
maandag 14 april 2025
Energie van slib uit rioolwater
Bij rioolwaterzuivering Amsterdam-West wordt nu ongeveer 65 miljard liter rioolwater per jaar schoongemaakt. Dat wordt steeds meer, omdat er steeds meer mensen in Amsterdam wonen. In 2050 komt waarschijnlijk 85 miljard liter water binnen.
Als het water schoon is, blijft er slib over. Daarvan wordt biologisch gas gemaakt. Men verwerkt nu ongeveer 700.000 ton slib per jaar. Dit wordt in 2050 waarschijnlijk 870.000 ton slib. De rioolwaterzuivering in Almere wordt groter. Zo kan meer slib energiezuiniger verwerkt worden tot biogas.
donderdag 10 april 2025
Boeren in Denemarken stappen in 2030 volledig over op biogas
Momenteel voorziet biogas in ongeveer 40 procent van het Deense gasverbruik. De ambitie is om dit aandeel in 2030 op te schroeven naar 100 procent. In 2023 werd er al 8 terawattuur aan biogas geproduceerd. Begin 2024 telde Denemarken 144 biogasinstallaties, waarvan er 93 gebruikmaken van landbouwbiomassa.
De productie van biogas is overigens geen nieuw fenomeen in de Deense landbouw. Al in de jaren tachtig leidde een grote milieu- en landbouwhervorming tot de invoering van de zogenoemde harmonie-eis: de hoeveelheid mest die een boer mocht uitrijden werd gekoppeld aan het landoppervlak van zijn bedrijf. Biogasinstallaties bleken toen dé oplossing voor het verwerken van mestoverschotten.
maandag 7 april 2025
Gas goedkoper, stroomprijzen stabiel
Dat betekent echter niet dat gas goedkoop is geworden. Vergeleken met een jaar geleden zijn de gascontracten alle drie fors duurder: het éénjarig contract is 34 procent duurder dan in maart 2024, terwijl de prijs voor een driejarig contract steeg met 31 procent. Het variabele gascontract is zelfs 39 procent duurder dan in maart 2024. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de consumenten gasprijzen een jaar geleden relatief laag waren, rond de 0,40 euro per kale kuub gas. Daar waar deze nu tussen de 0,50 en 0,55 euro per kale kuub gas liggen.
De stroomprijzen zijn in afgelopen maand naar elkaar toe gegroeid. Opmerkelijk is dat het variabele stroomcontract na een prijsdaling van 7 procent in maart voor het eerst sinds een half jaar weer goedkoper is dan de vaste contracten met een contractduur van 1 en 3 jaar. De vaste éénjarige en driejarige contracten zijn ook in prijs gedaald, met 6,4 procent en 5,6 procent, maar de laatste dagen zijn ze weer licht gestegen.
De verschillen tussen de stroomcontracten zijn klein. Dat maakt het onderscheid moeilijker dan vorig jaar. Een jaar geleden was het driejarig vast contract voor stroom fors duurder dan het eenjarig contract. Het goedkoopst was destijds het variabele contract, waardoor dat een aantrekkelijker keuze bleek.
De tarieven voor variabele en vaste prijscontracten van stroom liggen dus niet zover uiteen, maar voor gas juist wel. Wie wil overstappen moet daar goed op letten. Er kunnen daarnaast andere redenen zijn om over te stappen, zoals promoties of bonussen.
vrijdag 4 april 2025
Aftakking waterstofnet Elim-Emmen
Het project wordt uitgevoerd door Hynetwork, in samenwerking met het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Onlangs organiseerden zij een informatieavond in de protestantse kerk van Erica. Grote zorgen bleven uit, al gaf de Dorpsraad van Erica aan de ontwikkelingen nauwlettend te blijven volgen.
Waterstof geldt als veelbelovend, schoon alternatief voor fossiele brandstoffen. In de Eemsdelta en bij Delfzijl bestaan al plannen voor de bouw van waterstoffabrieken die het achterland van groene energie moeten gaan voorzien. Een zogeheten ‘backbone’, een hoofdleiding tussen Noord-Groningen en het Vechtdal, vormt de ruggengraat van dit netwerk.
Vanaf Elim wordt een zijtak aangelegd naar het GZI Next-terrein — de toekomstige waterstofhub — en het nabijgelegen industrieterrein Getec in Emmen.
Volgens projectmanager Jarno Geuzinge van Hynetwork worden vooral bestaande aardgasleidingen gebruikt. 'Ongeveer 98 procent van het traject volgt de al aanwezige leidingen. Alleen op enkele plekken zijn nieuwe stukken nodig.'
dinsdag 1 april 2025
BMC Moerdijk wil biogas produceren
De nieuwe vergister komt op de huidige locatie in Moerdijk en het geproduceerde gas wordt direct geleverd aan het gasnetwerk. Voor de realisatie van het project, met een geschatte investering van €190 miljoen, zoekt BMC nog een strategische partner. De definitieve beslissing over de bouw moet nog worden genomen.
Volgens directeur Gerd-Jan de Leeuw is de overstap noodzakelijk vanwege ontwikkelingen op de energiemarkt. Energieproducenten moeten steeds flexibeler inspelen op de variabele productie van zonne- en windenergie. De huidige installatie van BMC draait echter continu op een vast vermogen en biedt die flexibiliteit niet. Tegelijkertijd ziet het bedrijf kansen in de groeiende markt voor groen gas, dat een steeds belangrijkere rol zal spelen in de Nederlandse energievoorziening. Sinds 2008 wekt BMC al groene stroom op uit pluimveemest.
maandag 31 maart 2025
Gasunie investeert tot en met 2030 circa 12 miljard euro, waarvan twee derde voor infrastructuur voor duurzame gassen
Afgelopen jaar steeg het aandeel van groene projecten in de investeringsuitgaven van 20% naar 45 procent. Dankzij al deze investeringen houden industrieën en huishoudens perspectief om te kunnen verduurzamen en blijft het doel om voor 2050 klimaatneutraal te worden in zicht.
