Waterstofmijlpaal voor Groningen

Met de aankomst van de BaseLoad Power Hub in de Eemshaven is een nieuwe mijlpaal voor de Nederlandse energietransitie en voor de ontwikkeling van de Groningen Hydrogen Valley bereikt. De innovatieve installatie is het eerste platform voor waterstofproductie en waterstofopslag dat is ontworpen en gebouwd voor offshore omstandigheden. Op 3 oktober overhandigde Crosswind, een joint venture van Shell en Eneco, het platform aan de nieuwe eigenaar DOT, voor verdere kennisontwikkeling van waterstofproductie.

De Baseload Power Hub kwam op 27 september om 17 uur aan in de Eemshaven, na een tocht over zee vanuit Italië. Daar werd het compacte platform voor de productie en opslag van waterstof in twee jaar tijd gebouwd. Het platform is 23 bij 46 meter groot, weegt 1.800 ton en combineert een elektrolyser van 2,5 megawatt, 1.200 kilo aan waterstofopslag en een conversiemodule met een elektrische batterij van 1 megawatt en een opslagcapaciteit van 5 MWh.

In de Groningse Eemshaven werd een nieuwe bestemming gevonden voor het waterstofplatform. Hier zal de nieuwe eigenaar DOT (Delft Offshore Turbine) de Baseload Power Hub, hernoemd tot Phynix, gebruiken voor verder onderzoek, om zo meer inzicht te krijgen in de productie en opslag van groene waterstof. DOT zoekt hierbij samenwerkingen met universiteiten en bedrijfsleven. Ook blijft een team van Shell Technology bij het waterstofplatform betrokken.

Als nieuwe eigenaar wil het in 2014 opgerichte DOT gaan bijdragen aan de ontwikkeling van de Groningse en Nederlandse waterstoftechnologie. DOT beschouwt Phynix als dé plek waar onderwijs, bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen intensief kunnen samenwerken om innovatie snel te vertalen naar vaardigheden en toepassing op de werkvloer.

De nieuwe toekomst van het waterstofplatform wordt gesteund door onder meer zeehavenautoriteit Groningen Seaports en MissieH2, de belangenbehartiger van bedrijven in de Nederlandse waterstofeconomie.

Voldoende gas; extra aandacht voor gasopslagen en langdurige verstoringen

Vandaag is het onlangs ingediende overzicht gasleveringszekerheid 2026-2027 van Gasunie Transport Services (GTS) (100% dochter van Gasunie) aan het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) bekend gemaakt. GTS concludeert hierin dat er in gasjaar 2026-2027 - ook in een koud jaar - voldoende capaciteit en volume beschikbaar is om aan de gasvraag in Nederland te voldoen. Dit uitgaande van de aanname dat de LNG-terminal in de Eemshaven ook na 2027 beschikbaar blijft. GTS waarschuwt daarnaast voor toenemende afhankelijkheid van import uit het buitenland en het belang van de gasopslagen hierin. Ook kunnen de huidige geopolitieke ontwikkelingen risico’s met zich meebrengen zoals mogelijke langdurige verstoringen van gasleveringen en/of gasinfrastructuur. 

Maatregelen om langere verstoringen op te vangen zijn van een andere aard en omvang dan dit advies gasleveringszekerheid. Gasunie zal later dit jaar in een separate rapportage haar visie geven op mogelijke risico’s en maatregelen bij langdurige uitval van de gasinfrastructuur. 

De analyse van GTS biedt een vooruitblik tot 2031. De gasvraag in Nederland daalt slechts geleidelijk en minder snel dan eerder werd verwacht: aardgas blijft nog lang de basis van onze energievoorziening. Noordwest-Europa is steeds afhankelijker van import (Noorwegen, LNG), waardoor de impact van geopolitieke risico’s toeneemt. Het behoud van de Nederlandse gasopslagen is daarom cruciaal. Ook is het van belang om te blijven investeren in energiebesparing en in de verduurzaming van onze energievraag.

Het overzicht leveringszekerheid gaat uit van een temperatuur-gerelateerde gasvraag, in een koud jaar. GTS heeft dit gebaseerd op realistische uitgangspunten en heeft deze geconsulteerd bij marktpartijen. Voor de periode t/m 2031 blijven de huidige gasopslagen nodig voor het balanceren van de gasvraag tussen de seizoenen, maar ook in het geval van een hoge wintervraag in een koud jaar. Gezien de verwachte vraag tot 2031 is GTS van mening dat de drie grootste Nederlandse gasopslagen (Grijpskerk, Norg en Bergermeer) beschikbaar dienen te blijven voor gasopslag. 

Uitgaande van een koud jaar is het vereiste vuldoel voor 2026/2027 vastgesteld op 115 TWh. (11,5 bcm). Deze vulling is noodzakelijk om seizoens-fluctuaties in de gasvraag op te vangen, primair in Nederland maar ook in buurlanden die via Nederland beleverd worden. Naast een goed gevulde gasopslag benadrukt GTS het belang van de connectiecapaciteit met buurlanden en diversificatie van het aanbod om de leveringszekerheid te waarborgen.

De leveringszekerheid in Nederland blijft voor 2026/2027 gewaarborgd, mits de gasopslagen voldoende gevuld zijn en de internationale aanvoerketens blijven functioneren. Nederland is in toenemende mate afhankelijk van gasimporten, met name LNG. Het voldoende vullen van de gasopslagen, het handhaven van voldoende connectiecapaciteit met buurlanden en diversificatie van het gasaanbod zijn cruciale maatregelen voor een stabiele gaslevering in de komende jaren.

GTS heeft op basis van de huidige Gaswet wettelijke taak om aan de minister jaarlijks een overzicht aan te bieden van de leveringszekerheid van gas. 

Nordsol doorbreekt grens van 10 miljoen kilo bio-LNG in Amsterdam

De Amsterdamse installatie van Nordsol heeft de grens van 10 miljoen kilo geproduceerde bio-LNG (biologisch vloeibaar aardgas) doorbroken. Dat staat gelijk aan ruim 45 miljoen kilometer zwaar wegtransport en een besparing van 35 miljoen kilo CO2. Deze mijlpaal toont aan dat lokale productie van hernieuwbare brandstof uit organisch afval mogelijk is. Nordsol doet dit in samenwerking met Shell en afvalverwerker Renewi.

Bio-LNG wordt gemaakt uit organisch afval. De installatie in Amsterdam gebruikt hiervoor over-datum producten van Nederlandse supermarkten en restaurants. Het afval wordt ingezameld, omgezet in biogas en vervolgens door Nordsol verwerkt tot vloeibaar bio-LNG. Shell brengt deze brandstof daarna op de markt. Dit resulteert in een volledig circulaire, korte en traceerbare keten.

Vrachtwagens en schepen die lange afstanden afleggen zijn lastig te elektrificeren en rijden op waterstof is nog duur en technologisch beperkt. Bio-LNG biedt hiervoor uitkomst: het is betaalbaar, geschikt voor bestaande LNG-motoren en verkrijgbaar via het huidige LNG-netwerk. In Nederland rijden inmiddels meer dan 1.000 LNG-trucks. Ook de internationale scheepvaart stapt over op deze brandstof.

De recente besluiten van multinationals om de geplande biobrandstoffenfabrieken bij Rotterdam niet af te bouwen, laten zien dat de ontwikkeling van duurzame brandstoffen geen vanzelfsprekendheid is. De Amsterdamse installatie bewijst echter dat het kan: sinds koning Willem-Alexander deze in 2021 officieel opende, levert Nordsol dagelijks bio-LNG aan transportbedrijven in binnen- en buitenland. Toch blijft opschaling lastig. Daarvoor zijn drie redenen:

1. Het is goedkoper om fossiele LNG-moleculen administratief te ‘vergroenen’ dan om écht groene, vloeibare moleculen te produceren.

2. Fraude met gebruikte kookolie uit Azië heeft het vertrouwen en de prijzen in de markt voor hernieuwbare brandstoffen ondermijnd.

3. LNG-prijzen schommelden sterk na de inval in Oekraïne, wat transportondernemers huiverig maakte. De prijzen zijn inmiddels weer stabiel, maar de aarzeling blijft voelbaar.

“Met deze mijlpaal tonen we aan dat bio-LNG vandaag al werkt,” zegt Wouter Zijlmans, partner bij Nordsol. “De uitdaging is om nu verder op te schalen, ondanks een markt die echte verduurzaming nog onvoldoende beloont.” Nordsol roept daarom transportbedrijven en transportinkopers op versneld over te stappen van diesel op bio-LNG.

Eerste werkende hydride-ionbatterij: jarenlang ongekend, nu realiteit

Wetenschappers van het Dalian Institute of Chemical Physics (DICP), verbonden aan de Chinese Academie van Wetenschappen, presenteren ’s werelds eerste praktische batterij die werkt met hydride-ionen (H⁻) als ladingsdragers – een ontwikkeling die decennialang beperkt bleef tot theoretische modellen.

