‘Mierenzuurmotor’ verder ontwikkeld binnen startup DENS

Team FAST, het studententeam van de TU Eindhoven dat de afgelopen jaren onder meer heeft gewerkt aan een ‘mierenzuurmotor’ voor bussen, gaat verder als startup DENS. Binnen dit bedrijf moet de technologie om elektriciteit op te wekken uit Hydrozine (dat voor 99% bestaat uit duurzaam geproduceerd mierenzuur) commercieel verkrijgbaar worden gemaakt. DENS start met stationaire generatoren om deze vervolgens door te ontwikkelen voor mobiele toepassingen.

In juni 2015 slaagden tien studenten van de Technische Universiteit Eindhoven met hun Honors-programma erin om een klein autootje op mierenzuur te laten rijden: de Pico. Het idee is dat het mierenzuur wordt gesplitst in waterstof en CO2. Het waterstof wordt vervolgens gebruikt om elektriciteit op te wekken en een motor aan te drijven.

De ambitie van de studenten stopte hier echter niet, want de technologie moest ook op grote schaal worden bewezen. Onder leiding van Max Aerts, Tim van Lohuizen en Max Weetzel werd het studententeam Team FAST opgericht. Met ruim 15 studenten bouwden ze de Junior, een op afstand bestuurbare raceauto van één meter lang die op mierenzuur kon rijden.

Na de onthulling van dit prototype kwam het team in contact met Menno Kleingeld van VDL ETS en ontstond het idee om een bus op mierenzuur te laten rijden. Ruim anderhalf jaar bouwde het team op de Automotive Campus te Helmond aan een systeem dat genoeg energie kon leveren. Dit resulteerde in een functioneel prototype. “Het systeem kan energie leveren en werkt als de bus stilstaat maar we durven niet met zekerheid te zeggen dat rijdend, met alle trillingen die daarbij horen, ook alles blijft functioneren”, aldus Tijn Swinkels, technisch manager Team FAST.”

Daarom is ervoor gekozen om het systeem niet rijdend te gaan testen. “Innovatie gaat met vallen en opstaan, soms lukt het meteen, vaker heb je meerdere pogingen nodig. De ambitie om een range extender voor een bus op Hydrozine te ontwikkelen, bleek nog iets te hoog gegrepen”, zegt Menno Kleingeld, directeur VDL Enabling Transport Solutions (VDL ETS). Team FAST geeft wel aan dat het systeem na verdere doorontwikkeling, in potentie wel rijdend toegepast kan gaan worden.

SimGas failliet met biogas voor Afrika

Nauwelijks een maand nadat hij met SimGas een prestigieuze VN-prijs binnensleepte, gaat Sanne Castro failliet met zijn leverancier van biogasinstallaties. In Kenia draait SimGas nu verder ‘op de waakvlam’, maar Castro zoekt naar financiering voor een doorstart. ‘We zijn te hard van stapel gelopen.’ Yes!Delft-startup 
SimGas ontwikkelde een biogasinstallatie waarmee Afrikaanse huishoudens met de uitwerpselen van hun vee energie kunnen opwekken om mee te koken en gaslicht te laten branden. Een bijproduct is mest, waarmee ze het land vruchtbaarder maken. Sanne Castro tekende de eerste versie van de biogasinstallatie tijdens zijn studie, en begon in 2009 samen met zijn broer Mirik met SimGas.

Opruimen mest bij bio-energiecentrale Harderwijk gaat woensdag verder

Het opruimen van dierlijk mest op het terrein van de Bio Energie Centrale in Harderwijk gaat woensdagmorgen verder. De werkzaamheden zijn dinsdagavond gestaakt omdat het te donker werd. Dat betekent dat de omgeving nog wel even in de stank zit. Dinsdag aan het begin van de middag ontstond er een grote lekkage in een vergistingstank, waarin zo'n 3000 kuub mest zat. De hulpdiensten rukten massaal uit en de omgeving kreeg het advies ramen en deuren voorlopig gesloten te houden.

Dode vissen als grondstof voor biogas bij cruisemaatschappij

Dode vissen: wat kun  je daarmee doen? De Noorse cruiseoperator Hurtigruten gaat ze gebruiken om biogas mee te maken. Dat gas moet gebruikt worden om zes cruiseschepen aan te drijven. De cruisemaatschappij verzorgt veerdiensten binnen Noorwegen en vervult daarmee een belangrijke rol in de Noorse transportsector. De maatschappij wil in 2021 tenminste zes schepen laten varen op een combinatie van vloeibaar biogas, LNG en batterijen. “Uiteindelijk willen we onze schepen volledig emissievrij aandrijven”, stelt CEO Daniël Skjeldam.

Meppel heeft primeur in Drenthe met door biomassa verwarmde woonwijk

Nieuwveense Landen in Meppel is de eerste woonwijk in Drenthe die volledig wordt verwarmd met biomassa. De centrale levert een reductie op van de uitstoot van CO2 van 70 procent, meldt RTV Drenthe.

Meer dan tweehonderd huizen zijn aangesloten op de centrale die wordt gestookt met pellets afkomstig van de Nederlandse houtindustrie.

Vanuit de centrale loopt water van 70 graden via buizen naar de huizen voor vloerverwarming en tapwater. In de zomer koelt het systeem de huizen. Al werkte dat afgelopen zomer nog lang niet bij alle huizen.

Te weinig biomassa om klimaatakkoord te halen

De plannen van het Klimaatakkoord rekenen op biomassa die helemaal niet beschikbaar is. Dit blijkt uit de biomassavisie die Natuur & Milieu presenteert. In het rapport is gekeken naar het duurzaam beschikbare aanbod van biomassa en naar de vraag in 2030. Daaruit blijkt dat er geen biomassa duurzaam beschikbaar is voor extra toepassingen, hoewel onderhandelaars in het Klimaatakkoord daar wel op mikken. Biomassa is materiaal uit natuurlijke bronnen, zoals hout, mest, mais en afval. Meerdere sectoren azen op deze biomassa, bijvoorbeeld als vervanger van fossiele brandstoffen of als grondstof in de circulaire economie. Ook aan de onderhandeltafels van het Klimaatakkoord wordt fors ingezet op biomassa om de CO2-uitstoot mee omlaag te brengen, vooral voor mobiliteit, elektriciteit en in de industrie.

Biogas van Dinkellandse koeien

Energie Coöperatie IJskoud, een samenwerking van melkveebedrijven uit de omgeving van Noord Deurningen, is momenteel bezig met de realisatie van een eerste biogasnetwerk. Door Stichting Duurzaam Noord Deurningen, de overkoepelende stichting die tot doel heeft om Noord Deurningen energieneutraal te maken, wordt onderzoek gedaan naar de uitbreidingsmogelijkheden van dit biogasnetwerk. Hiervoor is van de vier Noordoost Twentse gemeenten een bijdrage van 5000 euro ontvangen. Op zeven locaties in de omgeving van Denekamp wordt binnenkort biogas geproduceerd.

Duurzame biomassa is juist een heel goed idee

Het is onzinnig om hout te gebruiken voor grootschalige opwekking van bio-energie, betoogden Martijn Katan en collega’s. Maar hun argumenten kloppen niet. Bio-energie uit hout is in principe klimaatneutraal: als bomen groeien nemen ze CO2 op; als ze vervolgens sterven en vergaan komt het allergrootste gedeelte van deze CO2 weer vrij, en is de balans nul – dit heet de korte koolstofcyclus. Als de mens hout verbrandt om energie op te wekken, komt dit CO2 ook vrij, maar dat was in de natuur dus ook gebeurd. Wij vermijden hierdoor echter emissie van fossiel CO2. Daarom is het ook irrelevant dat er bij het verbranden per eenheid energie iets meer CO2 vrijkomt dan bij kolen: de emissie van kolen is een netto toevoeging van CO2 aan de atmosfeer, CO2 uit biomassa niet.