Gasunie wil er alles aan doen om belangrijke industrieën voor Nederland te behouden. Via CCS kan de industrie de CO2-uitstoot in 2030 halveren. Daarnaast wil Gasunie zo snel mogelijk de infrastructuur voor waterstof aanleggen en stimuleert de onderneming de invoeding van groen gas in haar pijpleidingen. Ondertussen blijft Gasunie ervoor zorgen dat haar aardgasnetwerk in Nederland en Duitsland optimaal en efficiënt functioneert, zodat we energiezekerheid kunnen blijven bieden.
In 2024 heeft Gasunie veel werk verzet aan haar projecten. De planning van het landelijke waterstofnetwerk is eind vorig jaar geactualiseerd, wat duidelijkheid geeft aan de toekomstige gebruikers: het eerste deel van het waterstofnetwerk in Rotterdam ligt op schema om volgend jaar de eerste waterstof te kunnen vervoeren. De industriële regio’s langs de kust volgen uiterlijk in 2030, de verbindingen met Limburg, Duitsland en België zijn naar verwachting rond 2032 gereed.
Energiezekerheid was ook in 2024 een belangrijk aandachtspunt voor Gasunie. Door aanpassingen aan het netwerk en investeringen in de terminals voor vloeibaar aardgas (LNG) is het wegvallen van Russisch pijpleidinggas en de sluiting van het Groningenveld opgevangen, zonder dat de energiezekerheid in gevaar is geweest. De vulgraad van de Nederlandse bergingen lag ultimo 2024 25 procentpunt lager.
Het Nederlandse gastransportvolume daalde in 2024 met bijna 9 procent vanwege een lage exportvraag. Samen met Vopak werkt Gasunie in Rotterdam en Eemshaven aan de uitbreiding van de importcapaciteit voor LNG. Bij Gate terminal is de bouw van een vierde tank inmiddels gestart. Bij EemsEnergyTerminal hebben marktpartijen aangegeven ook na 2027 behoefte te hebben aan import voor LNG en waterstof en export van CO2. In 2025 neemt Gasunie een besluit over een mogelijke verlenging van EemsEnergyTerminal.
Het onderliggende resultaat na belastingen (het resultaat gecorrigeerd voor regulatoire verrekeningen uit het verleden en verrekeningen naar de toekomst) is in 2024 uitgekomen op 355 miljoen euro, wat € 75 miljoen lager is dan in 2023. De onderliggende omzet ligt met € 1.595 miljoen 174 miljoen lager dan in 2023. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het feit dat Gasunie sinds eind 2023 nog maar voor de helft aandeelhouder is van EemsEnergyTerminal.
woensdag 26 maart 2025
Subsidie ZeroAvia voor waterstof aangedreven vliegtuigen
De haalbaarheidsstudie richt zich op de ontwikkeling van een autonoom vliegtuig van 8.000 lb (3.700 kg) met waterstof-elektrische aandrijving. Dit moet zorgen voor minder motorgeluid en een lage thermische signatuur, waardoor het toestel moeilijker te detecteren is. ZeroAvia werkt in dit project samen met Reliable Robotics, een Californisch bedrijf dat gespecialiseerd is in de besturing van vliegtuigen op afstand.
Een belangrijk voordeel van waterstof in defensietoepassingen is dat het lokaal geproduceerd kan worden, zolang er elektriciteit en water beschikbaar zijn. Dit vereenvoudigt de brandstoflogistiek aanzienlijk. Dankzij de hoge energiedichtheid van waterstof zou het vliegbereik van een autonoom vliegtuig in deze klasse mogelijk oplopen tot 2.000 nm (bijna 4.000 km).
maandag 24 maart 2025
Massey Ferguson ontwikkelt hogedruk-waterstoftanks voor waterstoftrekker
Als onderdeel van moederbedrijf Agco, waar ook Fendt en Valtra onder vallen, ontwikkelt Massey Ferguson in Beauvais (Frankrijk) een waterstoftrekker als schoner alternatief voor de traditionele dieselmotor. De opslag van waterstof speelt hierin een cruciale rol, aangezien waterstof onder hoge druk samengeperst moet worden om voldoende brandstof mee te kunnen nemen.
Voor het efficiënt en veilig opslaan van waterstof werkt Massey Ferguson aan speciale opslagtanks die bestand zijn tegen drukken tot 700 bar. Dit brengt technische uitdagingen met zich mee, zoals de keuze van materialen, het gewicht van de tanks en de veiligheid bij gebruik. Traditionele brandstoftanks zijn hiervoor niet geschikt, omdat waterstof in gasvorm onder hoge druk bewaard moet worden.
Om deze technologie te ontwikkelen, neemt Massey Ferguson deel aan het Franse samenwerkingsverband Arhystote. Dit project heeft € 4,4 miljoen ontvangen van de Franse overheid als onderdeel van een energietransitieprogramma.