Hydride-ionen bieden een aantrekkelijke combinatie: ze zijn licht en hebben een hoge redoxpotentiaal, waardoor ze zeer efficiënt zijn voor energieopslag. In tegenstelling tot lithium-iontechnologie, vormen ze geen gevaarlijke dendrieten—de fijne metalen naaldjes die kortsluiting en brand kunnen veroorzaken.

De onderzoekers onder leiding van professor Ping Chen ontwikkelden een nieuw core-shell elektrolyt van ceriumtrihydride (CeH₃) omhuld door een dunne laag bariumhydride (BaH₂). Deze hybride structuur combineert hoge iongeleiding met chemische en thermische stabiliteit, waardoor een stabiele werking mogelijk is.

Ze bouwden een oplaadbare batterij met een NaAlH₄-kathode en een CeH₂-anode. De initiële capaciteit bedroeg 984 mAh/g bij kamertemperatuur, en na twintig laad-ontlaadcycli nog steeds 402 mAh/g. Ter vergelijking: commerciële lithium-ionbatterijen leveren doorgaans 150–250 mAh/g. De batterij leverde bovendien 1,9 V en kon zelfs een LED-lampje laten branden – een concrete demonstratie dat het prototype daadwerkelijk werkt.

Toepassingen kunnen liggen in grootschalige energiewinning, waterstofopslag, draagbare elektronica en zelfs mobiele toepassingen binnen een waterstofeconomie. Toch zijn er nog uitdagingen: de cyclusstabiliteit is met slechts 20 cycli beperkt en de spanning van 1,9 V is lager dan de 4 V die lithium-ioncellen bereiken. Desondanks markeert dit een revolutionaire stap in batterijonderzoek: hydride-ionen blijken nu echt bruikbaar binnen een batterijconfiguratie.

Diesel heeft naar verwachting nog zo’n tien jaar — daarna komt waterstof

Toyota gelooft dat diesel nog een decennium mee zal gaan, maar daarna zal waterstof de overhand nemen als brandstof voor voertuigen. Dat zei Sean Hanley, Vice President Sales & Marketing van Toyota Australië. In Nederland zijn dieselmodellen voor personenauto’s inmiddels grotendeels uit het programma geschrapt, met uitzondering van bedrijfswagens. Zo is de Land Cruiser niet langer leverbaar als diesel-personenzaak. BMW, Land Rover en Mercedes bieden de diesel nog sporadisch aan. 

In landen als Australië blijft diesel in trek, mede vanwege de grote afstanden en de behoefte aan betrouwbare auto’s met een ruime actieradius. De Toyota HiLux, grotendeels met dieselmotor, was in 2023 zelfs de bestverkopende auto in Australië. 

Toyota noemt een aantal voordelen die voor waterstof pleiten:
    •    Milieuvriendelijker: waterstof stoot geen vervuilende stoffen uit net zoals traditionele verbrandingsmotoren.  
    •    Groot bereik: voertuigen op waterstof kunnen langere afstanden afleggen, een belangrijk voordeel in uitgestrekte gebieden. 
    •    Toekomstige infrastructuur: de verwachting is dat de tank- én leveringsinfrastructuur voor waterstof in de komende jaren sterk zal verbeteren. ʻHandiger en betaalbaarderʼ wordt genoemd. 

Hoewel waterstof volgens Toyota nog geen grootschalige realiteit is, heeft het merk er wel significant in geïnvesteerd. De overstap is geen kortetermijnproject, maar onderdeel van een visie op de langere termijn waarin waterstof de dieselmotor vervangt. 

24-uurschallenge: met waterstofvoertuigen door zero-emissie zones

Op 19 en 20 september 2025 vindt de waterstofchallenge plaats. Tijdens deze 24-uurschallenge zullen ongeveer 20 teams deelnemen aan een unieke rit met waterstofvoertuigen door onder andere zero-emissie zones (ZE-zones). De challenge start bij het provinciehuis Utrecht. Ook André van Schie, gedeputeerde Mobiliteit van de provincie Utrecht, doet mee.

De waterstofchallenge heeft als doel: ervaringen opdoen met rijden op waterstof, theorie in de praktijk brengen, laten zien dat lange afstanden mogelijk zijn met waterstofvoertuigen en publiciteit genereren voor waterstof in de mobiliteit plus voor de deelnemende teams en organisaties.

Daarnaast is het voor de deelnemers een vorm van teambuilding en een wedstrijd om zoveel mogelijk punten te scoren. De challenge is echter geen race. De deelnemers verdienen punten door bepaalde hotspots te bezoeken en door onderweg vragen & opdrachten uit te voeren.

Gedeputeerde André van Schie rijdt met zijn privé-waterstofauto het eerste stuk van de challenge. Twee andere medewerkers van de provincie Utrecht rijden de hele challenge in een waterstofbakwagen van het Utrechtse bedrijf E-lions H2. Ook de wethouders Guus Beenhakker (Oosterhout), Mark Veldhuizen (Baarn) en Roy Luca (Woerden) nemen deel aan de 24-uurswaterstofchallenge.

Dit jaar is er extra aandacht voor de zero-emissiezones. Waterstofvoertuigen hebben geen uitstoot van broeikasgassen of andere schadelijke gassen, dus mogen alle ZE-zones in. De teams kunnen extra punten verdienen door bepaalde ZE-zones te bezoeken en foto’s te maken van hun voertuig in deze zones. In de provincie Utrecht is het centrum van Utrecht een belangrijke ZE-zone.

Provincie Utrecht voert sinds 2021 enkele jaren het programma ‘Waterstof Utrecht’ uit, waarmee productie en gebruik van groene waterstof in de mobiliteit (met name zwaar transport) worden gestimuleerd. Ondernemers spelen hierbij een belangrijke rol.

Programma

Vrijdag 19 september 11.30: Inloop in de foyer van het provinciehuis, Archimedeslaan 6 Utrecht. Enkele toespraken, lunch en briefing voor de deelnemers.
Rond 13.45 uur: Foto- en persmoment op het dek voor de ingang van het provinciehuis
14.00 uur: Vertrek van de deelnemende voertuigen, start van de challenge
14.15/14.30 uur: Foto- en persmoment met evt. interview gedeputeerde in de ZE-zone van gemeente Utrecht, in de buurt van Johan van Oldenbarneveltlaan 3 (Spoorwegmuseum, begin van de ZE-zone)
18.00 uur: Dinerbuffet in Antwerpen
20.00 uur: Deelnemers aan de 24-uursvariant rijden daarna verder en bepalen zelf hun route. De 6-uursvariant die gedeputeerde André van Schie rijdt, eindigt hier.
Zaterdag 20 september 14.00 uur: finish bij het Louwman’s Toyota World in Raamsdonksveer.

Primeur op Schiphol: proef met waterstofvoertuigen in de dagelijkse operatie

Schiphol is als eerste grote internationale luchthaven ter wereld gestart met een proef waarbij voertuigen op waterstof worden ingezet op het luchthaventerrein. Er wordt getest met een speciaal ontwikkeld sleepvoertuig voor vliegtuigen en prototype van een Toyota pick-up truck waarvan de elektromotor wordt aangedreven door waterstof. Schiphol beschikt bovendien tijdelijk over een eigen waterstoftankstation om deze voertuigen van waterstof te voorzien. Met deze proef zet de luchthaven een belangrijke stap richting een emissievrije grondoperatie in 2030. 

Tijdens de proef worden de voertuigen gebruikt in het dagelijks werk op de luchthaven. De waterstofvliegtuigtrekker sleept meerdere keren per dag een Boeing 737 van KLM tussen de parkeerplaatsen voor vliegtuigen, de hangars, de taxibanen en de gates. De pick-up truck wordt gebruikt door de Bird Control, het team dat verantwoordelijk is voor het weren van vogels van start- en landingsbanen. 

Royal Schiphol Group onderzoekt samen met partners in deze proef de praktische inzetbaarheid van waterstofvoertuigen, zoals gebruiksgemak, actieradius en integratie in de bestaande infrastructuur. Eerder werd op Schiphol al een succesvolle test met een H2-GPU, een Ground Power Unit op Waterstof gedaan. De GPU voorziet stilstaande vliegtuigen van stroom zonder uitstoot.

Waterstof is een schone energiedrager die, net als batterij-elektrisch rijden, tijdens gebruik geen uitstoot veroorzaakt. Een belangrijk voordeel is de korte tanktijd en de betrouwbare actieradius, ook bij lage temperaturen. In tegenstelling tot batterij-elektrisch materieel zijn er voor waterstofvoertuigen geen tussentijdse oplaadbeurten nodig en daarom zijn waterstof-elektrische voertuigen een waardevol en efficiënte toevoeging binnen de grondoperatie.  