Amercentrale draait nu echt op biomassa

De Amercentrale draait sinds kort voor een deel op biomassa. Na driekwart jaar proefdraaien is de Geertruidenbergse centrale klaar om dagelijks zo’n 2.500 ton aan houtresten (pellets) te verstoken. Van de totale energie komt 40 procent uit biomassa, steenkool is nog de grootste bron. Dagelijks meert een duwschip met pellets aan bij de loskade. The green gold, zegt centralemanager Chris Scheerder als hij een lading ziet arriveren. De houtresten komen van productiebossen uit de Baltische Staten.

Zorgen over mogelijke komst biomassacentrale in Diemen

Energiebedrijf Nuon heeft bij de provincie een verzoek ingediend om een biomassacentrale te kunnen bouwen in Diemen. Dit plan leidt niet alleen tot zorgen bij bewoners en milieuorganisaties, ook binnen de gemeenteraad is er commotie ontstaan. "We willen dat alle zorgen aan bod komen, ook als de gemeente er formeel niet over gaat", stelt het stadsbestuur. Nuon zou tijdelijk van de centrale gebruik willen maken in de transitie naar schonere energie. En dat is nodig, want in september werd bekend dat er ontzettend veel co2-uitstoot is in de Diemense lucht. Er zijn zelfs maar drie gemeenten waar deze uitstoot hoger ligt.

Nieuwolda en Wagenborgen aan het biogas

De landelijke overheid heeft besloten dat uiterlijk in 2050 alle huishoudens van het aardgas afgekoppeld moeten zijn. De gemeente Oldambt wil daar graag aan meewerken en is dan ook druk bezig met het opzetten van een proefproject in Nieuwolda en Wagenborgen (gemeente Delfzijl). De Bond van Oldambtster Belastingsbetalers (BOB) heeft zich in het plan verdiept en er een kritisch rapport over geschreven. De kern van het plan is aardgas te vervangen door biogas. Daarvoor hoeven de bestaande gasketels en kachels niet aangepast te worden. Het biogas wordt geleverd door een biovergister in Nieuwolda. Een dergelijke vergister haalt gas uit een mengsel van mest en organische afval zoals gras, graan en maisafval (Foto: Donald Trung).

Reststoffen verbranden restafval, biomassa en zuiveringsslib in 2017

De Nederlandse afvalenergiecentrales (AEC’s) hebben in 2017 in totaal ruim 7,7 miljoen ton huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar afval verbrand. Daarbij zijn 1,9 miljoen ton AEC-reststoffen vrijgekomen. Van de reststoffen die overblijven na het verbranden van restafval in een AEC, heeft bodemas veruit het grootste aandeel. In 2017 is ruim 1,4 miljoen ton bewerkte bodemas geproduceerd. In 2017 is ruim 30 kiloton meer bodemas afgezet dan geproduceerd. Van de overige reststoffen is in 2017 ruim zeventig procent nuttig toegepast. Voor deze reststoffen bedraagt het aandeel gestort materiaal ongeveer één procent ten opzichte van de hoeveelheid verbrand afval.

Duurzame Blauwe Diesel beschikbaar in Alkmaar

Dankzij een overeenkomst tussen Stadswerk072 en Tamoil is het mogelijk om Blauwe Diesel te tanken in Alkmaar. Daarmee is Alkmaar de eerste gemeente in Noord Holland waar deze duurzame brandstof beschikbaar komt voor weggebruikers. Een belangrijke stap die bijdraagt aan de duurzaamheidsdoelstelling van de gemeente.

Om te beginnen doet Blauwe Diesel zijn naam eer aan, want het goedje is inderdaad blauw. Blauwe Diesel wordt volledig gemaakt uit hernieuwbare en duurzame grondstoffen, zoals plantaardige afvalolie. “Blauwe Diesel wordt gemaakt van afval. Het afvalproduct bestaat uit resten van plantaardige oliën die eerst een voedseldoel hebben gediend. De afvalproducten die vrijkomen zodra de grondstof is klaargemaakt voor menselijke consumptie, worden normaal gesproken gestort of verbrand. Nu gebruiken we deze afvalproducten om er Blauwe Diesel van te maken”, aldus Future Fuels uit Oudehaske, de leverancier van de nieuwe brandstof.

“Duurzame mobiliteit is één van de speerpunten van de gemeente Alkmaar binnen het duurzaamheidsprogramma. Het beschikbaar stellen van Blauwe Diesel levert daar een belangrijke bijdrage aan. Bewoners en bezoekers van Alkmaar kunnen bij Tamoil straks kiezen voor schone brandstof en daarmee zelf direct bijdragen aan een duurzame leefomgeving. Zo zetten we ons gezamenlijk in voor een schone gemeente.”, stelt wethouder Marcel van Zon.

De Blauwe Diesel is verkrijgbaar bij Tamoil tankstation Overdie aan de Bestevaerstraat. De Blauwe Diesel komt in Alkmaar beschikbaar dankzij een overeenkomst tussen Stadswerk072 en Tamoil. Stadswerk072 werkt op verschillende manieren aan de verduurzaming van het wagenpark. Als onderdeel hiervan is besloten de dieselvoertuigen voortaan op Blauwe Diesel te laten rijden. Doordat alle dieselvoertuigen van Stadswerk072 straks op Blauwe Diesel rijdt, is er voldoende afname om permanent een tank in te richten voor deze duurzame brandstof op het Tamoil tankstation. Minder CO2 Blauwe Diesel is fossielvrij en emissiearm. De CO2- uitstoot daalt drastisch bij het rijden op Blauwe Diesel. De CO2 reductie kan oplopen tot wel 90 %.

’Bomenkap voor biomassa’

Critici van een biomassa-fabriek in Utrecht krijgen mogelijk toch gelijk wanneer de houtstookcentrale in de toekomst niet, zoals altijd voorgespiegeld werd, blijft draaien op resthout uit de regio, maar op gekapte bomen. Uit Noord-Amerika bijvoorbeeld. Na vragen van de fractie van de Partij voor de Dieren verwijst het Utrechtse college van B en W naar een onderzoek van de kennisorganisatie voor bosbeheer Probos, 'in februari 2018 nog door het college aangehaald als betrouwbare bron bij beantwoording van eerdere schriftelijke vragen over biomassa'.

Na waterstof ook proef met biogas in Emmen

Na waterstof gaan verschillende bedrijven samen bekijken of ze ook groen gas kunnen maken op het terrein van de vroegere gaszuiveringsinstallatie in Emmen. Voor dit tweede proefproject zijn gisteren de handtekeningen gezet. Bij de GZI werd gas ontzwaveld en klaargemaakt voor gebruik door bijvoorbeeld huishoudens. Begin dit jaar werd de productie gestopt, maar de leidingen liggen er nog. Terreineigenaar NAM wil samen met andere partijen bekijken of er milieuvriendelijker energie kan worden geproduceerd.

Biomassa als bodemverbeteraar

Reststromen uit landschapsbeheer, zoals heggensnoeisel, natuurgras en valappels, spelen, verwerkt tot compost, een cruciale rol voor een gezonde bodem. Met biodiversiteit en bio-based producten als resultaat. Om het bewustzijn hierover te vergroten organiseren IKL en Natuurrijk Limburg op 2 en 9 november in samenwerking met Zilverberg Advies in Limburg bijeenkomsten over het anders verwerken van deze biomassa. De bijeenkomsten sluiten aan op het gestructureerd inzamelen en bijeenbrengen van vraag en aanbod van biomassa die vrijkomt bij landschapsbeheer door beide organisaties. Zij gaan onder meer over het herkennen en bevorderen van biodiversiteit en het beheer dat daarbij hoort.