Het prototype van de waterstoftrekker is gebaseerd op het ontwerp van een conventionele dieseltractor uit het middensegment, zoals de MF 6S. Volgens Frédéric Cavoleau, vicepresident Engineering bij Agco in Beauvais, verlaagt dit de ontwikkelingskosten aanzienlijk. “Door een vertrouwd ontwerp als basis te nemen, kunnen we bestaande systemen zoals koeling, transmissie en hydraulica grotendeels behouden, terwijl de nieuwe waterstoftanks naadloos onder de cabine worden geïntegreerd.”
woensdag 19 maart 2025
Eerste grootschalige project met stroom én warmte uit waterstof bij Innovatiepunt KAAP in Vlissingen
De Provincie Zeeland kampt met ernstige netcongestie, waardoor bedrijven met vestigings- of uitbreidingsplannen vaak in de wachtrij worden gezet en daardoor nauwelijks kunnen groeien. De HyER Power Plant komt daarom te staan bij Innovatiepunt KAAP in Vlissingen, waar de hal zowel stroom als warmte nodig heeft en dit graag op een duurzame manier laat verzorgen, maar daarbij ook te maken heeft met netcongestie.
De HyER Power Plant is het eerste systeem in Nederland dat deze combinatie van technologieën toepast. Dit maakt Zeeland tot een pionier op het gebied van duurzame energie. Het project biedt een testcase voor de gebouwde omgeving, waarbij zowel stroom als warmte met waterstof wordt opgewekt.
HyER Power heeft intensief samengewerkt met verschillende partners, waaronder Dockwize, om de eerste stappen te zetten en te inventariseren wat er precies nodig is voor de implementatie van het systeem. Het projectplan omvat uitgebreide studies naar het huidige en verwachte energieverbruik, gevolgd door het maken van systeemtekeningen en ontwerpen voor verdere installatie.
Het project wil demonstreren dat de HyER Power Plant een economisch en technisch haalbare oplossing is voor netcongestie en de betrouwbare levering van duurzame stroom en warmte. De HyER Power Plant zal naar verwachting operationeel zijn in december 2025.
maandag 17 maart 2025
Onderzoek naar grote groengasinstallatie op Hessenpoort Zwolle
De groengasinstallatie in Zwolle moet draaien op co-vergisting van mest en andere biomassa. Volgens de gemeente kan het project een belangrijke bijdrage leveren aan de energietransitie en klimaatdoelen.
Omwonenden en ondernemers worden betrokken bij de plannen. De gemeente wil strenge eisen stellen aan de aanvoer en verwerking van mest en biomassa. Transport moet zoveel mogelijk op duurzame wijze gebeuren, bijvoorbeeld met bio-LNG of waterstoftrucks.
donderdag 13 maart 2025
Petrogas en Gasunie onderzoeken hergebruik bestaande Noordzeeleidingen voor waterstoftransport
Gasunie en Petrogas Transportation (Petrogas) willen gezamenlijk onderzoek doen of een bestaande leiding van Petrogas in de Noordzee hergebruikt kan worden voor het transport van groene waterstof. Het gezamenlijke onderzoek richt zich op de haalbaarheid van het hergebruik en mogelijke inzet van de leiding voor het offshore waterstofproject Demo 1. Dat is een demonstratieproject op initiatief van het ministerie van Klimaat en Groene Groei, dat zich richt op de realisatie van een 20 tot 50 MW elektrolyse installatie voor de productie van groene waterstof op de Noordzee en aanlanding daarvan in het Noordzeekanaalgebied.
Nederland heeft grote ambities voor de opschaling en uitrol van Wind op Zee en is daarvoor uniek gepositioneerd. Windenergie op zee draagt bij aan een duurzame en betaalbare energievoorziening en zal sterk en snel doorgroeien. Het maakt Nederland en Europa bovendien minder afhankelijk van energie uit andere landen en draagt bij aan de concurrentiepositie van Nederland.
Om al deze duurzame energie aan land te krijgen is een waterstofnetwerk op zee nodig. Daarbij wordt van de geproduceerde windenergie meteen waterstof gemaakt die via offshore buisleidingen naar wal gaat. Dat is aantrekkelijk vanwege de hoge transportcapaciteit van gasleidingen en omdat waterstof vervolgens goed kan worden opgeslagen. Zo kan ook de windenergie worden geoogst die verloren zou gaan als alleen stroomkabels daarvoor ingezet zouden worden.
Naast de voordelen voor het energiesysteem is er met waterstof op zee minder ruimte nodig voor kabels en elektrolysers op land. Bovendien is waterstoftransport heel (kosten)efficiënt en worden de totale kosten voor energie infrastructuur daarmee veel lager. Bijkomend voordeel is dat via deze pijpleidingen op de Noordzee ook waterstof uit andere Noordzeelanden kan worden geïmporteerd.
Gasunie bereidt zich al enige tijd voor op de toekomstige rol om op de Noordzee een waterstofnetwerk te ontwikkelen en realiseren, dat goed is aangesloten op ons landelijke waterstofnetwerk. Het kijkt daarbij of en op welke manier de bestaande gasinfrastructuur in de Noordzee hergebruikt kan worden.
Met verschillende organisaties, waaronder het ministerie van Klimaat en Groene Groei, onderzoekt Gasunie de verschillende aspecten van hergebruik. Naast de technische haalbaarheid betreft dit ook de juridische kaders, economische haalbaarheid en de effecten op natuur en milieu. Petrogas onderzoekt verschillende mogelijkheden om hun infrastructuur te hergebruiken, waaronder het transport van groene waterstof door bestaande leidingen.