De proef is een gezamenlijke inspanning van Royal Schiphol Group en diverse partners uit de luchtvaartsector, waaronder producenten, luchtvaartmaatschappijen en afhandelaren. Deze samenwerking is cruciaal om de indirecte CO₂-uitstoot in de keten (Scope 3) terug te dringen. Schiphol beperkt zich hiermee niet tot het verduurzamen van eigen processen en middelen, maar draagt actief bij aan de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die de hele sector vooruithelpen.

De pilot loopt tot begin oktober en maakt deel uit van het TULIPS-programma, mede mogelijk gemaakt door subsidie van de Europese Unie. Dit is het duurzame innovatieprogramma van Royal Schiphol Group waarin nieuwe concepten worden ontwikkeld en gedemonstreerd. Schiphol werkt hierin nauw samen met partners zoals KLM, Rotterdam The Hague Airport, Torino airport, Hermes Airports, Port of Amsterdam, onderzoeksinstellingen zoals TNO en SINTEF en bedrijven als TLD, Zepp.solutions, HyCC, Air Products en Ballard. 

Provincie Limburg zet in op groen gas uit mestvergisting

Provincie Limburg ziet grote kansen voor groengasproductie via mono-mestvergisting. Uit een verkenning door adviesbureau Ekwadraat blijkt dat samenwerking tussen boeren in collectieve installaties jaarlijks zo’n 100 miljoen kubieke meter groen gas kan opleveren – goed voor 20% van het huishoudelijk gasverbruik in Limburg.

De aanpak draagt bovendien fors bij aan de stikstofreductie door middel van het vergisten van dagverse mest of aangezuurde mest. Daarmee ontstaat niet alleen winst voor het klimaat, maar ook een sterker toekomstperspectief voor boeren. Zij profiteren van lagere mestafvoerkosten, een schone meststof en besparingen op kunstmest. Door samen te werken in collectieven wordt het ook voor kleinere boeren mogelijk om aan te haken bij deze duurzame innovaties.

Biomassacentrale in Almere stookte hout dat niet duurzaam was

In 2022 gebruikte een biomassacentrale in Almere houtsnippers die niet duurzaam waren. Het warmtebedrijf – actief in Almere, Amersfoort en Ede – maakte gebruik van niet-gecertificeerd hout afkomstig uit Schotland, in strijd met het eigen beleid dat stelde dat alleen lokaal duurzaam hout binnen een straal van maximaal 150 km rond Ede gebruikt zou worden.

Hoewel het bedrijf in de jaarrapportage van 2022 aangaf uitsluitend duurzaam hout uit de directe omgeving te gebruiken, werd later toegegeven dat dit niet het geval was. Aanvankelijk ontkende het warmtebedrijf dat er hout per schip was geïmporteerd, maar vervolgens erkende men wel dat het hout niet-gecertificeerd was en uit Schotland was geïmporteerd.

De stammen uit het noorden van Schotland werden eerst per schip naar Moerdijk gebracht. Daar werden ze versnipperd en vervolgens met tientallen vrachtwagens naar Hall bij Eerbeek vervoerd, op het terrein van Energie voor Elkaar – dat biomassacentrales exploiteert. De houtsnippers zijn daarna naar centrale locaties in Ede, Amersfoort en Almere vervoerd voor verbranding ten behoeve van warmteopwekking.

Hoewel het warmtebedrijf altijd benadrukte bij te dragen aan de energietransitie en de opwarming van de aarde te willen bestrijden met alleen duurzaam hout, blijkt dat beleid niet te zijn nagekomen. Sinds het incident zijn de inkoopprocedures aangescherpt.

Eerste dronevlucht op vloeibare waterstof, een primeur in Nederland

De HYDRA II, een innovatieve waterstofdrone van Koninklijke NLR, heeft de eerste succesvolle vluchten gemaakt met vloeibare waterstof als energiedrager. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling van een duurzamere luchtvaart om waterstoftechnologie daadwerkelijk geschikt te maken voor commerciële toepassingen.

Een drone die op vloeibare waterstof vliegt, de HYDRA II, heeft onlangs de eerste succesvolle proefvluchten boven het NLR-terrein in Marknesse gemaakt. Dit is een primeur, omdat het de eerste keer is dat een toestel in het Nederlandse luchtruim vliegt dat vloeibare waterstof als energiedrager gebruikt. De vlucht duurde enkele minuten en heeft niet alleen de werking van de technologie met vloeibare waterstof als energiedrager gedemonstreerd, maar toont ook aan dat we op een veilige wijze weten om te gaan met alles wat er bij komt kijken als je met vloeibare waterstof werkt.

De elektromotoren van de hybride-aangedreven drone kregen elektriciteit via een brandstofcel aangeleverd, waarbij tevens een accu ondersteuning leverde om de benodigde stuwkracht te kunnen garanderen.

Vliegtuigen dienen hun uitstoot terug te dringen om de bijdrage aan de klimaatverandering te beperken. Daarbij is het belangrijk om naar alternatieven te kijken voor het gebruik van kerosine. Waterstof wordt gezien als een van de oplossingsrichtingen in de verduurzaming van de luchtvaart. Maar het gebruik ervan is nieuw in de (commerciële) luchtvaart en vraagt om aanpassingen in toestellen als wel op de grond. Drones bieden een ideaal testplatform bij die energietransitie in de luchtvaart. Ze zijn klein, overzichtelijk qua complexiteit en relatief goedkoop in aanschaf.

NLR heeft in 2019 met de HYDRA I op gasvormige waterstof gevlogen. Er is in de tussentijd veel onderzoek verricht en in navolging van die vlucht heeft NLR nu dus ook gevlogen met de opvolger, die vloeibare waterstof als energiedrager gebruikt. Voor de HYDRA II is de waterstof opgeslagen in een vacuüm-geïsoleerde aluminium tank onderaan de drone. Deze tank is in samenwerking met een partner door NLR ontwikkeld. De tank wordt niet actief gekoeld; door de opwarming van de gekoelde waterstof ontsnapt geleidelijk waterstofgas uit de tank. Die wordt uiteindelijk naar de brandstofcel geleid waar er elektriciteit van wordt gemaakt. In de tank zitten sensoren en warmte elementen waardoor de tank de juiste hoeveelheid gasvormig waterstof aan de brandstofcel levert.

Nederland en Duitsland tekenen verdrag over gezamenlijke gaswinning in Noordzee

Nederland en Duitsland hebben een bilateraal verdrag ondertekend over de gezamenlijke en verantwoorde exploitatie van grens overstijgende koolwaterstoffenvelden in (een deel van) de territoriale zee ten noorden van het Eems-Dollard gebied.

Met het verdrag maken beide landen afspraken over de verdeling van de verwachte hoeveelheden van het gas in Duits-Nederlandse gasvelden, de verdeling van de kosten en opbrengsten van de winning tussen de vergunninghouders alsook de gasbaten voor zowel Nederland als Duitsland.

De ondertekening markeert het kabinetsdoel om de gasleveringszekerheid voor inwoners en bedrijven van ons land te borgen. De gaswinning in dit gebied versterkt niet alleen de leveringszekerheid van Nederland en onze buurlanden, maar draagt ook bij aan een sterkere Europese gasmarkt.

Leveringszekerheid en betaalbare, schone energie zijn voor Nederland, Duitsland en Europa cruciaal voor het behoud van onze welvaart, industrie, toekomstig verdienvermogen en concurrentiepositie. Onze landen zijn nauw met elkaar verweven op energiegebied en delen gedeelde energie- en klimaatdoelen. Zo hebben we niet alleen een geïntegreerde energie-infrastructuur, maar trekken we samen op bij leveringszekerheid en delen gezamenlijke ambities bij de ontwikkeling van onder andere windenergie op zee en waterstof.

Het bedrijf ONE-Dyas zal gas gaan winnen vanaf het N05-A platform uit het grensoverstijgende veld N05-A en eventueel andere aan te sluiten gasvelden in de bredere Gateway to the Ems (GEMS)-regio. De inschatting is dat het N05-A-veld, samen met omringende GEMS-velden, ongeveer 50 miljard m3 aardgas kunnen gaan opleveren over de komende 20 jaar.

Hiervoor zal het bedrijf gebruik maken van groene stroom van het nabijgelegen Duitse windpark Riffgat en is het platform lager gebouwd om minder zichtbaar te zijn vanuit de kust. Daarmee kan gas worden gewonnen op een relatief schone manier en met oog voor de omgeving.

Zo kan dit project direct concreet invulling geven aan het onlangs gesloten sectorakkoord om het resterende aardgas op de Noordzee verantwoord te winnen.

Daarnaast is het de intentie van ONE-Dyas om in een later stadium de mogelijkheid te verkennen voor een pilot voor offshore waterstof productie op het N05-A platform. Ook ziet men richting de toekomst potentie in dit gebied voor CO2-opslag. Hiermee kan de verdere ontwikkeling van het GEMS-gebied ook symbool komen te staan voor de toekomst van ons offshore energiesysteem en de systeemintegratie op zee.