Biogasproductent uit Hensbroek haalt afval uit Polen

Het is de wereld op zijn kop nu Biogast Agro Hensbroek zijn afval uit Polen blijkt te halen en geen Nederlands afval gebruikt voor de opwekking van biogas. Ondertussen staan de kassen die met het opgewekte biogas vrijwel geheel leeg en de provincie die mede-eigenaar is van het bedrijf bemoeit zich niet met de bedrijfsvoering van dit bedrijf. Omwonenden klagen steen en been vanwege de zware vrachtwagens vol Pools afval die het bedrijf bezoeken. Bij 1 van de buren is het vaak zo erg dat de kopjes op tafel staan te trillen waardoor het woongenot van de omwonenden sterk is verpest.

Aanbod van biomassa uit landschapsbeheer dreigt krap te worden

Houtige biomassa die vrijkomt bij het onderhoud van landschappelijke beplantingen, wordt vaak benut voor energieproductie. Dit is vaak regionaal georganiseerd. Omdat de vraag naar biomassa groeit zal er op termijn niet genoeg beschikbaar zijn, blijkt uit een onderzoek dat Probos uitvoerde op verzoek van de overheid. Het blijkt dat het potentieel aan houtige biomassa uit bestaande houtopstanden in bos, natuur en landschap en de bebouwde omgeving circa 784 kton droge stof bedraagt. Van dit potentieel wordt op dit moment al 78% benut. De benutting vindt voor 51% in Nederland plaats en de rest wordt geëxporteerd. De onderzoekers verwachten dat de vraag naar houtige biomassa zal verdrievoudigen naar ongeveer 899 kton droge stof in 2030. In 2050 zal die vraag niet veel hoger zijn.

Biomassa grootste groeikans voor binnenvaart

Het vervoer van biomassa is de komende jaren een groeikans voor de binnenvaart. Dat stelt de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) in zijn Marktobservatie 2018. ‘Aangezien biomassa dezelfde kenmerken heeft als andere bulkgoederen die tegen lage kosten in grote hoeveelheden vervoerd kunnen worden, is de binnenvaart bij uitstek geschikt om de belangrijkste vervoersmodus te worden voor deze belangrijke energiebron van de 21ste eeuw.'

Subsidie voor aardgasvrij maken Nieuwolda en Wagenborgen

Nieuwolda en Wagenborgen hebben een subsidie van ruim 4,5 miljoen euro toegekend gekregen voor het aardgasvrij maken van zo’n 1200 woningen en bedrijfspanden. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laten weten. De dorpen gaan de subsidie gebruiken voor de overstap naar biogas. Ook is er geld voor isolatiemaatregelen en elektrische bijverwarming.

GoodShipping Program realiseert eerste fossielvrije zeevrachttransport

Door de bunkering van geavanceerde biobrandstoffen in een containerschip van rederij Samskip heeft het GoodShipping Program voor haar eerste vijf deelnemende bedrijven een klimaatneutrale footprint van hun zeevracht gerealiseerd. De vijf pioniers zijn Tony’s Chocolonely, Dopper, Blygold, Magic Marine en Mystic. Met de hernieuwbare brandstoffen van GoodFuels is ruim 40 ton aan CO2-emissies voorkomen. Daarnaast worden lokale emissies, zoals roet en zwavel, tot nul teruggebracht of sterk gereduceerd.

Anniek Sluis, Growth Accelerator GoodShipping Program: “Met deze eerste bunkering laten we zien dat zeevrachteigenaren daadwerkelijk zelf controle hebben over de brandstof die zij willen inzetten voor hun zeevracht. Door deelname aan het GoodShipping Program worden vervuilende fossiele brandstoffen liter voor liter vervangen door schone, echt duurzame biobrandstoffen. Met deze eerste bunkering is ons verhaal rond en zijn we klaar om binnenkort een paar grote namen aan te kondigen die het voorbeeld van deze eerste vijf pioniers zullen gaan volgen.”

Scheepvaart wordt gezien als één van de meest milieuvriendelijke manieren om goederen te transporteren, maar dit groene imago is niet vanzelfsprekend. Scheepvaart is – samen met luchtvaart – buiten het Parijs 2015 Klimaatakkoord gelaten, waardoor er voor de sector geen prikkel of doelstelling is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Wanneer de sector zijn activiteiten onveranderd voortzet is de verwachting dat emissies van scheepvaart met 50% tot 250% zullen toenemen tot 2050. Scheepvaart zal dan voor meer dan 15% van de wereldwijde CO2-emissies verantwoordelijk zijn.

Tot dusver bleven de opties voor zeevrachteigenaren om klimaatimpact te verlagen beperkt tot het selecteren van een energie-efficiënte vervoerder of het compenseren van de footprint buiten de scheepvaart. Hier is dus nu verandering in gekomen. Door de inzet van hernieuwbare brandstoffen, verandert het GoodShipping Program daadwerkelijk de brandstofmix en behaalt daarmee een CO2-reductie binnen de industrie. Iedere eigenaar van zeevracht kan deelnemen aan het GoodShipping Program, ongeacht volume, locatie, handelsroutes en bestaande logistieke contracten.

De verladers van zeevracht kunnen deze transitie echter niet alleen uitvoeren, uiteindelijk moet het door de gehele keten worden opgepakt. Het GoodShipping Program heeft daarom als doel een stabiele vraag te ontwikkelen vanuit het eco-systeem van verladers, forwarders, rederijen en havens waardoor de ontwikkeling en beschikbaarheid van betaalbare, echt duurzame brandstoffen sterk worden gestimuleerd. Volgend jaar verwacht het programma nieuwe duurzame brandstoffen te kunnen introduceren die de huidige premie met fossiele brandstoffen verder zullen verlagen, waardoor het gebruik verder zal worden gestimuleerd.

Nederland krijgt fabriek voor schone kerosine

Nederland krijgt een fabriek voor biokerosine. KLM gaat die brandstof gebruiken om schoner te vliegen. Het gaat om een miljoeneninvestering. De provincie Groningen wordt genoemd als mogelijke locatie, maar dat is nog niet definitief. De plannen worden bevestigd door Maarten van Dijk, directeur van SkyNRG. Dat is het bedrijf dat de fabriek wil gaan bouwen. ,,We zitten nu in de laatste fase van het selecteren van een locatie en van leveranciers. Ik denk dat we eind dit jaar of begin volgend jaar definitief naar buiten kunnen treden."

NS-bussen rijden vanaf januari op biobrandstof

Reizen met de NS wordt vanaf volgend jaar duurzamer. Althans, als de trein uitvalt in ieder geval. De vervangende bussen die de NS inzet bij werkzaamheden of storingen rijden vanaf januari 2019 op brandstof die gemaakt is van afval. De NS tekent maandag een contract met twee busbedrijven die de vervangende ritten voor de spoorwegmaatschappij gaan verzorgen. De bussen gaan rijden op de biobrandstof HVO (Hydrotreated Vegetable Oil). Deze dieselvervanger wordt voor een groot deel gemaakt van gebruikt frituurvet en stoot aanzienlijk minder CO2 uit dan reguliere diesel.

Melkveehouder voedt groen gas op lagedruk net

Melkveehouder Heida uit Hoornsterzwaag een primeur te pakken. De Fries voedt groen gas op het lagedruk net in. Daarmee draagt hij bij aan het verminderen van de uitstoot van CO2.