Gasunie heeft al jaren ervaring met veilig en betrouwbaar transport van waterstof door hergebruikte en nieuwe leidingen op land. Hergebruik van leidingen op zee voor waterstoftransport is een relatief nieuwe ontwikkeling, waar aanvullende onderzoeken voor zijn vereist. Gasunie werkt in verschillende internationale onderzoekstrajecten samen met andere netwerkoperators (TSO’s), kennisinstellingen en normeringscommissies aan de ontwikkeling van normen voor veilig hergebruik van offshore leidingen. De samenwerking tussen Gasunie en Petrogas maakt het mogelijk om te toetsen of de Petrogas leiding geschikt is voor veilig hergebruik voor waterstof transport volgens de nieuwste normen.
dinsdag 11 maart 2025
Veevoerfabriek ForFarmers in Lochem gaat biogas plaatselijke melkveehouders gebruiken
Reudink gebruikt al 100 procent schone elektriciteit, laag in CO2, vertelt Judith Hofland, directeur van Reudink. 'Desalniettemin bestaat een groot deel van het energieverbruik op onze locatie in Lochem uit gas. Om in deze noodzakelijke gasbehoefte te voorzien, stappen wij over op biogas, een duurzaam alternatief voor aardgas.'
ForFarmers zelf wil boerenbedrijven helpen meer circulair te worden en emissies te verlagen. De ambitie is om, naast de ForFarmers-locatie in Deventer en de Reudink-locatie in Lochem, ook andere ForFarmers-locaties te voorzien van biogas rechtstreeks van het boerenerf.
vrijdag 7 maart 2025
ASN Energie & Innovatiefonds financiert groei van restgasleverancier Powercrumbs
Het ASN Energie & Innovatiefonds verstrekte een vreemd vermogen financiering aan de Arnhemse biogasleverancier Powercrumbs, waarbij StartGreen Capital optrad als investeringsadviseur van het fonds. Powercrumbs kreeg tegelijkertijd van zijn bestaande investeerder Unknown Group ook een additionele kapitaalsinjectie.
Powercrumbs heeft een gepatenteerde technologie ontwikkeld om biogas dat ontstaat bij de vergisting van reststoffen te comprimeren en geschikt te maken als duurzame brandstof. Biogasproducenten zoals waterzuiveringsbedrijven kunnen zo al het biogas benutten. Onnodig affakkelen behoort daarmee tot het verleden. Powercrumbs levert het biogas aan bouwplaatsen, waar gasgeneratoren schone elektriciteit opwekken voor graaf- en andere machines. Zo zorgt Powercrumbs voor de praktische oplossing voor stikstofgevoelige gebieden en plaatsen waar netcongestie speelt.
Powercrumbs, opgericht in 2019, heeft zijn technologie de afgelopen jaren succesvol ontwikkeld in samenwerking met partners als Waterschap Vallei en Veluwe, Buse Gas, GMB en Bredenoord. Inmiddels heeft Powercrumbs 4 vulstations die biogas afvangen bij waterzuiveringsinstallaties. De komende 2,5 jaar wil het groeien naar 20 locaties, zegt Founder Pieter Mans. "Zo krijgen we landelijke dekking en kunnen we het gas dat we lokaal afvangen overal lokaal leveren. Daarmee realiseren we een duurzaam en competitief alternatief voor diesel.”
De opschaling omvat ook de ontwikkeling van een groengasinstallatie waarmee restgas kan worden opgewerkt voor levering aan het aardgasnet. Deze uitbreiding van zijn infrastructuur stelt Powercrumbs in staat om consistent en op grotere schaal te leveren.
woensdag 5 maart 2025
Rotterdam opent subsidieregeling voor waterstofinnovaties
De subsidie kan worden aangevraagd voor haalbaarheidsstudies naar waterstofinnovatie en voor experimentele ontwikkelingen op het gebied van productie, import en gebruik van waterstof als grondstof, brandstof of opslag. Hoewel de focus ligt op het mkb, kunnen ook grotere bedrijven subsidie aanvragen, mits hun project bijdraagt aan samenwerking met innovatieve mkb’ers. Ook ondernemers buiten Rotterdam kunnen in aanmerking komen, op voorwaarde dat hun project impact heeft binnen de stad.
Ondernemers kunnen vanaf 10 maart een aanvraag indienen. De subsidiebedragen variëren van minimaal €150.000 tot maximaal €400.000 per project. Afhankelijk van de projectfase en de bedrijfsgrootte wordt 25% tot 50% van de kosten vergoed, met een extra stimulans voor bedrijven die in Rotterdam gevestigd zijn.
dinsdag 4 maart 2025
Groene klimaatdoelen steeds verder uit zicht
De EU streeft ernaar dat in 2030 minstens 42% van het waterstofverbruik in de industrie uit groene bronnen komt, voornamelijk opgewekt via zonne- en windenergie. Deze groene waterstof moet vervuilende fossiele brandstoffen zoals kolen, olie en gas vervangen.
Echter, de kosten blijven hoog: tussen de €10 en €14 per kilogram, aldus het PBL. Eerdere kabinetten verstrekten subsidies om de productie te stimuleren, in de hoop dat schaalvergroting en ervaring de prijs zouden drukken en de markt aantrekkelijker zou maken. Toch noemen grote producenten zoals Shell groene waterstof nog steeds financieel onhaalbaar. Grote afnemers, zoals transportbedrijven, zien geen rendabel verdienmodel bij de huidige hoge prijzen en blijven daarom terughoudend.
In tegenstelling tot verwachtingen is de prijs van waterstof niet gedaald, maar juist gestegen. Dit komt vooral door oplopende investerings- en netwerkkosten voor grote elektrolyzer-fabrieken. Een voorbeeld hiervan is Shells 200 megawatt elektrolyzer Holland Hydrogen I op de Maasvlakte, die al vergevorderd is in ontwikkeling.
