Verbruik hernieuwbare energie met 16 procent gegroeid door biomassa

Het energieverbruik uit hernieuwbare bronnen in Nederland is in 2019, vergeleken met een jaar eerder, met 16 procent gegroeid naar 181 petajoule (PJ).

Deze toename werd voor ruim de helft veroorzaakt door een groter verbruik van biomassa. Het verbruik van energie uit biomassa groeide, doordat kolencentrales, net als in 2018, meer biomassa zijn gaan meestoken. Het gaat om een verdrievoudiging, onder andere omdat ook de nieuwe kolencentrale bij Eemshaven biomassa is gaan meestoken. De toename is gestimuleerd door subsidie.

In EU-verband is afgesproken dat in 2020 het Nederlandse percentage hernieuwbare energie 14 moet zijn. Dit kan bereikt worden door verbruik van hernieuwbare energie uit eigen land, maar ook door dit te kopen van landen met meer hernieuwbare energie dan het afgesproken doel. Voor 2019 heeft Nederland dergelijke afspraken nog niet gemaakt.

Het verbruik van zonne-energie (elektriciteit en warmte) groeide in 2019 met 37 procent naar 20 petajoule. De opgestelde capaciteit van zonnepanelen voor zonnestroom steeg opnieuw met een recordhoeveelheid van 2 300 megawatt (megawatt) naar 6 800 megawatt, een toename van 51 procent.

'Monovergisting van varkensmest kan stabiel'

Monovergisting van varkensmest kan op pilotschaal stabiel gebeuren. Dat blijkt uit onderzoek van het Belgische instituut Inagro.

Kleinschalige vergisting of pocketvergisting is een technologie die tot nu toe eigenlijk alleen voorkomt op melkveebedrijven. Maar is er ook veel potentieel om deze technologie uit te breiden naar de varkenssector.

De biogasinstallatie op Inagro (200 kuub) heeft een elektrisch vermogen van 31 kilowatt en werd al vaker ingezet voor onderzoeksdoeleinden.

Elektriciteit opwekken uit afvalwater mogelijk met anammox-bacteriën

Anammox-bacteriën kunnen verleid worden tot het maken van elektriciteit uit afvalwater, door ze te laten groeien op elektroden in afwezigheid van nitriet. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van microbiologen aan de Radboud Universiteit samen met collega’s uit de Verenigde Staten en Saudi-Arabië, dat is verschenen in Nature Communications.

Anammox-bacteriën zijn beroemd omdat zij ammonium kunnen omzetten in stikstofgas zonder daarbij zuurstof te gebruiken. Lange tijd werd dat door wetenschappers gezien als een onmogelijke reactie. 25 jaar geleden werden de anammox-bacteriën die hiertoe in staat zijn ontdekt - en ze komen gewoon voor in slootjes, oceanen en zeebodems.

Inmiddels worden anammox-bacteriën op wereldwijde schaal toegepast in waterzuiveringsinstallaties om het schadelijke ammonium uit afvalwater te halen. Deze methode waarbij veel minder zuurstof nodig is, is zeer energiezuinig en dus duurzamer dan de reguliere methode van waterzuivering.

Daarnaast lijkt wellicht een andere interessante toepassing mogelijk met de bacterie. Bij de omzetting van de ene stof in de andere kunnen bacteriën elektronen vrijmaken, en die kun je gebruiken voor het produceren van elektriciteit.

Normaal gesproken komen er bij de afbraak van ammonium elektronen vrij, die de bacteriën vervolgens gebruiken om nitriet mee af te breken. Door langzaam de hoeveelheid nitriet te verminderen, hebben de onderzoekers de anammox-bacteriën gedwongen de elektronen uit ammonium op een andere manier kwijt te raken.

Met een ERC Synergy Grant gaan Jetten samen met collega Caroline Slomp (UU) en hun team verder onderzoeken of anammox-bacteriën in de natuur, zoals op de zeebodem, deze reactie ook (en beter) uitvoeren.

Finse boerderij verkoopt melk en biogas

De Finse Vuorenmaa-boerderij bouwt naast de koeienstallen een tankstation waar de melkwagen meteen ook biogas kan tanken. Later kunnen er ook personenwagens terecht. De boerderij met 180 melkkoeien vergist al geruime tijd mest in een centrale. Die produceert nu 1200 megawattuur aan gas per jaar.