Koeien poepen heel wat. In hun mest zit methaan. Een schadelijk broeikasgas dat 25 keer zo sterk is als CO2, maar ook een waardevolle brandstof is. Door mest in de monomestvergister te gooien, wordt het omgewerkt naar groen gas. Zo wordt geen CO2 uitgestoten. Eén vergister betekent al zo’n 680 ton minder CO2-uitstoot per jaar: 300 auto’s minder op de weg.

Heida is de eerste melkveehouder in het verzorgingsgebied van Liander die met een monomestvergister groen gas op ons lage druknet invoedt. De Fries is aangesloten bij coöperatie Jumpstart. Eén van de initiatieven van FrieslandCampina om CO2-uitstoot flink te verminderen. FrieslandCampina ondersteunt boeren bij de plaatsing van monomestvergisters en biedt hen een gunstige leaseregeling.

De melkveehouders willen hun opgewekte groene gas ook ’s zomers en ’s nachts invoeden. Periodes waarin minder gas nodig is. Om dat mogelijk te maken, verhoogt men de leveringsdruk van de invoeder in het gasnet. Zo ontstaat extra invoedruimte. De vergistingsinstallatie voedt niet op 100, maar op 120 Mbar in. Voordelen: de boeren kunnen ’s zomers en ’s nachts blijven invoeden zonder dat de kritische druk wordt bereikt en het gas heeft een groter bereik. Zo kunnen meer afnemers worden bereikt.

Om de kleine gasinvoeders groen gas in ons lage druknet in te laten voeden, is een invoedstation ontwikkeld.

Groengasvloot Meerlanden ‘tankt’ gelijktijdig zelf ingezameld gft-afval

Iets dat grondstoffen- en energiebedrijf Meerlanden in Rijsenhout al jaren doet is rijden op het Groengas dat zij zelf maakt van GFT (groente-, fruit- en tuinafval) dat het zelf ophaalt. En dat bevalt goed, zo goed dat het aantal voertuigen flink is gegroeid. PitPoint clean fuels realiseerde jaren geleden al een fastfill tankstation op het terrein van Meerlanden. Een dezer dagen opende PitPoint samen met Meerlanden een timefill-tankstation dat 14 Groengas inzamelvoertuigen tegelijk kan afvullen met Groengas gedurende de nacht zodat de chauffeurs direct met een volle tank aan de dienst kunnen beginnen.

Het timefill tankstation op terrein van Meerlanden is bedacht omdat het aantal wagens dat op Groengas (ook CNG genoemd) rijdt dermate is gegroeid dat het operationeel niet meer paste, om in het dienstrooster van de afvalinzameling te tanken bij één fastfill tankstation met twee opstelplaatsen. Met de timefill installatie kunnen 14 CNG-voertuigen aan het einde van de dag aangekoppeld worden en gedurende de nacht worden gevuld met Groengas. Marja Versleijen, PitPoint clean fuels: “Deze oplossing zorgt ervoor dat werknemers gelijk met een volle tank aan hun dienst kunnen beginnen en dat de drukte op het fastfill tankstation afneemt. Dit tankstation blijft overigens operationeel voor voertuigen die gedurende de dag willen tanken.”

Door GFT te vergisten komt er biogas vrij. In een gasopwerkingsinstallatie wordt het biogas omgezet naar Groengas dat in het aardgasnet wordt gepompt. Zo wordt jaarlijks 55.000 ton aan gft-afval vergist en daarna gecomposteerd. Als de installatie optimaal draait, produceert Meerlanden ruim 2,5 miljoen kubieke meter Groengas per jaar. Een deel van dit duurzaam opgewekte gas gebruikt de Meerlanden dus voor hun eigen wagenpark dat steeds meer diesels inruilt voor Groengasvoertuigen.

Angeline Kierkels, algemeen directeur Meerlanden: ”Wij geven, met de productie van groengas, CO2, warmte, compost, water en citrusbrandstof uit GFT al jaren betekenis aan de veel gehoorde term ‘circulaire economie’, maar het verder verduurzamen van de vloot was niet mogelijk geweest zonder dit nieuwe slowfill tankstation. Een welkome ontwikkeling op ons terrein om samen sneller circulair te worden.”

PitPoint is samen met Meerlanden eigenaar van de gasopwerkingsinstallatie en het invoedpunt en exploiteert op het bedrijfsterrein van Meerlanden een eigen fastfill Groengas-tankstation en nu dus ook het timefill tankstation van Meerlanden. Inmiddels rijden 84 van de in totaal 161 wagens op Groengas: inzamelvoertuigen, prullenbakkenwagens, bestelwagens en personenauto’s. Hiermee voert het grondstoffen- en energiebedrijf haar diensten voor een groot deel klimaatneutraal uit.

ForFarmers haalt energie uit biomassa

ForFarmers wil van het aardgas af en bouwt een eigen biomassacentrale. Die wordt gestookt op houtsnippers. De centrale wordt gebouwd op het terrein van het veevoerproducent aan de Kwinkweerd in Lochem en moet op 1 april 2019 operationeel zijn. De houtsnippers die de energie voor de fabriek gaan leveren komen uit de Achterhoek. De Coöperatie Streekhout Achterhoek levert snippers die worden verkregen bij het onderhoud van houtwallen, hagen en bospercelen in de regio.

Hof wijst vordering Attero af

De gemeenschappelijke regeling Cure van de gemeenten Eindhoven, Valkenswaard en Geldrop-Mierlo heeft met de Deense onderneming Ørsted een overeenkomst gesloten voor de verwerking van afval tot biogas.

Attero, ook werkzaam in de afvalverwerking, vindt dat er een openbare aanbesteding had moeten worden gehouden, zodat zij daar aan mee had kunnen doen. Attero heeft daarom gevorderd dat de overeenkomsten tussen Cure en Ørsted ongedaan worden gemaakt. Volgens het hof ligt in de overeenkomsten de nadruk op de productie en distributie van (bio)gas en hoeven deze overeenkomsten op grond van de Aanbestedingswet niet openbaar te worden aanbesteed. Het hof wijst daarom de vordering van Attero af.

De regeling Cure is bedoeld voor de afvalinzameling en de verwerking van afvalstoffen in drie samenwerkende gemeenten, Eindhoven, Valkenswaard en Geldrop-Mierlo. Cure heeft samen met Ørsted een joint venture opgericht voor de ontwikkeling van een installatie die afval verwerkt tot biogas, met behulp van een door Ørsted ontwikkelde techniek. Cure heeft in 2017 met de joint venture een overeenkomst gesloten voor de duur van 20 jaar op grond waarvan het afval dat door Cure wordt ingezameld zal worden verwerkt in de afvalverwerkingsinstallatie van de joint venture. De joint venture heeft in 2017 een licentieovereenkomst gesloten met Ørsted, waardoor de joint venture de bevoegdheid krijgt om de door Ørsted ontwikkelde techniek te gebruiken voor de verwerking van afval tot biogas.

Potentie voor productie van groen gas in Vlaanderen best groot

Volgens Biogas-E, het kennisplatform voor biogas in Vlaanderen, kan er meer 1 miljard m3 groen gas geproduceerd worden uit organische afvalstromen en restfracties. Hiermee zou in 8,75 procent van de huidige vraag naar gas in Vlaanderen voorzien worden.

De Vlaamse productie van groen gas komt echter nauwelijks van de grond. Momenteel is nog maar één groen gasinstallatie in aanbouw.

De totale biogassector is momenteel verantwoordelijk voor ongeveer 10 procent van de hernieuwbare energieproductie in Vlaanderen.

Biogas uit afvalfruit

Bananenmerk Chiquita wil in 2020 geen fruit meer verspillen. Naast een biovergister die biogas en kunstmest maakt van afvalfruit, hergebruikt het bedrijf alle onderdelen van de bananenplant. Zo wordt er bananenpuree of meel gemaakt van afgedankte bananen en beschermen bladeren de bodem tegen onkruid op de plantages. Jaarlijks voldoet vijf tot 20 procent van de bananen niet aan kwaliteitseisen voor de export terwijl ze nog wel eetbaar zijn. Om het fruit niet onnodig weg te gooien, worden de bananen in de herkomstlanden verkocht of gedoneerd aan een goed doel.