Volgens het PBL kampt de groene waterstofmarkt met vertragingen door een reeks problemen en onzekerheden. Zo was er bij bedrijven als Shell lang twijfel of er voldoende vraag zou ontstaan. Pas bij grootschalige productie kunnen de prijzen dalen, maar de afwachtende houding in de markt maakt dit proces moeizaam.
donderdag 27 februari 2025
Gasprijs komende zomer hoger dan in de winter
De huidige situatie heeft twee oorzaken. Enerzijds wordt er vanaf volgend jaar wereldwijd een extra aanbod van vloeibaar aardgas (LNG) verwacht, wat de winterprijs drukt. Anderzijds zorgt Europees beleid voor extra hoge vuldoelen in de zomer, waardoor de vraag naar en de prijs van gas stijgen. De combinatie leidt ertoe dat het vullen van opslagen financieel onaantrekkelijk wordt, wat juist een risico vormt voor de leveringszekerheid. Om die reden pleit Energie-Nederland voor flexibelere vuldoelen binnen Europa.
Een hoge mate leveringszekerheid met reserves die waarschijnlijk niet nodig zijn leidt tot extra hoge gasprijzen.
maandag 17 februari 2025
TNO: duurzame toekomst voor kolencentrales mogelijk door omschakeling op biomassa
Begin november ging het project ARBAHEAT van start, met 19 miljoen euro subsidie vanuit het EU-onderzoeksprogramma Horizon2020 en met investeringen van de deelnemende bedrijven. Het Noorse bedrijf Arbaflame levert technologie om kolen te vervangen door stoombehandelde biomassapellets.
Het ARBAHEAT project is gericht op het integreren van deze innovatieve biomassa voorbehandelingstechnologie in de kolencentrale van ENGIE en op de inzet van de geproduceerde pellets in de centrale voor de productie van elektriciteit en warmte. TNO zorgt voor de wetenschappelijke ondersteuning, samen met onderzoeksinstituut Sintef en de universiteit van Bergen uit Noorwegen en de Vrije Universiteit Brussel. Het uiteindelijke doel is efficiënte en kosteneffectieve concepten voor de ombouw van de kolencentrales te realiseren.
Het Europese onderzoeksproject is voor ons land van groot belang gezien de beoogde sluiting van de vijf kolencentrales uiterlijk in 2030 en het beëindigen van de subsidie voor het bijstoken van biomassa in kolencentrales in 2024.
Eigenaren van kolencentrales beraden zich op een duurzame toekomst en investeren daarom in dit onderzoek. Het niet langer bijstoken maar volledig overstappen op biomassa en de omschakeling van alleen elektriciteitsproductie naar gecombineerde productie van elektriciteit en warmte worden gezien als kansrijke opties.
TNO heeft een uitgebreide set aan onderzoeksfaciliteiten om de omschakeling naar biomassa en de geïntegreerde productie van met stoom behandelde biomassapellets experimenteel te ondersteunen. Binnen het project wordt de verbranding van de gebruikte brandstoffen op laboratoriumschaal beproefd, waarbij de verbrandingscondities in de centrale van ENGIE nauwkeurig worden nagebootst.
Verder worden de eigenschappen van de biomassapellets gekarakteriseerd om hun gedrag tijdens transport, op- en overslag te voorspellen, en wordt het verbrandingsproces in de centrale zelf gemeten en bemonsterd. Daarnaast levert TNO een belangrijke bijdrage aan de bureaustudies naar de technische-economische haalbaarheid van ontwikkelde concepten voor ombouw van kolencentrales tot biomassa gestookte warmtekrachteenheden.
vrijdag 14 februari 2025
Onderzoek: Vraagcreatie belangrijk voor toekomst groene waterstof
Groene waterstof speelt een belangrijke rol in de transitie naar een duurzaam energiesysteem, omdat het bijdraagt aan het verminderen van de CO₂-voetafdruk van de industrie. Ondanks de potentie blijft de ontwikkeling van groene waterstof achter door hoge productiekosten en een gebrek aan stabiele vraag. Dat stellen onderzoekers van Deloitte in een rapport dat dinsdag werd gepresenteerd bij een gezamenlijk evenement van VNO-NCW, NVDE, Invest-NL, Energie-Nederland en de VNCI over vraagcreatie.
Het onderzoek laat zien dat gerichte regelgeving en beleidsmaatregelen essentieel zijn om de vraag naar groene waterstof te stimuleren. De analyses benadrukken dat vraagverplichtingen het meest effectief zijn wanneer ze zo ver mogelijk in de keten, richting de eindgebruiker, worden ingevoerd. Een stabiele en voorspelbare vraag kan de financiering en verdere ontwikkeling van groene waterstofprojecten bevorderen.
Een ander belangrijk inzicht is dat een Europese aanpak leidt tot een grotere impact én tot een eerlijker speelveld voor de hele industrie. Momenteel richt het Europese klimaatbeleid zich sterk op emissiehandel en richtlijnen die industriële producenten verplichten om te verduurzamen. Hoewel dit een belangrijke stap is richting een groenere toekomst, brengt het ook extra kosten met zich mee voor Europese bedrijven die investeren in duurzame oplossingen, zoals groene waterstof. Dit maakt hun producten vaak duurder dan conventionele alternatieven en geïmporteerde goederen.
Juist hier wringt de schoen: zolang importeurs niet aan dezelfde duurzaamheidsverplichtingen hoeven te voldoen, ontstaat er een ongelijk speelveld. Dit is niet alleen oneerlijk voor de bedrijven die wél investeren in duurzaamheid, maar het vertraagt ook de noodzakelijke transitie naar een klimaat neutrale economie.