Provincie verduurzaamt eigen wagens en machines met HVO-diesel

Alle dieselvoertuigen van de provincie Groningen rijden sinds kort op HVO-diesel. Deze diesel is een duurzaam alternatief voor fossiele diesel. De overgang naar deze vorm van brandstof past in het beleid van de provincie om haar wagen- en machinepark te verduurzamen.

HVO 100 is een dieselbrandstof gemaakt uit biomassa. 'Hydrotreated Vegetable Oil' (HVO) wordt geproduceerd uit afval en restmateriaal van plantaardige olien en vetten, zoals afvalvet uit de voedingsindustrie en overblijfselen uit de productie van plantaardige olie en gebruikt frituurvet. De grondstof waar de diesel van is gemaakt, is afkomstig van een natuurlijke bron die niet op kan raken.

De helft van het wagen- en machinepark van de provincie bestaat uit dieselvoertuigen. Het gaat om 45 bedrijfsvoertuigen, 5 vrachtwagens, 3 werkschepen, tractoren, een mobiele kraan en aggregaten voor noodstroom. Deze voertuigen verbruiken gezamenlijk ongeveer 180.000 liter diesel per jaar.

In de provincie Groningen zijn op dit moment vijf  tanklocaties voor HVO-diesel. De provincie heeft een eigen pomp op de werkplaats aan de Oostersluisweg en bij het steunpunt in Nieuwe Pekela.

'Leg netwerken aan voor waterstof en CO2'

Nederland moet de komende tien jaar vaart zetten achter de aanleg van netwerken waarmee waterstof en koolstofdioxide (CO2) getransporteerd kunnen worden. Dat schrijft een taskforce aan minister Eric Wiebes van Economische Zaken.

De industrie wil en moet verduurzamen om haar grote belang voor de Nederlandse samenleving en economie te behouden, stelt de taskforce, die bestaat uit de topmensen van ingenieursbureau Arcadis, netbeheerder Stedin en de Vereniging voor Energie, Milieu en Water.

De taskforce meldt dat waterstofnetwerken in de Rotterdamse haven en het Noordzeekanaalgebied snel te realiseren zijn.

Consortium IDEALFUEL voor de ontwikkeling van hernieuwbare maritieme brandstoffen

Veel schepen gebruiken zware stookolie die grote hoeveelheden zwavel en stikstof bevatten, wat leidt tot de uitstoot van broeikasgassen en andere schadelijke stoffen.

Het consortium IDEALFUEL probeert dit probleem aan te pakken door nieuwe, efficiënte en goedkope methoden te ontwikkelen voor de productie van zwavelarme zware stookolie op basis van non-food biomassa op houtbasis.

Veel schepen varen op zware stookolie, oftewel heavy fuel oils (HFO's), wat leidt tot de uitstoot van schadelijke stoffen in de wereldzeeën en de atmosfeer. Hoewel er schonere brandstoffen beschikbaar zijn, kiezen veel bedrijven voor HFO's vanwege de lage kosten. HFO's zijn echter verboden in de nationale wateren van veel landen.

Daarnaast probeert de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) het gebruik ervan in de Arctische wateren te verbieden. Vanwege de zorgen over het milieu en de nationale en internationale regelgeving omtrent HFO's is er grote behoefte aan goedkope, schonere en hernieuwbare alternatieven voor HFO's in de maritieme industrie. Dit is het probleem dat het IDEALFUEL-consortium zal aanpakken.

IDEALFUEL streeft ernaar methoden te ontwikkelen om houtachtige materialen zoals zaagsel en houtsnippers om te zetten in hernieuwbare scheepsbrandstoffen. Hun aanpak draait om de omzetting van lignine - het polymeer dat zich in de structuurmaterialen van planten en bomen bevindt - uit droge plantenmassa (ook wel bekend als lignocellulose-biomassa) in hernieuwbare brandstoffen.  Roy Hermanns (Werktuigbouwkunde, TU/e) leidt het project van 11 deelnemers uit Nederland, Duitsland, Zwitserland en Spanje.

