstof leveren aan lokale gebruikers, zoals tankstations, kleine industriële bedrijven, boerenbedrijven of woningen. Ook kunnen bedrijven met deze projecten netcongestie helpen voorkomen en de waterstof gebruiken om overschotten van duurzame energie lokaal op te slaan voor een later moment.

De winnende partijen krijgen een vergoeding om het kostenverschil tussen hernieuwbare en fossiele waterstof te dichten (de onrendabele top). Vanaf eind november kunnen projecten de subsidie aanvragen. Begin 2024 worden de winnaars bekend. Om ervoor te zorgen dat de projecten snel worden gerealiseerd, is één van de eisen van de subsidie dat de projecten binnen 4 jaar worden afgerond. Bedrijven hebben dus tot 2028 om hun elektrolyseproject te realiseren.

Samenwerking HyGear en Rijngas voor productie en afzet groene waterstof

HyGear, waterstoftechnologiebedrijf in Arnhem, en Rijngas uit Dinxperlo hebben kortgeleden een samenwerkingscontract getekend. Deze samenwerking zorgt voor een grotere waterstofproductie bij HyGear in Arnhem. Rijngas gaat het door HyGear geproduceerde groen gecertificeerde waterstof vermarkten binnen allerlei industrieën voor diverse processen en op elke schaal.

HyGear bouwt en levert wereldwijd waterstoftechnologie en produceert daarnaast in Arnhem (groene) waterstof. Rijngas verkoopt waterstof en neemt in deze samenwerking de geproduceerde groene waterstof af van HyGear. HyGear gaat de fill-site in Arnhem uitbreiden, om aan de sterk toenemende vraag te kunnen voldoen.

Met de overname van de waterstoftubetrailers van HyGear door Rijngas, is Rijngas nu ook in staat om nog grotere volumes te leveren, of deze beschikbaar te stellen als opslag of, om te testen. Ook kunnen bundels, tube- of flessentrailers voor derden worden afgevuld in Arnhem. HyGear en Rijngas werkten al langer succesvol samen: deze vernieuwde intensivering van de samenwerking zorgt voor een belangrijke invulling van ontwikkeling van de waterstofmarkt.

Voor kleine volumes past Rijngas een wisselconcept toe. Hierbij wordt gebruikgemaakt van 300 bar wisseltanks met een inhoud van 0,55 kg. De volgende stap is dat Rijngas waterstof levert in flessenbundels. Deze bundels bevatten 16 flessen van 300 bar, wat overeenkomt met ongeveer 16 kg waterstof. Rijngas heeft een groot park van deze bundels beschikbaar, en een goed logistiek netwerk om een optimale dienstverlening te verzorgen. Daarnaast kunnen waterstofdrukhouders met het ‘Easy Fill’ vulsysteem op iedere locatie worden gevuld. Dit gaat op basis van drukvereffening, vanuit waterstof bundels, zonder dat hier verdere utiliteiten voor nodig zijn. Voor grotere volumes zijn leveringen middels tube trailers mogelijk. Bij nog grotere volumes bestaat de mogelijkheid om met een on-site unit van HyGear lokaal waterstof te produceren.

“Het is vooral deze flexibiliteit en de mogelijkheid tot opschalen, wat de grote toegevoegde waarde is voor de waterstofmarkt. Niet pas over langere tijd, maar de combinatie tussen HyGear en Rijngas, maakt het nu direct mogelijk om waterstof in kleine tot grote volumes te leveren of lokaal te produceren.”, zegt Norbert Romijn, directeur Rijngas.

Lopik test of biogas geschikt is voor bedrijventerrein De Copen

Mest vergisten zou een goede bron van schone energie kunnen zijn voor bedrijventerrein De Copen in Lopik. Boeren raken van overtollige mest af en het betekent mogelijk verlichting voor het overvolle elektriciteitsnet.

Daarom laat de gemeente Lopik onderzoeken of biogas als energiebron kan worden toegepast op het bedrijventerrein.

Met de bedrijven en netbeheerder Stedin wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om het piekgebruik te verlagen, zodat deze congestie voor een deel kan worden opgelost. Hierbij kan ook energie uit biovergisters van agrarische bedrijven uit de directe omgeving een rol spelen’, schrijven B en W aan de gemeenteraad.