Kabinet: export van groene waterstof schaadt Nederlandse CO₂-reductie niet

De Nederlandse regering ziet geen probleem tussen het exporteren van groene waterstof naar België en het behalen van de nationale CO₂-reductiedoelen. Dat benadrukte minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) in antwoorden op Kamervragen van de BBB-fractie.

TotalEnergies neemt straks 65 procent van de productie af uit de nieuwe elektrolyser van Air Liquide op de Maasvlakte. Omdat dit project circa 50 miljoen euro aan subsidie ontvangt uit de regeling voor hernieuwbare waterstof (OWE), rees de vraag of export van een groot deel van de waterstof ten koste zou gaan van klimaatwinst in Nederland.

Volgens Hermans is dat niet het geval. De CO₂-reductie vindt plaats waar fossiele waterstof wordt vervangen door groene, en dat gebeurt in Nederland. Ook als een deel van de geproduceerde waterstof in het buitenland terechtkomt, wordt er in Nederland minder fossiele waterstof geproduceerd en dus minder CO₂ uitgestoten.

Air Liquide heeft meerdere waterstoffabrieken in Nederland die via hun netwerk zowel binnenlandse als buitenlandse klanten beleveren. Daardoor levert de omschakeling van fossiele naar groene productie sowieso CO₂-winst op, ongeacht de eindbestemming van de waterstof.

De minister wees er verder op dat de subsidie en een verbeterd regelgevend kader doorslaggevend waren voor de investering. Het OWE-programma drukt de prijs van groene waterstof en versterkt de concurrentiepositie van Nederland.

Volgens Hermans stimuleert het project de bredere ontwikkeling van een groene waterstofmarkt en levert het ook economische voordelen op voor Nederland, zelfs wanneer een deel van de productie wordt geëxporteerd.

De waterstofauto is dood

De waterstofauto, ooit geprezen als de zuivere toekomst van mobiliteit, ligt nu volledig op zijn dak. Autofabrikanten haken massaal af, tankstations worden gesloten en de pompstickers verdwijnen. Waar waterstof ooit werd gezien als de ideale mix van milieuvriendelijkheid, snel tanken en lange actieradius, blijkt de praktijk vooral te duur, complex en leeg te zijn.

Denk aan grote spelers als Shell, die hun Britse stations drie jaar geleden al sloot, en OMV in Oostenrijk. Dit jaar verdwijnen tientallen tankstations in Duitsland. In Nederland blijft slechts een handvol over – je hebt meer kans om een snelheidscontrole tegen te komen dan een werkende waterstoftank.

De cijfers liegen er niet om: zo’n 600.000 elektrische auto’s rijden er rond, tegenover slechts zo’n 600 exemplaren op waterstof – vergelijkbaar met de helft van een middelgrote Skoda-club op zondagochtend. En waterstofauto’s zijn ook erg prijzig: zo’n 70.000 euro voor een auto, terwijl je voor dat geld ook een Tesla of een ruime Kia EV9 kunt kopen. Dan kun je zelfs een caravan, twee e-bikes en een dakkoffer kopen, én nog op vakantie naar Frankrijk gaan. Terwijl je onderweg bij de snellader baguettes eet tijdens het wachten.

Technisch gezien is waterstof enorm inefficiënt: “Je stopt er stroom in, splitst water, vervoert het, slaat het op, en zet het weer om. Uiteindelijk hou je dertig procent over. Een batterijauto houdt negentig procent over.” En daarmee is de keuze snel gemaakt.

Het klassieke kip-en-eiprobleem blijft: er zijn geen auto’s zonder tankstations, en geen stations zonder auto’s. Politici blijven het idee verheerlijken – maar vergelijk dat met biobrandstoffen of de OV-chipkaart, en je snapt de ironie.

In de schamele markt blijven slechts twee modellen zichtbaar: de Toyota Mirai en Hyundai Nexo. Maar wie kent ze nog echt? Ze rijden nauwelijks, en er koopt bijna niemand meer een nieuwe.

'Waterstofproductie in Nederland versterkt de hele Europese industrie'

Dat Nederland honderden miljoenen euro’s subsidie steekt in waterstofprojecten waarvan de productie en CO2-credits deels over de grens verdwijnen, zorgt bij sommigen voor gefronste wenkbrauwen. Deze reactie is Nederlands op z’n kleinst, vindt Tjeerd Jongsma van ISPT.

Dat waterstof en de CO2-voordelen naar het buitenland gaan, is irrelevant. Dit is namelijk precies hoe het hoort te werken in een verenigd Europa met grensoverschrijdende regio’s waarbinnen nauw wordt samengewerkt.

Nederland ligt aan zee, heeft een open economie en uitstekende logistieke verbindingen met het grote Europese achterland. Export is de basis van onze industrie. In de duurzame industrie in de naaste toekomst zal dit niet anders zijn. Het gaat erom dát we groene waterstof produceren, niet of die binnen onze landsgrenzen blijft.

Kijk bijvoorbeeld naar een staalfabriek: die stond vroeger in Luik, maar staat tegenwoordig aan de kust omdat daar de grondstoffen en energie binnenkomen. De energietransitie volgt dezelfde logica. Waterstofproductie vindt plaats waar het efficiëntst is – aanlanding aan zee, distributie over het continent.

Dit debat is tekenend voor hoe men in Nederland over verduurzaming denkt. We zijn geneigd alles af te meten aan nationale doelstellingen. Als we een serieuze speler willen zijn in de energietransitie, moeten we echter uitzoomen en ons sterker richten op Europese samenwerking. De waterstofmarkt is bij uitstek grensoverschrijdend. De industrie in Rotterdam, Antwerpen en het Ruhrgebied functioneert als één geïntegreerd systeem. Wie wijst op 'verlies' naar het buitenland, mist de realiteit van hoe die industrie werkt.

Als we eisen dat alle gesubsidieerde waterstof in Nederland blijft, maken we de markt kunstmatig klein. Dan werkt het systeem niet en dan zetten we onszelf buitenspel. We moeten stoppen met stemmingmakerij vanuit een ‘old-school’ perspectief: die is contraproductief. In plaats daarvan moeten we onze blik richten op het bredere perspectief van de economisch belangrijke regio Noordwest-Europa binnen de EU. Deze projecten - zoals die met groene waterstof - zijn geen ‘probleem’, maar juist onderdeel van de oplossing voor een geslaagde transitie naar een ‘net-zero’ economie.

Kabinet investeert 700 miljoen euro in elektrolysers

Op 11 augustus 2025 maakte het kabinet bekend ruim 700 miljoen euro subsidie toe te kennen aan elf Nederlandse bedrijven die grote elektrolysers gaan bouwen voor de productie van groene waterstof. Deze installaties hebben samen een vermogen van maar liefst 602 megawatt—meer dan driemaal het vermogen van de grootste waterstoffabriek die momenteel in Nederland in aanbouw is.

Met deze stap wil het kabinet een aanzienlijke bijdrage leveren aan de verduurzaming van de industrie en de transportsector. De geproduceerde waterstof—gemaakt via elektrolyse met hernieuwbare elektriciteit uit wind en zon—is bedoeld voor raffinaderijen, chemische bedrijven en tankstations, en moet helpen de CO₂-uitstoot fors te verminderen.

Het subsidiebedrag komt uit de tweede ronde van de regeling Opschaling volledig hernieuwbare Waterstof via Elektrolyse (OWE). Hoewel er bijna 1 miljard euro beschikbaar was, werd uiteindelijk ruim 700 miljoen verdeeld onder de projecten—uit de in totaal 3,2 miljard euro aan aanvragen.

Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei benadrukte dat het zelf produceren van groene waterstof in eigen land cruciaal is voor de energie-onafhankelijkheid van Nederland. Deze investering zou daarom zowel noodzakelijk als strategisch logisch zijn.

Air Liquide bouwt grote fabriek voor groene waterstof op de Maasvlakte

Air Liquide heeft de investeringsbeslissing genomen voor de bouw van ELYgator, een fabriek voor de productie van groene (hernieuwbare) waterstof. De fabriek, een electrolyzer waarmee water (H2O) gesplitst wordt om waterstof (H2) te maken, krijgt een capaciteit van 200 MW. Volgens planning is de fabriek eind 2027 operationeel. Voor de haven van Rotterdam is dit een belangrijke stap in de transitie naar een CO2-neutrale haven.

De electrolyzer van Air Liquide komt op het conversiepark op de Maasvlakte. Hier wordt elektriciteit van windparken op de Noordzee gebruikt om groene waterstof te maken. Op dit speciale bedrijfsterrein is ruimte voor vier van deze grote electrolysers. Die van Air Liquide is de tweede die gebouwd wordt. De investering bedraagt meer dan € 500 miljoen. De ELYgator gaat 23.000 ton waterstof per jaar produceren voor gebruik door de industrie en zwaar transport. Dat zorgt volgens Air Liquide voor een CO2-reductie van 300.000 ton per jaar.