Zonder aanvullende beleidsmaatregelen bestaat het risico dat de energietransitie stagneert in sectoren waar groene waterstof van cruciaal belang is, zoals in de zware industrie. De inzichten van het rapport bieden beleidsmakers, industriepartners en andere stakeholders een waardevolle leidraad. Het laat zien hoe regelgeving kan zorgen voor een stabiele vraag naar groene waterstof en daarmee bijdraagt aan een duurzaam energiesysteem en een toekomstbestendige, concurrerende Europese industrie.
woensdag 12 februari 2025
Gasverbruik niet veranderd in 2024
De industrie verbruikte 877 miljoen kubieke meter (+9 procent) meer aardgas dan het jaar ervoor. Dit waren vooral raffinaderijen en de chemische industrie. Het aardgasverbruik voor elektriciteitsopwekking daalde met bijna 600 miljoen kubieke meter (-8 procent) vergeleken met 2023. Dit komt vooral door meer gebruik van hernieuwbare bronnen als wind en zon. De laatste twee maanden werd er wel meer gas verbruikt dan in dezelfde periode in 2023. Er waren toen veel dagen met zowel weinig wind als weinig zon in Noordwest-Europa, en een kerncentrale in België was in onderhoud.
In 2024 werd er 8,2 miljard kubieke meter minder aardgas ingevoerd. Ook de uitvoer nam af, met 6,1 miljard kubieke meter. Hierdoor daalde het invoersaldo met 11 procent. De invoer van vloeibaar aardgas (lng) via tankerschepen daalde met 15 procent. Het is voor het eerst sinds het begin van de energiecrisis in 2022 dat de invoer van lng afneemt. De hoeveelheid lng uit de Verenigde Staten nam af met 3,1 miljard kubieke meter (-18 procent). Het land blijft wel met afstand de belangrijkste leverancier van vloeibaar aardgas: 68 procent (14,4 miljard kubieke meter) van het ingevoerde lng kwam er vandaan. Nederland haalde meer lng uit Rusland (+68 procent) en minder uit Noorwegen (-2 procent), dat gaat in verhouding om kleine hoeveelheden. Op dit moment valt lng uit Rusland buiten de sanctiemaatregelen van de Europese Unie.
De gaswinning in Nederland nam in 2024 opnieuw af: er werd 1,9 miljard kubieke meter minder gas uit de grond gehaald. Deze afname van 17 procent is in lijn met het definitief sluiten van het Groningenveld bij Slochteren in april 2024.
Omdat er minder gas werd gewonnen en ingevoerd, terwijl het gebruik gelijk bleef, was er eind 2024 minder aardgas opgeslagen dan een jaar eerder (-3,7 miljard kubieke meter, -31 procent).
dinsdag 11 februari 2025
Synthetische e-fuel geen alternatief voor elektrische auto
Bij het maken van zulke e-fuel wordt CO2 gebruikt en er wordt ongeveer dezelfde hoeveelheid koolstofdioxide aan de lucht afgegeven wanneer de brandstof wordt verbrand. Op papier heb je zo een kleinere CO2-voetafdruk dan bij fossiele brandstof.
In de praktijk valt dat echter tegen, zeker voor personenvervoer. Dat blijkt uit een metastudie van denktank FÖS dat eerdere studies van de Duitse ANWB-evenknie ADAC, het Duitse Bondsministerie van Milieu, het Fraunhofer Instituut voor Systeem- en Innovatieonderzoek en het Internationaal Energieagentschap heeft samengevoegd, in opdracht van de Climate Alliance. Het belangrijkste bezwaar op e-fuel: het kost te veel en levert te weinig op.
maandag 10 februari 2025
Opschaling groene waterstof met een open innovatiecentrum voor elektrolysers
Waterstof speelt een cruciale rol in het verduurzaming van de chemieclusters binnen de Nederlandse industrie. Daarbij heeft Nederland een unieke positie dankzij onze infrastructuur, een sterke maakindustrie en innovatiekracht.
Het programma dat TNO en GroenvermogenNL gaan ontwikkelen omvat zowel faciliteiten als organisatiekracht. Een belangrijk uitgangspunt van de samenwerking is om risico’s weg te nemen die een grootschalige inzet van elektrolyse in Nederland in de weg staan. Dit gaat om zowel technische als bedrijfseconomische knelpunten.
Deze samenwerking is uniek in Europa en biedt het Nederlandse bedrijfsleven een belangrijke kans om te profiteren van gezamenlijke expertise en middelen. TNO en GroenvermogenNL hebben beide al grote programma’s voor groene waterstof en bundelen nu hun krachten om de opschaling te versnellen.
GroenvermogenNL, een initiatief van het Nationaal Groeifonds, richt zich op het ondersteunen en versnellen van de overgang naar grootschalig gebruik van groene waterstof in de industrie. Ze werken samen met bedrijven, de overheid en kennisinstellingen aan innovatieve oplossingen. Hun programma omvat R&D-projecten, pilots, demonstraties, opschalingsprojecten en een human capital agenda.
dinsdag 4 februari 2025
Duurzame warmte van HoSt Group uit Enschede voor stadsverwarming Chemnitz, Duitsland
HoSt Energy Systems, onderdeel van energietechnologie familiebedrijf HoSt Group met hoofdkantoor in Enschede, heeft een 20-jarig contract getekend met Eins Energie in sachsen GmbH & Co KG (hierna Eins Energie), een groot Duits nutsbedrijf, voor de levering van warmte uit hernieuwbare energiebronnen aan het stadsverwarmingsnetwerk van Chemnitz. Centraal in dit partnerschap staat de 31 MW warmtekrachtkoppelingscentrale (WKK) van HoSt, die duurzame warmte opgewekt uit EEG-conforme biomassa aan het stadsverwarmingsnetwerk van Chemnitz, Duitsland gaat leveren. De geproduceerde elektriciteit zal aan het openbare net worden geleverd. De ingebruikname van de installatie is gepland voor medio 2027.