Trucks mogelijk op vloeibaar biogas uit eigen provincie

Het Nationaal LNG Platform en de provincie Gelderland hebben de handen ineen geslagen om te kijken of vrachtwagens en binnenvaartschepen volgetankt kunnen worden met in de regio geproduceerd vloeibaar biogas. Ook Albert Heijn draagt z'n steentje bij. Bio-LNG, Liquefied Natural Gas, moet de nieuwe standaard in de Nederlandse transportwereld worden. Het vermindert de CO2-productie, verbetert de luchtkwaliteit en reduceert het lawaai dat vrachtwagens maken; LNG-trucks maken minder geluid dan de gemiddelde auto.

Geen subsidie voor biogas

OCI Nitrogen en Re-N Technology krijgen geen SDE+ (Stimulering Duurzame Energie)-subsidie voor de bouw van een grote biogascentrale op chemiepark Chemelot tussen Stein en Geleen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) heeft de bedrijven laten weten dat ze niet in aanmerking komen voor een subsidie uit het fonds SDE+. Dat meldt 1Limburg. De subsidie is volgens de bedrijven noodzakelijk om de installatie te kunnen ontwikkelen.

Gasunie en Enexis Netbeheer start aanleg groen gasbooster

Deze week zijn landelijk gasnetbeheerder Gasunie Transport Services (Gasunie) en netbeheerder Enexis Netbeheer in de gemeente Midden-Drenthe gestart met groen gas booster. Dat is een compressor op de grens van het landelijke en regionale gasnetwerk, die het grote regionale aanbod van groen gas met de landelijke vraag verbindt.

De Groen gas Booster is een initiatief van Gasunie, Enexis Netbeheer en afvalverwerker Attero en wordt gebouwd nabij de groengasproductielocatie van Attero in Wijster (Drenthe). Naar verwachting kan de groen gas booster vanaf medio 2019 in gebruik worden genomen.

Volgens het Klimaatakkoord is er in 2030 2 miljard kubieke meter groen gas nodig voor de duurzame verwarming van woningen en gebouwen. Dat is meer dan momenteel wordt geproduceerd. De Nederlandse gasnetbeheerders werken daarom samen om het invoeden van groen gas te stimuleren door het grootschalig transport van groen gas mogelijk te maken. De groen gas booster op de grens van het regionale netwerk van Enexis Netbeheer  en het landelijke netwerk van Gasunie is een energiezuinige- en maatschappelijk voordelige manier om het gasnet geschikt te maken voor de toename van groen gas.

Het potentieel van groengasproductie is aanzienlijk. Alleen al in het Enexis-verzorgingsgebied werd in 2017 50,3 miljoen kubieke meter groen gas geproduceerd. Groen gas wordt op veel plekken lokaal ingevoed, waar de druk lager is en het groen gas direct door omliggende huishoudens en industrieën wordt afgenomen. In de zomer is de lokale vraag naar gas echter beperkt, terwijl de productie van groen gas continu blijft.

Met de inzet van de groen gas booster zouden jaarlijks 17.000 huishoudens extra kunnen worden voorzien van groen gas. Dat is een gebied ter grootte van bijvoorbeeld Hoogeveen of Landgraaf.   

Door in de zomermaanden met behulp van de groen gas booster groen gas te comprimeren naar hoge druk, kan het lokale overschot aan groen gas ingevoed worden in het landelijke gasnet. De landelijke vraag naar gas is namelijk wel het hele jaar door voldoende groot. Omdat de groen gas booster slechts het ‘overtollige’ groen gas hoeft te comprimeren, zorgt dit voor een compact en efficiënt systeem. Dit biedt bovendien ruimte aan nieuwe aanbieders om ook hun groen gas in het lokale net in te voeden.

Om de werkzaamheden deze week veilig uit te kunnen voeren was het transport van aardgas vanuit het landelijk netwerk stopgezet. Normaal gesproken moet er dan een noodvoorziening worden aangebracht zodat het aardgas via een andere route van Gasunie naar het Enexis netwerk getransporteerd kan worden. Maar dat was in dit geval niet nodig omdat de afvalverwerker Attero voldoende groen gas had geproduceerd om de 10.000 huishoudens in dit gebied van voldoende, volledig duurzaam groen gas te kunnen voorzien.

Geen subsidie voor biogas

OCI Nitrogen en Re-N Technology krijgen geen SDE+ (Stimulering Duurzame Energie)-subsidie voor de bouw van een grote biogascentrale op chemiepark Chemelot tussen Stein en Geleen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) heeft de bedrijven laten weten dat ze niet in aanmerking komen voor een subsidie uit het fonds SDE+. Dat meldt 1Limburg. De subsidie is volgens de bedrijven noodzakelijk om de installatie te kunnen ontwikkelen.

KLM zoekt meer duurzame brandstof, maar dat valt niet mee

KLM wil het gebruik van biobrandstof fors verhogen om de milieuschade van de vloot te beperken. In 2030 zou 4 procent van de kerosine die de luchtvaartmaatschappij in een jaar verbruikt, biobrandstof moeten zijn. Dat vraagt om een lange adem, want een echt goede oplossing voor de hoge CO2-uitstoot van vliegtuigen is er nog niet. KLM stak de afgelopen jaren veel geld, tijd en energie in het gebruik van biobrandstof. Geen wonder dus dat KLM-topman Pieter Elbers, toen hem in Buitenhof naar het probleem van de hoge uitstoot werd gevraagd, meerdere keren het woord biobrandstof in de mond nam.

1,8 miljoen voor proeffabriek van Avantium voor bioraffinage

Chemiebedrijf Avantium in Delfzijl gaat op 13 juli een proeffabriek openen voor bioraffinage, waarbij uit biomassa meerdere bestanddelen worden gewonnen die gebruikt kunnen worden voor industriële processen. In de fabriek wordt bijvoorbeeld resthout uit bosbeheer omgezet in suikers. De provincie ondersteunt het project met een bijdrage van 1,8 miljoen euro, vanuit de Regionale Investeringssteun Groningen (RIG2017). De proeffabriek is de opmaat naar een grotere bioraffinagefabriek in Delfzijl, die op dit moment wordt ontwikkeld. 

Avantium is wereldwijd actief in het onderzoeken, ontwikkelen en naar de markt brengen van vernieuwende chemische toepassingen, die tot doel hebben fossiele grondstoffen te vervangen voor groene grondstoffen. De grondstoffen die Avantium via bioraffinage wint, kunnen gebruikt worden voor industriële toepassingen, duurzame materialen en fermentatie (een proces waarbij bacteriën en schimmels gebruikt worden om een voedingsmiddel te maken). Daarmee sluit het project goed aan op bestaande productieketens van bedrijven op het chemiepark in Delfzijl en in de Eemshaven.

Heineken neemt biogas uit afvalwater van rioolwaterzuivering in gebruik

Waterschap Aa en Maas, bierbrouwer Heineken en de Afvalstoffendienst van de gemeente ’s-Hertogenbosch hebben de levering van biogas gevierd. Waterschap Aa en Maas produceert dit biogas uit afvalwater van de rioolwaterzuivering in ‘s-Hertogenbosch. Heineken gebruikt het biogas voor het verwarmen van water voor het brouw- en verpakkingsproces. De Afvalstoffendienst laat zijn vuilniswagens op het groene gas rijden. De opwekking van het biogas komt mede tot stand dankzij de warmte uit de biomassacentrale van de Afvalstoffendienst.