Air Liquide heeft aangegeven dat de recent aangepaste regelgeving voor gebruik van waterstof (de zogenoemde ‘raffinaderijroute’) en subsidies vanuit de Nederlandse overheid en de EU cruciaal waren om het project te realiseren.

Groningen omarmt veelbelovende proef met biologisch aanmengen van mest om stikstofuitstoot te verlagen

De provincie Groningen ondersteunt een innovatieve proef waarin biologische toevoegingen aan koeienmest worden gebruikt om de uitstoot van stikstof en methaan sterk te verminderen.

Op een melkveehouderij in Schildwolde wordt mest van koeien biologisch behandeld waardoor de uitstoot van ammoniak en methaan vermindert. Deze chemicaliën dragen bij aan luchtverontreiniging en klimaatopwarming.

Volgens betrokken boeren en experts toont deze aanpak veel potentieel als effectieve methode om stikstofemissies op provinciaal niveau terug te dringen.

De provincie Groningen heeft zich uitgesproken als voorstander van deze kansrijke innovatie. Door het biologisch aanmengen van mest als voorbeeld te zien, wil de provincie bijdragen aan regionaal stikstofbeleid en klimaatdoelen.

Ruim 45 miljoen euro voor verduurzaming chemische industrie met groene waterstof

NWO en het Nationaal Groeifondsprogramma GroenvermogenNL kennen dit forse bedrag toe aan het project HyCARB. Dit grote onderzoeksproject, waarin Nederlandse universiteiten, onderzoekscentra en industriële bedrijven samenwerken, gaat brandstoffen en materialen maken uit industriële afvalgassen en CO2 met behulp van duurzame energie en waterstof. TNO leidt het project en coördineert HyCARB de komende vijf jaar, samen met de Universiteit Utrecht en de Technische Universiteit Eindhoven.

De chemische industrie is één van de grootste gebruikers van fossiele grondstoffen, zoals ruwe aardolie en aardgas. Zij heeft daarmee een significant aandeel in de wereldwijde CO2-emissies. Om de Nederlandse chemische industrie te helpen verduurzamen en daarmee competitief te houden, is er een transitie nodig naar hernieuwbare grondstoffen en energie.

In het onderzoeksproject HyCARB werken de partners aan de chemische industrie van de toekomst. Dat doen zij door de technologische basis te ontwikkelen waarmee industriële eindgebruikers wereldwijd op koolstof gebaseerde chemicaliën kunnen produceren met waterstof, groene stroom en afgevangen koolstofdioxide.

Er worden nieuwe wetenschappelijke methoden onderzocht om brandstoffen en chemicaliën kostenefficiënt en energiezuinig te produceren. Dit omvat het identificeren, ontwikkelen en testen van verbeterde katalysatormaterialen voor de thermische en elektrochemische omzetting van CO2. Belangrijke onderdelen, zoals reactoren, elektrolysers en elektrische verwarmingssystemen, worden bovendien verbeterd. Zo helpen ze de industrie stap voor stap te verduurzamen.

HyCARB is een samenwerking van negen universiteiten, vijf hogescholen, drie onderzoeksinstellingen en dertig bedrijven (zie onder voor complete lijst). Volgens de onderzoekers is de diversiteit in achtergronden van de partners — waaronder de industriële bedrijven — een belangrijke factor voor het succes van het project.

Elf projecten krijgen subsidie voor productie van duurzame waterstof

Het kabinet verstrekt ruim 700 miljoen euro subsidie aan bedrijven die duurzame waterstof in Nederland gaan produceren.

Het kabinet gaat hiermee de ontwikkeling van duurzame waterstof in Nederland versnellen. Dit vergroot de leveringszekerheid, het draagt bij aan de verduurzaming van de industrie en mobiliteit, en vermindert de CO2-uitstoot. Naast het vergroten van het aanbod, wordt ook ingezet op het stimuleren van gebruik door de industrie, raffinaderijen en in de mobiliteit.

Het geld is afkomstig uit de vorig jaar opengestelde OWE-subsidieregeling. In totaal werd voor € 3,2 miljard subsidie aangevraagd, waarvan ruim € 700 miljoen aan 11 bedrijven is toegekend. De gesubsidieerde projecten zijn goed voor zo’n 602 megawatt aan elektrolysecapaciteit. Dit is qua productieomvang meer dan drie keer zoveel als de op dit moment grootste waterstoffabriek in aanbouw, de Holland Hydrogen 1.

De beoogde waterstof-afnemers zijn onder meer raffinaderijen, de chemische industrie of tankstations. Met de nieuwe waterstofopbrengst kunnen een jaar lang 5000 op waterstof aangedreven vrachtwagens rondrijden.

De bedrijven die subsidie ontvangen zijn: H2Eron (Delfzijl), Circul8 Waterstof Fabriek (Lelystad), Eurus Energy Europe (Veendam), Air Liquide Industrie (Rotterdam), Uniper Hydrogen Netherlands (Rotterdam), FR Energyhubs (Steenwijk), Westfalen Waterstof (Zutphen), Essent Hydrogen (Deventer), Den Tol Duurzaam (Gendringen), Vattenfall (Eemshaven) en Statkraft Renewables Benelux (Den Helder).

Met de subsidie wordt het prijsverschil tussen hernieuwbare en fossiele waterstof gedicht. Voor de toekenning concurreren bedrijven op subsidiebehoefte per megawatt elektrolysecapaciteit, de bedrijven met de laagste subsidiebehoefte winnen de toelage.

In totaal was 998 miljoen subsidie beschikbaar. Het kabinet onderzoekt momenteel of bedrijven kunnen intekenen op het restant van het subsidiebudget. De haalbaarheid hangt af van Europese staatssteunregels.

Waterstofdrone Z1: geruisloos, radaronzichtbaar en boven de 3 600 m

De Amerikaanse startup Zepher Flight Labs (ZFL) heeft de Z1, een drone op waterstofcel, ontwikkeld. Deze bijzonder stille drone bereikte in juli een hoogte van maar liefst 3 600 meter tijdens een testvlucht — en was daarbij vrijwel onzichtbaar voor radarsystemen.

De succesvolle test — met volledige belading — vond plaats in realistische missieomstandigheden, in samenwerking met het Amerikaanse leger  . Dankzij de waterstofaandrijving stoot de drone geen emissies uit, waardoor opsporing door radar extra moeilijk is.

Het opvallende ontwerp van de Z1 is vooral bedoeld voor militaire surveillance: geruisloos, emissievrij en radararm. Ook wordt gedacht aan civiele toepassingen, bijvoorbeeld voor verkenning in noodsituaties of rampgebieden.

ZFL wil de Z1 uiteindelijk tot 6 000 meter laten stijgen. De waterstofcel kan de drone tot 10 uur in de lucht houden. Snelheden tot 100 km/u zijn mogelijk, met een draagvermogen van 4,5 kg.

Stellantis trekt stekker uit waterstofauto’s

De autobouwer Stellantis — eigenaar van merken zoals Peugeot, Citroën, Fiat en Opel — heeft besloten om de ontwikkeling van waterstofauto’s definitief stop te zetten. Het programma voor waterstof-brandstofcellen wordt geschrapt en de geplande “Pro One” waterstof‑busjes gaan niet in productie. 

Volgens Jean‑Philippe Imparato, COO Europe, blijft de waterstofmarkt een niche zonder structurele economische kansen op middellange termijn. Stellantis wil zich daarom richten op elektrische voertuigen en hybrides om concurrerend te blijven én aan de Europese CO₂-normen te voldoen.

De productie van de waterstofbusjes was gepland in Hordain (Frankrijk) en Gliwice (Polen), maar deze plannen zijn geschrapt. Het stopzetten heeft volgens het bedrijf géén gevolgen voor het personeel op de betrokken productielocaties.

Alle onderzoek en ontwikkeling die tot nu toe in waterstoftechnologie is geïnvesteerd, zal worden herverdeeld naar andere projecten binnen Stellantis.

Nederland dreigt voorlopersrol waterstof te verliezen

De minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) biedt met brief voortgang waterstofbeleid duidelijkheid over verplichting gebruik hernieuwbare waterstof op bedrijfsniveau. Zonder de mogelijkheid kosten door te leggen in de keten en hernieuwbare waterstof in te zetten wringt de verplichting met de huidige positie van de Nederlandse industrie.

De hernieuwbare energie richtlijn (REDIII) verplicht lidstaten om in 2030 42% van het waterstofgebruik dat onder de verplichting valt te vervangen door hernieuwbare waterstof (RFNBO). Nederland kiest, als een van de weinige lidstaten, voor een verplichting op bedrijfsniveau. De grens ligt bij bedrijven die minimaal 0,1 kton waterstof per jaar gebruiken. Uit onderzoek door TNO blijkt dat dit 36 bedrijven betreft. De verplichting start op 1 januari 2027 (0,2%) en loopt op tot 4% in 2030 en 9,9% in 2035. Flexibiliteitsmechanismen zoals doorschuiven en sparen worden verruimd (t.o.v. het geconsulteerde wetsvoorstel) en blijven ook na 2030 van kracht. De wet wordt begin 2026 aan de Tweede Kamer aangeboden, met tweejaarlijkse evaluaties en een algemene evaluatie na vijf jaar.