Deze overeenkomst ondersteunt het plan van Eins Energie om het aandeel duurzame warmte voor de stad Chemnitz aanzienlijk te vergroten. Met Eins Energie als het toonaangevende nutsbedrijf in de regio, zet het project zich in om een benchmark te zetten voor duurzame stadsverwarmingssystemen wereldwijd.
De hight-tech WKK-centrale, bestaande uit duurzame energietechnologie uitgerust met een uitgebreid uitlaatgaszuiveringssysteem, zorgt ervoor dat de NOx-emissies minder dan 1/3 van de al lage wettelijke limieten bedragen. De aanzienlijk betere intern overeengekomen emissiewaarden van de installatie, die voor de eerdergenoemde NOx bijvoorbeeld slechts 60 mg/Nm³ bedragen in vergelijking met de wettelijke limiet van 200 mg/Nm³, waren een van de criteria voor de gunning van het contract aan HoSt in een concurrerende aanbestedingsprocedure. De warmtekrachtkoppelingsinstallatie op basis van biomassa zal worden uitgerust met een systeem voor continue emissiemeting in overeenstemming met de Duitse wet inzake middelgrote stookinstallaties: 44e BImSchV.
De installatie wordt geëxploiteerd met EEG-conforme biomassa, de Duitse "Erneuerbare-Energien-Gesetz" of wet op hernieuwbare energiebronnen, in de vorm van onbehandeld hout uit bosresiduen, versnipperd materiaal uit landschapsbehoud of gemaaid straathout. 90% hiervan is afkomstig uit een straal van maximaal 250 kilometer rond Chemnitz. Om te garanderen dat de brandstofinkoop in overeenstemming is met de EEG, moet de exploitant volledige en transparante kwaliteits- en oorsprongsdocumentatie uitvoeren en dit door een onafhankelijke milieuauditor laten bevestigen door middel van een jaarlijkse certificering.
maandag 3 februari 2025
Belangrijke volgende fase voor de toekomst van EemsEnergyTerminal in Eemshaven
EemsEnergyTerminal is een belangrijke volgende fase ingegaan naar de verkenning van het langer in de Eemshaven (Groningen) houden van de (drijvende) LNG-terminal. Maandag werden marktpartijen uitgenodigd - de zogenaamde Open Season - hun interesse te tonen om ook in de nabije toekomst vloeibaar gas (LNG) te importeren. Deze samenwerking is essentieel voor het operationeel houden van de terminal na 2027. Een definitief besluit hierover wordt eind dit jaar verwacht.
In de zomer van 2024 kondigden Gasunie en Vopak, ieder 50% aandeelhouder in de terminal, samen met het ministerie van Klimaat en Groene Groei (destijds EZK) aan de mogelijkheden te onderzoeken om de exploitatie van EemsEnergyTerminal die tot 2027 loopt, te verlengen. In september 2022 - direct na het wegvallen van gasstromen uit Rusland - werd de terminal ontwikkeld om de energiezekerheid in Nederland en Noordwest-Europa te vergroten.
Gasunie en Vopak onderzoeken naast de verlenging van de EemsEnergyTerminal ook gezamenlijk de mogelijkheden voor het realiseren van een waterstofimportterminal en de ontwikkeling van een CO₂-hub voor transport in de Eemshaven.
De energiezekerheid voor Nederland en de omliggende landen is in de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. Het gasverbruik is geleidelijk gedaald door besparingen en verduurzaming. Gas speelt echter nog steeds een belangrijke rol in onze maatschappij. Bijvoorbeeld voor de productie van elektriciteit, zeker in periodes met weinig zon en wind. Maar ook voor de verwarming van huishoudens en industrieën. Nederland en andere Europese landen zijn de komende jaren nog voor een aanzienlijk deel afhankelijk van de import van gas. Daarom is het hebben van voldoende LNG-importcapaciteit, gaswinning in Nederland en voldoende toevoer van gas via pijpleidingen en grensoverschrijdende netwerkverbindingen (interconnecties) belangrijk voor het in stand houden van energiezekerheid.
Het definitieve verlengings- en investeringsbesluit over de toekomst van EemsEnergyTerminal wordt eind 2025 verwacht. Nieuwe klantcontracten kunnen vanaf eind 2027 in werking treden.
vrijdag 31 januari 2025
Engie zet in op groen gas met overname Biogas Plus
Het bedrijf stelt dat de vraag naar groen gas sterk toeneemt, maar dat de beschikbaarheid beperkt is. Ook de specialistische kennis die nodig is om dergelijke installaties te ontwikkelen is nog schaars. Biogas Plus beschikt volgens Engie wel over deze kennis.
Groen gas kan bijdragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot op plaatsen waar duurzame elektriciteit nog geen optie is. Volgens het recente rapport Green Liasions is groen gas hard nodig om de komende decennia bij te dragen aan een CO2-arme energievoorziening.
maandag 27 januari 2025
Eerste draaiende warmtepomp op waterstof
In vergelijking met een HR-ketel heeft de innovatieve waterpomp van Cooll dertig tot veertig procent minder brandstof nodig om een woning te verwarmen. De technologie werd eerder al succesvol toegepast in de ruimtevaart. Nu is het geschikt voor thuisgebruik.