Biomassa: brandstof voor de energietransitie?

Sinds eind vorig jaar worden tonnen biomassa bijgestookt in de Nederlandse kolencentrales. Met subsidie, want het zou een duurzaam alternatief zijn. Maar daarover lopen de meningen behoorlijk uiteen. Sinds de aardbeving bij het Groningse Zeerijp van januari is het duidelijk: we moeten stoppen met het oppompen van het Groningse aardgas. De gasbel is leeg en de provincie schudt op haar grondvesten. Als een huis waar de onderste verdieping van in elkaar zakt. Bovendien is het gas gewoon bijna op, dus valt er niks meer op te pompen.

Voor een paar euro meer vliegen we op duurzame biobrandstoffen

De luchtvaartsector veroorzaakt 1.5 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Naar verwachting is de uitstoot van de sector tegen 2050 met een factor drie tot zes gegroeid. Promovendus Sierk de Jong beredeneert in zijn proefschrift dat we met biobrandstof een groot deel van deze groei kunnen inperken als we de brandstof duurzaam produceren, nieuwe productietechnologieën ontwikkelen en adequate stimuleringsmaatregelen instellen. In het proefschrift geeft de Jong aanbevelingen voor zowel beleidsmakers als de luchtvaartsector. De Jong verdedigt zijn proefschrift op 15 juni om 16:15 in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht.

Anderhalf procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen wordt geproduceerd door vliegverkeer. Om de opwarming van de aarde te beperken tot de in Parijs afgesproken twee graden, zal de uitstoot in 2050 40-70% lager moeten zijn dan in 2010. Naar verwachting groeit de uitstoot van de luchtvaartsector in dezelfde periode met een factor drie tot zes.

Hoewel het gebruik van biobrandstoffen voor de luchtvaart voorlopig het beste technologische alternatief is om de uitstoot structureel te verminderen, wordt het op dit moment pas mondjesmaat gebruikt. Promovendus Sierk de Jong kwantificeerde de toekomstige productie van biobrandstoffen voor de luchtvaart en berekende hoeveel uitstoot dit scheelt. Hij keek hiervoor vooral naar productiekosten en klimaatimpact. “De kosten om biobrandstoffen te produceren zijn op dit moment nog twee tot drie keer hoger dan voor fossiele brandstoffen, maar door meer ervaring, nieuwe productietechnologieën en optimalisatie van de productieketens kunnen we de kosten van biobrandstoffen in de komende tien jaar bijna halveren”, vertelt hij. “Op deze manier kunnen we voor een paar euro per passagier het gebruik van biobrandstoffen in Europa laten groeien naar 12 tot 19 miljoen ton in 2030 – genoeg om bijna driekwart van de verwachte emissiegroei van de sector te neutraliseren.”

De Jong geeft in zijn proefschrift enkele randvoorwaarden om het gebruik van biobrandstoffen op een duurzame manier te laten groeien. Ten eerste is het belangrijk dat er uitsluitend wordt gefocust op biobrandstoffen die klimaatwinst opleveren, bijvoorbeeld door ze te produceren van bosbouwresiduen, stro of – zoals nu al het geval – gebruikt frituurvet. De Jong: “Onze resultaten laten zien dat biobrandstoffen in veel gevallen de uitstoot van broeikasgassen met minstens 70% verminderen ten opzichte van fossiele brandstoffen.” Ten tweede is steun voor de ontwikkeling van nieuwe productietechnologieën belangrijk om de productie te verhogen en de kosten te verlagen.

Stimuleringsmaatregelen zijn onmisbaar om het gebruik van biobrandstoffen in de luchtvaart te verhogen. De Jong: “Snelle actie en een langetermijnvisie zijn nodig, aangezien het tijd kost om deze industrie op te bouwen. Daarnaast moeten overheden erop blijven toezien dat biobrandstoffen zo duurzaam mogelijk worden geproduceerd.” De Jong adviseert de luchtvaartmaatschappijen en luchthavens om zich sterk te maken voor biobrandstoffen, gezien de weinige opties die de sector heeft om haar CO2-uitstoot structureel te verlagen. “Het is daarbij essentieel om de klimaatwinst van de gebruikte biobrandstoffen duidelijk te communiceren om het maatschappelijk draagvlak voor biobrandstoffen te vergroten. Dit draagvlak is van belang, vooral omdat een bijdrage van een paar euro per vliegticket er al voor kan zorgen dat we een groot deel van de emissiegroei indammen.”

Stad zet in op restwarmte en biomassa als opvolger van geothermie

Restwarmte van een datacenter in aanbouw op Zernike en biomassa moeten duizenden woningen in de stad Groningen gaan voorzien van warmte. De twee warmtebronnen worden naar alle waarschijnlijkheid de opvolger van het mislukte aardwarmteproject. Het aardwarmteproject van WarmteStad had duizenden panden op een duurzame manier moeten verwarmen. Dat zou gebeuren door warm water uit de ondergrond te pompen.

De Wereld van Morgen: biogas uit menselijke ontlasting

Als we geen aardgas uit Groningen of Rusland meer willen, dan is er altijd nog het natuurlijke gas dat wij als mens produceren. Dat is namelijk zeer goed te gebruiken als biogas. Dat zegt Kirsten Zagt van Bareau, een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het terugwinnen van grondstoffen.

Grote kansen Biomassa Valorisatie Centrum in Rwanda

TNO onderzoekt de haalbaarheid van een biomassa valorisatie centrum in Rwanda. Deze studie geeft een overzicht van bestaande reststroom volumes, de marktvraag naar bio-based producten en het linken van mogelijke input- en outputs in waarde ketens. Eerste resultaten zien er veelbelovend uit. Samen met marktpartijen wordt nu gekeken naar technologische ontwikkeling en productie van biologisch afbreekbaar plastic en duurzame energie.

De overheid van Rwanda zet sterk in op duurzame ontwikkeling. In ‘Vision 2020’, een ontwikkelprogramma van de overheid in Rwanda, staan de belangrijkste prioriteiten van het land en het streven naar een versnelde duurzame ontwikkeling voor een hoogwaardige industriële en kenniseconomie beschreven. Het meest kenmerkende beleid op dit punt is het verbod op (niet-biologisch afbreekbare) plastic tassen en verpakkingsmaterialen. Voor veel lokale voedselproducenten vormt dit verbod een grote uitdaging om geschikte verpakkingsmaterialen te vinden voor hun producten en te concurreren met importproducten.

Daarnaast is er ook een groeiende behoefte aan de capaciteit van het elektriciteitsnet. Het is belangrijk dat energie duurzaam is en Rwanda voor een groot deel zelfvoorzienend is en niet afhankelijk is van buitenlandse valuta. Het gebruik van biomassa om op grote schaal energie op te wekken en biologisch afbreekbare plastics te produceren zou hiervoor uitkomst kunnen bieden.

Tijdens de studie sprak TNO kleine ondernemers, grote bedrijven en overheidsinstellingen, zowel in Rwanda als in Nederland, om uitdagingen en ambities in relatie tot het verwaarden van biomassa te identificeren. Tevens is een overzicht gemaakt  van de voorhanden afval stromen, (technologische) capaciteit omtrent biomassa valorisatie en interesse in bio-based producten.

Een aantal interessante ketens zijn geïdentificeerd. Met name afval van rijst, mais, suikerriet, koffie, thee en reststromen van brouwerijen kunnen gevaloriseerd worden naar bio-based producten waar een markt voor is, bijv. plastic verpakkingsmateriaal, buisjes voor kiemplanten, keukengerei, chemicaliën en energie. Maximale commerciële waarde kan behaald worden wanneer verschillende reststromen gecombineerd kunnen worden tot een veelvoud van producten, wat het belang van een Biomassa Valorisatie Centrum in Rwanda benadrukt. Hier kunnen partners relevante kennis uitwisselen, bewezen technologische concepten in een lokale context testen en zowel de technische als commerciële haalbaarheid analyseren.