Het kabinet houdt vast aan een vrijstelling van 60% voor ammoniakproductie, ondanks een motie van André Flach (SGP) om deze sector volledig uit te zonderen. Volgens Hermans ontbreekt de juridische grondslag voor een volledige vrijstelling voor ammoniakproductie in de REDIII.

RFNBO-waterstofgebruik boven het verplichte percentage wordt gestimuleerd met een subsidieregeling. Onderzoeksbureau Trinomics heeft i.o.v. KGG vijf varianten van een subsidieregeling onderzocht. KGG heeft gekozen voor een tendersysteem waarbij bedrijven HWI’s (hernieuwbare waterstofeenheden) genereren door RFNBO-waterstof te gebruiken. De HWI’s kunnen vervolgens verkocht worden aan de overheid. KGG is in gesprek met de Europese Commissie over de compatibiliteit van de subsidieregeling met de staatsteunregels. Het beschikbare budget bedraagt €662,3 miljoen. Na de zomer volgt een consultatie over de subsidie.

Steeds meer erkenning voor het potentieel van biogas

Wereldwijd groeit het besef van de enorme kansen die biogas biedt. Steeds vaker erkennen landen, bedrijven en beleidsmakers hoe dit hernieuwbare gas bijdraagt aan de energietransitie, de verduurzaming van de warmte- en transportsector en het sluiten van kringlopen in de landbouw en afvalverwerking.

Biogas wordt doorgaans lokaal geproduceerd uit organische reststromen zoals mest en ander biologisch afval. Daarmee ondersteunt het niet alleen decentrale energievoorziening, maar versterkt het ook de leefbaarheid van plattelandsgemeenschappen door banen en extra inkomen te creëren. Bovendien is het een betrouwbare, regelbare energiebron die flexibel kan bijdragen aan stabiliteit op het energienet, met name wanneer zon- en windenergie onvoldoende leveren.

De technologieën voor vergisting en opwerking tot biomethaan zijn volwassen en breed toepasbaar. Met de juiste wettelijke en economische stimulus zijn er in potentie enorme schaalvergrotingen te realiseren. Dat zal niet alleen de CO₂-voetafdruk verminderen, maar ook bestaande infrastructuur – zoals gasleidingen en voertuigtankstations – benutten. Desondanks speelt biogas momenteel slechts een beperkt aandeel binnen de wereldwijde energiemix. Bezwaren zoals complexe regelgeving, hoge opstartkosten en lage bekendheid bij gebruikers beperken de groei nog.

Samengevat: het wereldwijde momentum voor biogas neemt toe, dankzij erkende voordelen als lokale productie, betrouwbare energievoorziening en kringloopgedreven output. Om het potentieel echt te benutten, zijn gericht beleid, investeringsondersteuning en versnelde projectuitvoering nodig.

Groene waterstof in de gasleiding

Groene Waterstof leek een aantal jaar geleden dé oplossing voor al onze energieproblemen. Auto’s kunnen erop rijden, huizen kunnen ermee verwarmd worden en de staalindustrie kan in één klap vergroenen dankzij dit wondergas. Alleen nu dreigt waterstof toch in het verdomhoekje te belanden. Reden voor ING om deze week in de Volkskrant aan de bel te trekken. Want: er liggen volop kansen. Met als opvallendste idee om groene waterstof door onze huidige gasleidingen te gaan pompen. TNO-onderzoeker en waterstofexpert René Peters vertelt erover bij Radio 1.

Onderzoek toont tekortkomingen in opzet waterstofinfrastructuur volgens AFIR

Een recente studie waarschuwt dat de voorgestelde AFIR-normen (Alternative Fuels Infrastructure Regulation) voor waterstofstations onvoldoende aansluiten op de praktijk. Vooral de focus op minimale opslagcapaciteit per station klopt niet, stellen de onderzoekers.

Volgens de AFIR-richtlijn moet ieder waterstoftankstation een opslag van minimaal 2 ton aan waterstof hebben. In theorie zou één vulpunt daarmee 2 ton per dag kunnen afzetten. Maar in de praktijk blijkt dat: Één vulpunt continu 7 uur per dag moet tanken om dat volume te halen. Daarom zijn meestal twee tot drie vulpunten noodzakelijk om die dagelijkse afzetcapaciteit werkbaar te maken.

Een andere visie is dat een station minder voorraad nodig heeft, mits het meerdere keren per dag bijgevuld wordt. Moderne tube‑trailers kunnen per rit ongeveer 1 ton vervoeren. Met twee bestellingen verspreid over de dag kan een opslag van slechts 1 ton volstaan om toch aan de 2 ton dagelijkse afzet te komen. 

Herbert Krajenbrink MT-lid Ruimtelijke Energieprojecten Waterstof, CCS en Aardgas bij KGG

Herbert Krajenbrink start per 1 augustus 2025 als MT-lid Ruimtelijke Energieprojecten Waterstof, CCS en Aardgas bij het ministerie van Klimaat en Groene Groei.

In deze rol gaat hij aan de slag met de ruimtelijke inpassing van grote energieprojecten, zoals waterstoftransport, CO₂-opslag en aardgaswinning. Samen met een enthousiast team werkt Herbert aan oplossingen voor complexe opgaven: van ruimtegebrek tot maatschappelijk draagvlak. Ook stuurt hij een nieuwe afdeling aan die zich richt op CCS en aardgas. Als schakel tussen regio’s en het Rijk zoekt Herbert de samenwerking met overheden, netbeheerders en andere partners. Een rol vol inhoud, strategie en impact – precies wat nodig is om het energiesysteem van de toekomst te helpen bouwen.

De afgelopen jaren vervulde hij meerdere sleutelrollen binnen het ministerie van Klimaat en Groene Groei, waaronder als clustercoördinator Aardgas en Waterstof binnen de directie Energiemarkt en als waarnemend manager binnen de directie Realisatie Energie. In die functies gaf hij leiding aan diverse teams, bouwde hij aan de waterstofmarkt en werkte hij aan de versnelling van energie-infrastructuur via het MIEK-programma. 

Draaien bedrijven in de Achterhoek straks op stroom van koeienpoep?

Alwies Hermans en zijn vrouw Estrella, van het bedrijf De Covik, zijn bezig met de ontwikkeling van een mestvergister in de regio Steenderen.

De Covik is actief in loonwerk en grondverzet en werkt veel samen met boeren in de omgeving. Volgens Hermans horen ze steeds hetzelfde probleem: „Iedereen heeft een overschot aan mest — of specifieker: aan stikstof. Boeren betalen flink om daarvan af te komen.”

Veel boeren zouden daarom graag een eigen mestvergister willen. „Maar die installaties zijn kostbaar en voor een gemiddeld melkveebedrijf financieel niet haalbaar,” legt Hermans uit. „Daar willen wij verandering in brengen.”

Hij ziet een centrale mestvergister als oplossing. Boeren uit de omgeving kunnen daar gezamenlijk hun mest naartoe brengen. Een deel van de stikstof wordt daar ‘uitgewassen’. De mest — met ongeveer de helft minder stikstof — kunnen ze desgewenst later weer gebruiken op hun eigen land.

Forze drijft op eigen water(stof)

Op vrijdag 11 juli vaart er geen toeristenboot, rondvaart of woonboot door de Herengracht, maar iets veel opvallenders: een raceauto. Niet zomaar een – de Forze 8, een volledig op waterstof aangedreven raceauto gebouwd door studenten van de TU Delft, wordt dan over het water vervoerd als zichtbaar statement voor de energietransitie.

De actie, georganiseerd door Forze Hydrogen Racing, is geen stunt om de stunt, maar volgens de initiatiefnemers een krachtig symbool. Terwijl de klimaatdoelen steeds nijpender worden en stedelijke emissies nog altijd hoog zijn, wil het studententeam het publiek letterlijk confronteren met wat er technisch al mogelijk is. “Onze auto rijdt 300 km/u op een circuit en stoot daarbij niets anders uit dan water. En juist dát willen we symbolisch zichtbaar maken, midden in de stad, centraal in onze maatschappij”, aldus een teamlid.

Waar batterij-elektrisch rijden inmiddels ingeburgerd is, blijft waterstofmobiliteit voor velen abstract. Toch is het een veelbelovende schakel in de energietransitie – zeker voor sectoren waar batterijen tekortschieten, zoals vrachtverkeer, industrie of motorsport. Forze laat zien dat waterstof geen toekomstmuziek is, maar vandaag al realiseerbaar. De Forze 8 wordt op 11 juli letterlijk 'naar het water teruggebracht', als metafoor voor zijn enige uitstoot: H₂O.