Cooll meldt dat er inmiddels onder realistische omstandigheden verschillende buitencondities en 'warmtevraagscenario’s' zijn getest. Volgens het bedrijf tonen de resultaten aan dat de prestaties van de waterstofwarmtepomp door het hele jaar heen vergelijkbaar zijn met die van de aardgasvariant. Inmiddels heeft de warmtepomp een maand lang succesvol op waterstof gedraaid.
vrijdag 24 januari 2025
Tarifa zet zeewier om in energie en meststoffen
Het project, dat één miljoen euro zal kosten, is niet geheel nieuw. Een soortgelijk initiatief is al succesvol getest in Mexico.
Tarifa wil jaarlijks zo’n 15.000 ton zeewier gaan verwerken. Een aantal dat genoeg is om een kwart megawatt aan energie op te wekken.
vrijdag 17 januari 2025
Gasunie ondertekent tienjarige contracten met aannemers voor vervanging, instandhouding en uitbreiding van stations en installaties
De verschuiving van aandacht van aardgas naar nieuwe energie zoals waterstof, CO2, groen gas en naar warmte vereist een nieuwe benadering van inkoop, onderhoud en infrastructuur-ontwikkeling. Hierbij ligt de nadruk op veiligheid, emissievrij werken en sociale verantwoordelijkheid.
Volgens Willemien Terpstra, CEO van Gasunie, omvatten de overeenkomsten een nieuwe manier van samenwerken die vooral gericht is op strategisch partnerschap, waarin het accent ligt op openheid en samen optimaliseren. 'We gaan gezamenlijk een langjarige samenwerking aan waarbij de aandacht vooral gericht is op veiligheid, flexibiliteit, efficiëntie en een duurzamere benadering van projecten in lijn met de veranderende marktomstandigheden. Het behoud van een veilig en betrouwbaar energie-infrastructuur heeft topprioriteit. Daarnaast ontwikkelen we nieuwe energie-infrastructuur o.a. voor waterstof en CO2-transport’.
De nieuwe aanpak maakt deel uit van het programma ‘Werken & Engineering in Strategische Partnerschappen’. De implementatie van dit programma heeft veel impact en raakt het werk van Gasunie-personeel in de hele organisatie. Aan de realisatie ervan is twee jaar aan voorbereiding voorafgegaan.
donderdag 16 januari 2025
Groene waterstof in het slop
In de afgelopen jaren hebben meer dan zestig landen beleidsmaatregelen ingevoerd om de ontwikkeling van groene waterstof te stimuleren, voornamelijk voor industriële toepassingen. Groene waterstof, geproduceerd met hernieuwbare energie, is in principe klimaatneutraal.
Uit een wereldwijde analyse van het Potsdam Institute for Climate Impact Research blijkt echter dat tegen 2023 slechts 7 procent van de aangekondigde productiecapaciteit daadwerkelijk is gerealiseerd. Dit wordt voornamelijk toegeschreven aan de hoge ontwikkelingskosten en de beperkte bereidheid van afnemers om extra te betalen voor groene waterstof. Daarnaast vormen onzekerheden over toekomstige subsidies en wetgeving grote obstakels.
Volgens de studie is er ongeveer 1000 miljard dollar aan subsidies nodig om de geplande projecten tegen 2030 te realiseren. Subsidies alleen zijn echter niet voldoende. De onderzoekers pleiten voor verplichte quota om groene waterstof in sectoren zoals de luchtvaart, staalproductie en chemie te integreren.
woensdag 15 januari 2025
Jan Boekelman benoemd tot interim CFO Gasunie
Jan Boekelman studeerde econometrie aan de Universiteit van Amsterdam en volbracht postdoctorale management opleidingen aan onder andere de London Business School, Insead en Wharton. Hij begon zijn loopbaan bij Shell, waar hij gedurende 15 jaar verschillende (internationale) financiële functies vervulde. Bij Nuon (nu Vattenfall) was hij 7 jaar directeur Planning & Control. Daarna werd hij benoemd tot CFO en Chief HR bij Ontwikkelingsorganisatie SNV. Van 2011 tot 2019 was hij CFO bij Energie Beheer Nederland (EBN). Momenteel vervult Boekelman diverse toezichthoudende functies en werkt hij als interim bestuurder.
donderdag 9 januari 2025
Lage vulgraad Nederlandse gasbergingen leidt niet direct tot gevaar voor leveringszekerheid
Hoewel sinds het najaar van 2024 extra onttrekking van gas uit de gasbergingen is waargenomen, is er in absolute zin nog een groot volume beschikbaar. Leveringszekerheid is hiermee gewaarborgd. Wel kan een strenge winter leiden tot een krap aanbod en hogere gasprijzen op de groothandelsmarkt. Dit kan effect hebben op de kosten voor huishoudens en bedrijven, afhankelijk van de ontwikkelingen in de komende maanden.
De huidige vulgraad van de gasbergingen is lager dan is waargenomen in afgelopen jaren. Dit is het gevolg van een onttrekking die aanzienlijk hoger is dan op basis van alleen het temperatuurverloop kan worden verwacht. Zonder deze extra onttrekking zou de vulgraad in Nederland momenteel circa 15 procentpunten hoger zijn. Hoewel in Frankrijk een vergelijkbaar lage vulgraad wordt waargenomen, geldt voor Europa als geheel dat de vulgraad vergelijkbaar is met die in vorige jaren.
Nederland is steeds meer afhankelijk van gasimporten en een goed functionerende Europese gasmarkt. Ontwikkelingen en onzekerheden binnen de Noordwest-Europese regio hebben hierdoor invloed op de Nederlandse situatie.
Momenteel is er voldoende gas uit LNG-import, gaswinning in Nederland en voldoende toevoer van gas via pijpleidingen en interconnecties.
GTS monitort de markt nauwlettend en ziet in de huidige vulgraad geen direct gevaar voor leveringszekerheid.