PBL: beschikbaarheid en toepassingsmogelijkheden van duurzame biomassa

Voor biomassa lijkt in een klimaatneutrale, circulaire economie een belangrijke rol weggelegd. Tegelijkertijd is er veel maatschappelijke discussie over de wenselijkheid van (grootschalige) productie en het gebruik van verschillende soorten biomassa voor energie, chemie en materiaaltoepassingen. Dat signaleert het Planbureau voor de Leefomgeving in een nieuwe studie.

Het kabinet wil een breed gedragen integraal duurzaamheidskader voor alle typen biomassa opstellen. De klimaatdoelen worden daarbij niet ter discussie gesteld. Hout kan en mag onder voorwaarden worden geoogst. Voor biomassa is een blijvende rol weggelegd als materiaal en als grondstof voor de chemie.

Als energetische toepassing onvermijdelijk is om de klimaatdoelen te halen, dan bij voorkeur waar alternatieven moeilijk beschikbaar zijn. Het vertrouwen in de duurzaamheid van biomassa is het grootst wanneer deze afkomstig is uit Nederland, en ook groter wanneer deze afkomstig is uit de EU en niet uit de rest van de wereld.

Tegenstanders vinden dat Nederland de subsidies voor biomassaverbranding moet gebruiken voor zonne-energie, windenergie of aardwarmte.Ook vrezen ze voor luchtvervuiling en ontbossing in bijvoorbeeld Estland of het zuiden van de VS.

Belangenclub Energie-Nederland is zich ervan bewust dat de inzet van duurzame biomassa voor energietoepassingen veel discussie oproept in de maatschappij. De hoop is dat de afgewogen studie van PBL een waardevolle bijdrage aan deze discussie levert.

De klimaatdoelstelling stelt ons voor een enorme uitdaging, zegt Energie-Nederland. Daarin zijn alle duurzame energietechnieken hard nodig. Dat geldt zeker ook voor biomassa voor energie. Met strenge emissie-eisen, robuuste duurzaamheids­criteria en beleid dat er op toeziet dat er ook alternatieven voor biomassa worden ontwikkeld, speelt de directe verbranding van biomassa een verantwoorde en noodzakelijke rol in het Nederlandse klimaatbeleid.

Rotterdam krijgt waterstoffabriek Shell

Shell Nederland wil een duurzame waterstoffabriek bouwen op de Tweede Maasvlakte. Hier moet over drie jaar ongeveer 60.000 kg waterstof per dag geproduceerd moeten worden.

Shell gaat de waterstof eerst gebruiken om de productie van fossiele brandstoffen op het eigen terrein in Pernis gedeeltelijk te verduurzamen. Later kan de waterstof dienen als duurzame brandstof voor vrachtwagens.

De waterstoffabriek komt op het speciale bedrijfsterrein van Havenbedrijf Rotterdam: het zogeheten 2 GW Elektrolysepark op het zuidelijke puntje van de Tweede Maasvlakte.

Op het 2 GW Elektrolysepark staat voor 2025 ook een grote waterstoffabriek van BP en chemiebedrijf Nouryon gepland.

Eneco als partner in de offshore groene waterstofpilot PosHYdon

Eneco treed als partner toe in de offshore waterstofpilot PosHYdon. Het energiebedrijf levert de windprofieldata van haar offshore windpark Luchterduinen.

PosHYdon integreert drie energiesystemen op de Noordzee: offshore wind, offshore gas en offshore waterstof op het Q13a-platform van Neptune Energy. Dit productieplatform is het eerste volledige geëlektrificeerde platform op de Nederlandse Noordzee en ligt circa 13 kilometer voor de kust van Scheveningen.

Er zal voor deze pilot geen directe verbinding komen tussen de windturbines en het platform. Het Q13a- platform verkrijgt de stroom via de al bestaande elektriciteitskabel die van de kust over de zeebodem loopt. Deze kabel is bij de bouw van het platform in 2013 door de oude Calvé-fabrieksbuis getrokken, die nog onder de duinen van Scheveningen lag.

Voor de pilot wordt het windprofiel van Luchterduinen nagebootst, zodat het een realistisch resultaat laat zien van de elektrolyse. Voor deze elektrolyse wordt gebruikgemaakt van Noordzeewater. Dit wordt op het platform zelf gedemineraliseerd.