Dat juist Amsterdam is gekozen als locatie, is geen toeval. De stad streeft naar een volledig uitstootvrije binnenstad in 2030. “Dit is een publieke oproep aan overheid, industrie en burger: kijk wat jonge mensen al kunnen bouwen, en stel je voor wat er mogelijk is als we écht investeren in duurzame technologie,” stelt het team.

Forze Hydrogen Racing bestaat uit circa 40 studenten van de TU Delft die werken aan het bouwen van waterstofraceautos. Met inmiddels 9 generaties aan waterstofautos, waarmee wordt geraced tegen benzineauto’s op circuits door heel Europa. Toch reikt hun ambitie verder dan motorsport: hun missie is om waterstofinnovatie tastbaar te maken – als inspiratie en proef van haalbaarheid voor overheden, bedrijven én het grote publiek.

Langs de route van de boottocht staan teamleden klaar om uitleg te geven over hoe waterstoftechnologie werkt. De raceauto wordt vergezeld door twee teamleden in pitsuits op een elektrische ponton, en iedereen is welkom om te komen kijken, vragen te stellen of foto’s te maken. En hier valt zelfs iets mee te winnen! Wie de Forze 8 op het water spot, maakt via Instagram kans op gratis Paddock Passes voor de Supercar Challenge, waar de auto ook in actie te zien zal zijn op de track.

Doorbraak in waterstoftechnologie: acht keer efficiënter met enkel zonlicht

Zweedse onderzoekers hebben een innovatief materiaal ontwikkeld dat waterstofproductie tot acht keer efficiënter maakt dan bestaande methoden—en dat volledig op zonlicht werkt. Deze ontdekking zou een grote stap kunnen zijn richting het vervangen van diesel in zwaar transport, zoals vrachtwagens, schepen en vliegtuigen.

Hoewel elektrische voertuigen terrein winnen, zijn batterijen vaak niet geschikt voor zwaar transport vanwege hun gewicht en beperkte actieradius. Waterstof biedt hier een veelbelovend alternatief, zeker als het duurzaam geproduceerd wordt.

Het team van Linköping University ontwikkelde een drielaags materiaal dat zonlicht direct omzet in waterstof. De lagen bestaan uit: 3C-siliciumcarbide (vangt zonlicht op), kobaltoxide (bevordert de overdracht van elektronen), nikkelhydroxide (fungeert als katalysator voor waterstofvorming).

Deze slimme combinatie voorkomt dat elektrische ladingen elkaar neutraliseren voordat ze water kunnen splitsen—een veelvoorkomend probleem bij zonnegedreven waterstofproductie.

Gasprijs licht gestegen, recordhoeveelheid LNG aangevoerd

De prijs voor aardgas op de groothandelsmarkt is de afgelopen maand gestegen van 32€/MWh naar 35€/MWh. Deze stijging wordt veroorzaakt door het besluit van de Europese Commissie om de import van Russisch gas te beëindigen en door onderhoudswerkzaamheden aan installaties in Noorwegen. 

De afgelopen dagen steeg de gasprijs verder tot circa 40 €/MWh, als gevolg van geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten. Tegelijkertijd werd er deze maand een recordhoeveelheid vloeibaar aardgas (LNG) in Nederland aangevoerd. Dat blijkt uit de verschillende Energiemonitors van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

De vulgraad van de gasopslagen is met 11% gestegen, wat een positieve ontwikkeling is voor de leveringszekerheid. Het prijsverschil tussen gas in de zomer en winter (de spread) is positief, maar gezien de kosten nog niet groot genoeg om bedrijven de gasopslagen volledig uit eigen beweging te laten vullen.

Op de elektriciteitsmarkt waren er deze maand veel periodes met negatieve prijzen, waarbij soms zeer lage waarden werden bereikt. Dit jaar is er sprake van meer uren met negatieve prijzen dan vorig jaar. Huishoudens met een dynamisch contract kunnen de schommelingen op de groothandelsmarkt direct terugzien in hun energierekening. Bij zeer negatieve prijzen krijgen zij geld toe wanneer ze op deze momenten stroom verbruiken.
 
Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie blijkt dat de prijzen van variabele contracten constant zijn gebleven, terwijl de tarieven voor nieuwe vaste contracten met 1 tot 2% zijn gestegen ten opzichte van vorige maand.

Flevoland produceert eerste groene waterstof

Donderdag 13 juni 2025 markeerde een nieuwe mijlpaal voor de provincie Flevoland: gedeputeerde Harold Hofstra maakte de allereerste groene waterstof ter plaatse. Op de boerderij van Erik Blaauw in Lelystad werd een electrolyser van Hermanos Energy in werking gesteld. Deze installatie zet zonne-energie en water om in volledig schone (groene) waterstof, waarmee de waterstofeconomie in de regio een flinke stap vooruit zet.

Volgens gedeputeerde Hofstra onderstreept dit initiatief het belang van lef en samenwerking: “Een agrariër met visie en een innovatief bedrijf uit Flevoland maken samen het verschil.” Hij benadrukt dat Flevoland al een landelijke voorloper is op het gebied van windenergie, en dat men nu hoopt hetzelfde succes te boeken met waterstof. Het initiatief is onderdeel van FLHY, een netwerk dat projecten verbindt, ondersteund door de ontwikkelingsmaatschappij Horizon en het Energie Expertisecentrum Flevoland  .

De installatie, die al negen maanden proefdraaide, is in januari op de boerderij geïnstalleerd om overtollige zonne-energie om te zetten in waterstof. Dagelijks wordt ongeveer een kilo waterstof geproduceerd bij een opslagcapaciteit van circa twintig kilo – uitbreidbaar via compressie. 

Biogas in Putten

In de gemeente Putten wordt onderzocht hoe biogas kan bijdragen aan zowel duurzaam energiegebruik als het inkomen van boeren. Het project ‘Biogas in Putten’ richt zich op kansen en uitdagingen voor het opwekken van biogas uit mest, met speciale aandacht voor lokale afnemers zoals bedrijven of het gasnet. 

Bezoekers van het project mogen rekenen op heldere inzichten in de mogelijkheden voor mestvergisting, milieuwinst zoals minder stikstof en methaan, en concrete voorstellen voor pilots die in Putten uitgevoerd kunnen worden.

Biogasproductie draagt enerzijds bij aan het verdienmodel van agrarisch ondernemers en helpt anderzijds bij het behalen van diverse energie- en milieudoelstellingen van (lokale) bedrijven, overheden en de samenleving in en rondom gemeente Putten. De hoogwaardige meststoffen die vrijkomen kunnen daarnaast ingezet worden als kunstmestvervanger. 

Provincie Noord-Holland stelt 1,5 miljoen euro beschikbaar voor waterstofprojecten

De provincie Noord-Holland investeert 1,5 miljoen euro in het gebruik van waterstof in de industrie, lucht- en scheepvaart en het zware vervoer.

Bedrijven die hierin werkzaam zijn gebruiken vaak veel energie, die alleen met hoge temperaturen op te wekken is. Deze temperaturen zijn niet altijd met elektriciteit te bereiken. Dan is waterstof een schoner alternatief voor aardgas, diesel of benzine. De provincie wil met deze subsidie bijdragen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot, om zo klimaatverandering tegen te gaan en de luchtkwaliteit te verbeteren. 

Met deze subsidie wil de provincie de ontwikkeling en toepassing van waterstof versnellen. Ondernemers kunnen vanaf 10 juni 2025 tot en met 10 oktober 2026 een aanvraag indienen tot een maximaal bedrag van 250.000 euro. Aanvragen van deze subsidie kan op de subsidiepagina van de provincie Noord-Holland.

Een bedrijf dat al eerder subsidie van de provincie heeft ontvangen, is Watermeln. Dit bedrijf ontwikkelt, bouwt en verhuurt waterstofgeneratoren voor bouwplaatsen, festivals en andere locaties die veel stroom nodig hebben. De groen-roze containers met zwarte stippen (zoals een watermeloen) zijn daarmee een alternatief voor de vervuilende dieselaggregaten. “De subsidie heeft ons geholpen bij ons onderzoek naar de veiligheidseisen, inpassing en toepassing van waterstofgeneratoren bij evenementen”, aldus Watermeln. 

Waar blijven de waterstofauto’s?

De waterstofauto leek lange tijd de ideale opvolger van auto’s op fossiele brandstoffen. Immers: geen schadelijke uitstoot, elektrisch en duurzaam. Toch lijkt dit concept op zijn retour. De verkopen groeien niet meer en de laatste tijd neemt het aantal auto’s zelfs af, terwijl elektrische auto’s ondanks wat stagnatie hard doorgroeien. Hoe dat kan bespreken we in deze video. Ook duiken we nog even in de techniek.

Bijeenkomsten monomestvergisting in Hengelo (GD) en Borculo

Deze maand organiseert Stichting Biomassa, in samenwerking met LTO Noord, Rabobank, Agem Energie Experts en Peta Watts, twee informatieavonden over monomestvergisting voor agrarische ondernemers in de Achterhoek. 