In een volgende stap worden samen met Rwandese / Nederlandse bedrijven en instellingen specifieke waarde ketens verder uitgewerkt. Het doel is een gezamenlijk publiek privaat partnerschap te starten om de haalbaarheid van de eerste ketens lokaal te demonstreren en het centrum op te zetten. Met name voor Nederlandse ondernemers en kennisinstellingen liggen hier kansen om te participeren en de haalbaarheid van biomassa conversie technologie te testen in Rwanda.

Geen biogas van Waterschap in Doornsteeg

Het Waterschap Vallei & Eem kan een deel van de wijk Doornsteeg niet zelf van biogas voorzien. Om te zien of het toch haalbaar is, wordt onderhandeld met externe partijen. Dat werd duidelijk tijdens de raadscommissie in Nijkerk. Hier werd ook uitleg gegeven over de nieuwe sanitatie welke wordt toegepast in deze wijk. De levering van biogas wordt sinds 2016 onderzocht door het Waterschap. Hierbij wordt samengewerkt met vier bedrijven die belang hebben bij de afvoer van het slib. Het betreft onder meer het bedrijf Arla dat een eigen zuivering heeft maar wat betreft de capaciteit tegen de grenzen aanloopt.

Waterschappen onderzoeken groen gas als alternatief voor stroomproductie uit biogas

Het Hoogheemraadschap Delfland heeft een groengasinstallatie in Vlaardingen in gebruik genomen, waarmee op jaarbasis ongeveer 1 mln kuub groen gas aan het Stedin-net wordt geleverd. Ook andere waterschappen onderzoeken de mogelijkheden om het biogas dat zij produceren op te waarderen tot groen gas. Nu maken vrijwel alle waterschappen er nog elektriciteit van.

Biomassa: brandstof voor de energietransitie?

Sinds eind vorig jaar worden tonnen biomassa bijgestookt in de Nederlandse kolencentrales. Met subsidie, want het zou een duurzaam alternatief zijn. Maar daarover lopen de meningen behoorlijk uiteen. ij duurzame energie denk je meestal meteen aan windmolens en zonnepanelen. Maar meer dan de helft van de groene energie die op dit moment in Nederland wordt opgewekt is afkomstig van de verbranding van biomassa. Dat klinkt goed, maar wetenschappers vliegen elkaar al jaren in de haren over de vraag of de verbranding van biomassa nu een goed, of een verschrikkelijk idee is.

Glastuinders Noord-Holland gaan tomaten voeden met BIO-CO2 van HVC

Glastuinders in de kop van Noord-Holland gaan hun gewassen voortaan laten groeien met BIO-CO2 dat wordt gewonnen uit de rookgassen van de bio-energiecentrale van HVC in Alkmaar. Chris Kuijten, directeur HVC: “Afvangen van BIO-CO2 uit rookgassen en afzetten als plantenvoeding aan tuinders leek een utopie, maar is na vier jaar voorbereiding werkelijkheid.

HVC installeert momenteel in Alkmaar een afvang-installatie als demonstratieproef bij de bio-energiecentrale; de warmtebron die ook ruim 4.800 huishoudens in de regio Alkmaar van groene warmte voorziet. De installatie gaat dit jaar in bedrijf en we gaan het benutten van BIO-CO2 samen testen met de glastuinders uit de kop van Noord-Holland.”

De BIO-CO2 uit de rookgassen worden nuttig hergebruikt door de glastuinders die zo geen gebruik hoeven te maken van fossiel aardgas. Eén ton van BIO-CO2 van HVC betekent een besparing van een halve ton CO2 uit aardgas. Kuijten: ”HVC is het eerste bedrijf dat CO2-afvang uit een bio-energiecentrale realiseert in Nederland en deze omzet in vloeibare CO2 voor tuinders in de regio.”

HVC wint direct de BIO-CO2 terug uit de rookgassen waardoor HVC zelf de directe CO2-emissie vermindert. Gekoppeld aan de bio-energiecentrale voorkomt de afvanginstallatie jaarlijks dat zo’n 4 kiloton aan CO2 nutteloos in de atmosfeer verdwijnt. Glastuinders maken nu gebruik van CO2 uit fossiele aardgasinstallaties om hun tomaten en andere gewassen (groente, fruit, bloemen en planten) sneller te laten groeien. Vooral op zomerse dagen is hieraan behoefte. Eén ton BIO-CO2 (1.000 kilogram) bespaart een halve ton (500 kilogram) fossiele CO2 uit aardgas.  De CO2 moet eerst vloeibaar gemaakt zijn om het te kunnen vervoeren. Dit gaat dan in tankwagens die de ‘plantenvoeding’ in forse opslagtanks bij de kassen overpompen.

De bio-energiecentrale van HVC levert naast BIO-CO2 aan de glastuinders ook warmte aan ruim 4.800 klanten in Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk. Uiteindelijk is het de bedoeling om ruim 15.000 woningen en bedrijven van groene duurzame warmte te voorzien. De bio-energiecentrale waar houtafval  wordt verbrand, is feitelijk een grote CV-ketel voor de regio. Bij de verbranding van het houtafval komt stoom vrij en daarmee wordt water opgewarmd dat via warmteleidingen naar woningen en bedrijven in de regio wordt gebracht. Zo kunnen klanten hun huizen en bedrijven groen verwarmen. Het afgekoelde water gaat terug naar HVC. Daar wordt het weer opgewarmd en gaat weer naar klanten toe.

CO2-uitstoot in Nederland sinds 1990 sterker toegenomen dan in VS

Nederland reduceerde de uitstoot van de broeikasgassen methaan, lachgas en fluor sinds 1990 met bijna de helft. Tegelijkertijd nam de uitstoot van CO2 (85 procent van het totaal) juist met 2 procent toe. Dit is meer dan in de VS. Ook de uitstoot van dit veruit belangrijkste broeikasgas moet nu fors omlaag om het kabinetsdoel van 113 megaton in 2030 te halen. Van de elektriciteitssector wordt de grootste reductie gevraagd (77% tot 2030). De richting voor de vijf betrokken sectoren is duidelijk, maar er zijn nog belangrijke economische onzekerheden rond de oplossingen. Dit blijkt uit het vandaag verschenen rapport “Zicht op de klimaatopgave” van ING Economisch Bureau.

Nederland voorop met reductie methaan, lachgas en fluor, achterop met terugdringing CO2
Nederland heeft zijn totale uitstoot van broeikasgassen sinds 1990 met 12 procent gereduceerd (2016). Dit is volledig te danken aan de forse reductie van de uitstoot van methaan, lachgas en fluor die sterker was dan in de EU en VS. In dezelfde periode is de Nederlandse uitstoot van CO2 echter met 2 procent toegenomen. Hier blijft Nederland juist achter bij de VS, terwijl in de EU zelfs een daling van 21 procent is gerealiseerd. Aangezien CO2 met 85 procent verreweg het belangrijkste broeikas is, vraagt het kabinetsdoel voor 2030 nu ook om een forse reductie hiervan. Omdat alternatieven er vaak wel zijn, maar nog niet in de breedte kunnen concurreren is dit niet eenvoudig. Dit geldt bijvoorbeeld voor vervanging van de CV-ketel.

Biogas, Biomassa of Omgevingswarmte

Na het afblazen van het boren naar aardwarmte (in verband met aardbevingsgevaar) in Groningen kan de gemeenteraad nu kiezen uit Biogas of Biomassa of Omgevingswarmte. Bureau Ecofys heeft onderzoek gedaan naar negen mogelijkheden. Daarvan zijn er drie alternatieven overgebleven. Biogas houdt in: de externe levering van Biogas geproduceerd bij vergisting van organisch materiaal. Het biogas is geschikt voor gebruik in een Warmtekrachtcentrale.

Nieuwe botsing dreigt tussen Veendam en eigenaar mestvergisters

Als de raad van Veendam maandagavond het nieuwe bestemmingsplan voor de firma Dankers vaststelt, zal deze eigenaar van twee mestvergisters in Borgercompagnie opnieuw de gang naar de rechter maken. Het college van de gemeente heeft namelijk regels voor geurnormen en vervoersbewegingen opgenomen in haar bestemmingsplan. Dat is volgens de advocaten en adviseurs van Dankers in strijd met de regels, aangezien er nog procedures lopen bij de Raad van State over het vermeend overtreden van geurnormen en vervoersbewegingen door het bedrijf.

Krollen werken voortaan op duurzame biobrandstof

Strukton Rail, tekent samen met GoodFuels (leverancier duurzame biobrandstoffen) en Hans de Baat Olieprodukten BV (distributeur) een meerjarige samenwerkingsovereenkomst om de CO2-uitstoot van de krollen (kranen op lorries) te reduceren door de overstap van fossiele diesel naar duurzame biobrandstof. Daarmee is het kranenbedrijf van Strukton Rail de eerste partij in de spoorbranche die deze stap naar verduurzaming zet. Een stap die per direct een positief effect zal hebben op de CO2-footprint van Strukton Rail en de werkomgeving van de medewerkers.

Er wordt gestart met de brandstof GoodFuels50. Met ingang van 1 januari 2019 wordt overgegaan op de GoodFuels100. Deze fossielvrije brandstof is het meest duurzaam, zorgt voor een CO2-reductie van 90% en een aanzienlijk betere luchtkwaliteit t.o.v. fossiele diesel. Het positieve effect op de luchtkwaliteit is het sterkst bij oudere motoren.

Kijkend naar het jaarlijks verbruik zal het gebruik van GoodFuels in het resterende deel van 2018 nog een reductie opleveren van bijna 160 ton CO2  In 2019 loopt dit op naar 635 ton CO2.

Nieuw inzicht in indirecte veranderingen in landgebruik (ILUC) van biobrandstoffen

De Europese Commissie heeft gevraagd om een systematisch overzicht en analyse van de meest recent wetenschappelijke inzichten met betrekking tot de broeikasgasemissies van indirecte veranderingen in landgebruik (ILUC) als gevolg van het gebruik van biobrandstoffen in de Europese Unie. Specifieke aandacht is besteed aan opties om de wetenschappelijke onzekerheden te verminderen die samenhangen met het inschatten van de ILUC effecten van biobrandstofgebruik, de impact van en interacties met ander EU-beleid en de mogelijkheden om criteria vast te stellen voor de identificatie en certificering van biobrandstoffen met een laag risico op ongewensten ILUC effecten.

De meeste biobrandstoffen die in de EU worden gebruikt zijn gemaakt van conventionele gewassen, zoals tarwe, mais, koolzaad en suikerbieten. De productie van deze gewassen leidt direct en indirect tot verschuivingen in het gebruik van landbouwgrond, wat wordt aangeduid met de term indirect landgebruik (indirect land use change, of ILUC). De conversie van natuurlijke vegetatie naar grasland of naar akkerland leidt tot een afname van koolstof in de boven- en ondergrondse biomassa. Deze  broeikasgasemissies van ILUC kunnen aanzienlijk zijn en kunnen de effectiviteit van het gebruik van biobrandstoffen verminderen om de emissies van conventionele brandstoffen te verminderen.

De richtlijn 2015/1513 van de Europese Unie en de herziene richtlijn 2009/28/EG (Richtlijn Hernieuwbare Energie of Renewable Energy Directive (RED)) eisen dat de Europese Commissie informatie verstrekt over de meest recente wetenschappelijke inzichten over de broeikasgasemissies van ILUC die worden veroorzaakt door het gebruik van biobrandstoffen in de EU.
Een literatuuronderzoek is uitgevoerd waarvoor 1248 relevante onderzoeken zijn geïdentificeerd. Op basis van een selectieproces in twee fasen zijn 105 kwantitatieve ILUC-studies geselecteerd die zijn gepubliceerd na 2012 en 31 landmarkstudies uit 2012 of eerder. Deze studies zijn vervolgens in meer detail geanalyseerd.

De resultaten van de literatuuranalyse laten zien dat de onzekerheden met betrekking tot het schatten van de broeikasgasemissies als gevolg van de ILUC effecten van biobrandstoffen sinds 2012 niet zijn verminderd. ILUC kan niet direct worden gemeten of gekwantificeerd en moet daarom worden gemodelleerd, maar de modelresultaten verschillen vanwege verschillen in aanpak, basis data, model parameters, scenario aannames en regionale dekking.

Een decompositie van modelresultaten laat zien dat het gebruik van biobrandstoffen in de EU leidt tot hogere prijzen van landbouwproducten, wat leidt tot een hogere landproductiviteit en tot de voedselconsumptie vermindert. Ook het gebruik van bijproducten van de productie van biobrandstoffen als substituut van veevoer beperkt het ILUC effect van biobrandstoffen, hoewel in sommige studies een complex substitutieprocessen resulteert in een hoger ILUC effect.

Het resultaat is dat schattingen van de emissies van ILUC van biobrandstoffen aanzienlijk variëren tussen typen biobrandstof en de gebruikte grondstoffen en tussen onderzoeken. Studies die onzekerheden van modelparameters hebben onderzocht, komen tot de conclusie deze onzekerheden een groot effect hebben op de resultaten. Als gevolg van deze en andere onzekerheden is het moeilijk om de wetenschappelijke onzekerheden die gepaard gaan met het schatten van de ILUC-effecten van biobrandstoffen in de nabije toekomst verder te verminderen.

Certificering van biobrandstoffen met een laag ILUC-risico, zoals gedefinieerd in de EU richtlijn 2015/1513, is mogelijk een veelbelovende strategie. Studies die deze opties onderzoeken gaan er van uit dat land of bijproducten uit de land- en bosbouw beschikbaar zijn die kunnen worden gebruikt voor de  productie van biobrandstoffen zonder dat het gebruik te kosten gaat van alternatieve toepassingen.

Echter, empirische informatie over hoeveel verlaten en laag productieve landbouwgrond beschikbaar is voor de productie van biobrandstoffen is zeer onzeker. Verder is het onwaarschijnlijk dat alle negatieve effecten kunnen worden, en aanvullende maatregelen, die buiten het bereik van certificering vallen, zijn nodig, zoals geïntegreerde planning van landgebruik en bescherming van natuurlijke vegetatie. Het literatuuronderzoek toont ook aan dat er weinig of geen informatie beschikbaar is over de gevolgen van ander EU-beleid op de ILUC-effecten van biobrandstoffen.
Dit project is in 2016 en 2017 uitgevoerd door het National Renewable Energy Centre (CENER) in Spanje (projectleider), Wageningen Economic Research,Wageningen Environmental Research en het Planbureau voor de Leefomgeving.

Wijk Nieuwveense Landen deze winter verwarmd door duurzame houtpellets

Nog voor de komende winter wordt de nieuwbouwwijk Nieuwveense Landen in Meppel warm gestookt met duurzame houtpellets. Bij de wijk wordt een energiecentrale gebouwd die via grote houtpelletkachels water warm maakt. Via leidingen komt het in alle huizen. Ook komt er een duurzaam koelsysteem om in warme zomers de huizen te koelen met koud water.