Deze bijeenkomsten vinden plaats op 10 juni op Proefboerderij De Marke in Hengelo (Gld) en op 17 juni in het gemeentehuis van Berkelland in Borculo. Het programma start beide avonden om 19.30 uur, met inloop vanaf 19.00 uur, en duurt tot ongeveer 22.30 uur. Deelname is gratis, maar vanwege een beperkt aantal plaatsen (maximaal 70 personen per avond) is aanmelden verplicht via de website van LTO Noord.

Tijdens de bijeenkomsten krijgen deelnemers inzicht in het optimaliseren van energiemanagement op het agrarisch bedrijf door middel van monomestvergisting en andere vormen van hernieuwbare energieopwekking op het erf. Experts bespreken onder andere de economische haalbaarheid, financieringsmogelijkheden en het rendement van investeringen in vergistingstechnologie. Deze informatieavonden zijn onderdeel van het project ALAVE en bouwen voort op kennis uit het eerdere project ‘Landbouw als vliegwiel voor de energietransitie’. 

APG investeert namens ABP €250 miljoen in duurzame vliegtuigbrandstof van SkyNRG

APG investeert namens pensioenfonds ABP tot 250 miljoen euro in het Nederlandse SkyNRG, een koploper in duurzamere vliegtuigbrandstof. Deze investering geeft een stevige impuls aan de ontwikkeling en het wereldwijde gebruik van deze zogeheten Sustainable Aviation Fuel (SAF). Het stelt SkyNRG in staat te bouwen aan de groei van het eigen platform voor onder meer onderzoeks- en adviesactiviteiten en diverse commerciële samenwerkingen. Ook ondersteunt de investering SkyNRG bij de verdere ontwikkeling en bouw van SAF-productiefaciliteiten in Nederland (Delfzijl), Zweden (Project SkyKraft) en de Verenigde Staten (Project Wigeon).

SkyNRG is gevestigd in Amsterdam en is in 2009 opgericht, onder meer door KLM. Het bedrijf bouwt voort op jarenlange ervaring in de inkoop en verkoop van SAF, een alternatieve vliegtuigbrandstof die dankzij het gebruik van hernieuwbare grondstoffen kan leiden tot een aanzienlijke vermindering van CO2 uitstoot. Daarnaast leverde SkyNRG SAF aan meer dan 50 luchtvaartmaatschappijen, wereldwijd. Hiermee speelt SkyNRG zowel een belangrijke rol in de Nederlandse energietransitie als in de mondiale doelstelling om de CO2-uitstoot in de luchtvaart aanzienlijk te verminderen. In 2020 werd APG partner klant van één van SkyNRG’s commerciële programma’s.

De investering van APG in SkyNRG komt bovenop een eerdere investering van 175 miljoen euro van het Australische Macquarie Asset Management (MAM) in 2023. MAM zal zijn totale investering in SkyNRG verhogen tot zo’n €225 miljoen. Zowel APG als MAM verbinden zich voor de langere termijn aan het bedrijf. SkyNRG werkt samen met partners zoals KLM Royal Dutch Airlines en Boeing om de SAF-markt nog verder te ontwikkelen. Deze partijen hebben zich gecommitteerd aan de afname van SAF uit de productiefaciliteiten van SkyNRG. 

Stroomopwaarts digitaal geactualiseerd

Stroomopwaarts, het 2020 verschenen boek over de revoluties in elektriciteit is digitaal geactualiseerd en zwaar uitgebreid tot 320 pagina's. Er is een uitgebreid hoofdstuk over de recente energiecrisis  (de gevolgen van de coronacrisis en de aanvallen op Oekraïne) en de hoofdstukken over recente toepassingen zijn bijgewerkt. Ook zijn er nieuwe hoofdstukken toegevoegd over de zonneauto en windenergie met vliegers. 

Toen de Russische president Poetin op 24 februari 2022 besloot Oekraïne binnen te vallen om in Kiev een marionettenregering te installeren, konden we nog niet vermoeden hoe groot de energiecrisis zou worden als gevolg van de opgelegde sancties. De energiemarkt was al in rep en roer door sterk gestegen stroom- en gasprijzen als gevolg van de aantrekkende markt na de coronapandemie. Maar toen Rusland gas inzette als politiek wapen, werd de wereld geconfronteerd met historische prijsstijgingen en de hoogste inflatie sinds de Tweede Wereldoorlog. Het begrip energiearmoede maakte zijn entree en het kabinet moest vergaande maatregelen nemen om de lastendruk te verlichten. Nog maar nauwelijks nadat het stof van deze crisis was neergedaald was de volgende crisis een feit: de capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet. Dat net is simpelweg niet berekend op grootschalige opwekking van elektriciteit met zonnepanelen en windturbines die we nu zo hard nodig hebben.

f van het aardgas en vragen ze om een (zwaardere) aansluiting op het elektriciteitsnet.
Energiecrises zijn van alle tijden, en ze houden bijna allemaal verband met oorlogen, maar zelden zijn we de afgelopen twee jaar zo hard met de feiten op de neus gedrukt, of liever gezegd: op onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. De energietransitie die al in gang was gezet voor de coronacrisis, heeft een enorme boost gekregen. Zelden zijn er zoveel projecten aangekondigd die onze huizen volledig aardgasvrij moeten maken, worden er weer plannen gesmeed voor kerncentrales en is de vraag naar zonnepanelen nog nooit zo hoog geweest.

De nieuwe versie kan hier digitaal worden gedownload

BMW kiest vol voor waterstof

BMW heeft aangekondigd dat het in 2028 zijn eerste in serie geproduceerde waterstofauto op de markt zal brengen. Deze beslissing markeert een belangrijke mijlpaal in de samenwerking tussen BMW en Toyota, die gezamenlijk brandstofceltechnologie ontwikkelen. 

Het nieuwe model zal gebaseerd zijn op een bestaand BMW-ontwerp, waarbij een waterstof-brandstofcelaandrijving wordt geïntegreerd. Hoewel specifieke details over het model, de prijs en het productievolume nog niet zijn vrijgegeven, benadrukt BMW dat dit voertuig een aanvulling zal zijn op hun bestaande aanbod van batterij-elektrische voertuigen, plug-in hybrides en auto’s met verbrandingsmotoren.

De keuze voor waterstoftechnologie komt voort uit BMW’s streven naar een technologisch open benadering van mobiliteit. Het bedrijf ziet waterstof als een veelbelovende aanvulling op batterij-elektrische aandrijvingen, vooral voor klanten die behoefte hebben aan snelle tanktijden en een grotere actieradius.

Eerder heeft BMW al ervaring opgedaan met de iX5 Hydrogen, een prototype gebaseerd op de X5 SUV. Deze voertuigen waren uitgerust met twee waterstoftanks onder een druk van 700 bar, wat een actieradius van ongeveer 500 kilometer mogelijk maakte. Het tanken duurde slechts drie tot vier minuten, vergelijkbaar met conventionele benzine- of dieselauto’s. Met een vermogen van 401 pk leverde de iX5 Hydrogen prestaties die passen bij BMW’s sportieve imago. 

Gezamenlijke investering Duitsland en Nederland voor import duurzame waterstof

Duitsland en Nederland starten dit jaar een gezamenlijke regeling (tender) om de import van hernieuwbare waterstof naar Noordwest-Europa op gang te brengen. Dat kondigde minister Hermans gisteren aan op de World Hydrogen Summit in Rotterdam.

Het is uniek dat twee landen op deze wijze samen optrekken en is daarmee een belangrijke eerste stap in Europese samenwerking bij de import van duurzame waterstof. Duurzame waterstof gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Naast de eigen productie van duurzame waterstof in Nederland zal er ook import nodig zijn. Met deze regeling willen Duitsland en Nederland deze import op gang brengen.

Producenten van duurzame waterstof wereldwijd kunnen inschrijven op de tender. Bedrijven in Nederland en Duitsland nemen de geïmporteerde hernieuwbare waterstof vervolgens af, om te gebruiken voor hun bedrijfsprocessen. Dit maakt de import makkelijker en zorgt dat de producenten van duurzame waterstof zekerheid hebben.

H2Global is een publiek-private samenwerkingsstichting waaraan naast het Duitse ministerie van Economische Zaken en Energie ook een groot aantal bedrijven uit de energiesector deelneemt. Duitsland heeft hiervoor in 2021 het initiatief genomen omdat de import van waterstof nog niet tegen commercieel aantrekkelijke prijzen beschikbaar is. Nederland vindt H2Global een goede invulling van het Nederlandse importbeleid van hernieuwbare waterstof vanwege het belang van import voor de leveringszekerheid van het energie- en grondstofsysteem.

Nederland en Duitsland stellen elk 300 miljoen euro beschikbaar voor de gezamenlijke tender. De Duitse organisatie Hintco zal de tender uitvoeren.