Zeven grote waterstofprojecten in Nederland krijgen subsidie voor elektrolyse

Met een totaal beschikbaar budget van bijna 800 miljoen euro worden zeven Nederlandse impactvolle projecten voor waterstofproductie gesubsidieerd. De projecten krijgen subsidie uit de zogenoemde tweede golf van het IPCEI-waterstof: onder deze golf vallen projecten die gericht zijn op de verduurzaming van de industrie. Als alle projecten volgens planning zijn gerealiseerd, zorgen ze samen voor een vermogen van 1.150 Megawatt aan elektrolyse om waterstof te maken. Dat is ruim een kwart van het doel voor 2030 uit het Klimaatakkoord.

De bedrijven die zich hadden aangemeld voor de financiële steun zijn afgelopen maanden uitvoerig door RVO beoordeeld. Zeven projecten zijn goedgekeurd en ontvangen samen €783,5 miljoen subsidie. Een dezer dagen zijn de projecten die door de beoordeling heen zijn gekomen geïnformeerd. Het gaat om de bedrijven Rotterdam Hydrogen Company B.V. (Shell), H2ermes B.V., Air Liquide Industrie B.V., HyCC / H2-Fifty B.V., Air Liquide Industrie B.V., Ørsted Hydrogen Netherlands Holding B.V. en Engie Energie Nederland N.V.. De bedrijven hebben plannen om de hernieuwbare waterstof in te zetten voor bijvoorbeeld de verduurzaming van staalproductie, voor gebruik in raffinaderijen, of voor de productie van kunstmest.

Een IPCEI (Important Project of Common European Interest) is een Europees project dat bestaat uit meerdere nationale projecten van bedrijven of onderzoeksinstellingen uit diverse EU-lidstaten. De projecten zijn complementair, hebben synergie met elkaar en dragen bij aan strategische Europese doelen op het terrein van waterstof. In totaal zijn er vier ‘golven’ met IPCEI-waterstofsubsidies, met een totaal beschikbaar budget in Nederland van €1,6 miljard. Eerder dit jaar is bekend gemaakt welk bedrijf subsidie ontvangt onder de eerste golf (technologie). Voor de derde golf, die zich richt op opslag- en importinfrastructuur, is 595 miljoen beschikbaar. De subsidieregeling voor deze golf stond afgelopen maand open voor inschrijving. RVO beoordeelt momenteel de aanmeldingen. Voor golf 4 is een bedrag van €199 miljoen beschikbaar voor waterstof in de mobiliteit en het transport. De subsidieregeling voor de vierde golf wordt in 2023 gepubliceerd.

Mestzak ontploft bij producent biogas in Wijster

Bij Green Create in Wijster is een hoeveelheid digestaat uit een mestzak weggestroomd. Kort daarvoor was een knal gehoord, meldt het bedrijf aan RTV Drenthe. Digestaat is een restproduct dat overblijft na het vergisten van mest.

Green Create produceert sinds dit jaar biogas uit pluimveemest om daar energie mee op te wekken. Het digestaat kwam terecht op de wegen en velden naast het terrein van het bedrijf.

Naar de oorzaak van het incident wordt onderzoek gedaan.

Gasunie onderzoekt mogelijkheden voor verhoging LNG-import in Nederland

Gasunie onderzoekt de mogelijkheden voor een verdere tijdelijke uitbreiding van de LNG-importcapaciteit in Nederland. Dit onderzoek gebeurt na overleg met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en past in de plannen die minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie vrijdag 9 december aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Er wordt zowel naar bestaande als naar nieuwe locaties gekeken. Zo bestaat het voornemen om op basis van technische optimalisaties de bestaande LNG-installaties in Eemshaven (EemsEnergyTerminal) en in Rotterdam (Gate) verder uit te breiden. Daarnaast zullen een of meerdere nieuwe (drijvende) LNG-terminals ervoor moeten ervoor zorgen dat er ook volgend jaar voldoende aanbod van gas is. Hiervoor is op dit moment de haven van Terneuzen in beeld.

In Nederland zullen er deze winter geen fysieke gastekorten optreden. Dit bleek al eerder uit een studie van Gasunie Transport Services (GTS) en dit scenario is inmiddels de realiteit. De prijzen zijn wel hoog en dat komt omdat er in Noordwest-Europa nog wel een structurele schaarste heerst. De gevolgen hiervan leiden tot een prijsopdrijvend effect in ons marktgebied.

De druk op de prijzen kan verlicht worden door energiebesparing, uitbreiding van de LNG importcapaciteit in Nederland en door versnelling van de energietransitie. Gasunie werkt daarom bijvoorbeeld, in nauwe samenwerking met de Nederlandse overheid, aan de aanleg van een nationaal waterstofnetwerk. Waterstof kan voor de komende twee ᠤrie jaar echter nog niet de vraag naar aardgas vervangen. Energiebesparing blijft van belang maar cijfers laten zien dat Nederlandse huishoudens en bedrijven dit door de hoge prijzen al fors doen.

Voor de korte termijn is het realiseren van aanvullende LNG importcapaciteit daarom de meest aangewezen aanpak om de prijzen op de gasmarkt te stabiliseren. De extra LNG die via Nederland binnenkomt vermindert de aanbodschaarste en zou op die manier kunnen bijdragen aan het verlagen van de gasprijzen.

Netbeheerders willen meedenken over inzet waterstof en groen gas

Door de inzet van waterstof en groen gas kan veel extra CO2 bespaard worden. Dit is nodig om de klimaatdoelen te halen. jjjNetbeheer Nederland doet een aantal voorstellen om waterstof en groen gas op korte termijn zo efficiënt mogelijk in te kunnen zetten in ons energiesysteem.

Allereerst roepen de netbeheerders op om grootschalige strategische locaties voor elektrolyse te ontwikkelen en netbeheerders een rol te geven in de locatiekeuze. Om elektrolysers een positieve bijdrage te laten leveren aan de energietransitie en ze een rol te kunnen laten spelen in de systeemintegratie van het toekomstig energiesysteem, is het noodzakelijk dat elektrolysers op de juiste locaties worden geplaatst. Netbeheerders kennen het energienetwerk en kunnen die kennis inzetten voor het adviseren van de juiste locaties.

Daarnaast is het van belang dat de elektriciteitsvraag van de elektrolysers en industrie aan de kust meegroeit met het aanbod van wind op zee. Voor een stabiel energiesysteem is het essentieel dat vraag en aanbod zich gelijktijdig ontwikkelen, zodat de netten niet onnodig belast worden.

Ook voor waterstof geldt dat een duidelijke roadmap over waar, wanneer, welke volumes aan waterstof beschikbaar komen voor de industriële clusters ontbreekt. Beschikbaarheid hiervan zou kunnen helpen voor afnemers om hun keuze te maken in hun verduurzamingsroute en daarmee dus ook meer zekerheid kunnen opleveren aan de vraagzijde.

VVD en D66 willen veel meer waterstof produceren

VVD en D66 willen dat de komende jaren veel meer waterstof in Nederland wordt geproduceerd dan het kabinet nu van plan is. Als het aan de coalitiepartijen ligt, wordt het productiedoel voor 2030 verdubbeld.

Vooral voor de industrie wordt waterstof de komende jaren belangrijk. Veel energie-intensieve bedrijven draaien nu grotendeels op gas. Voor hen is groene waterstof een relatief gemakkelijke manier om te verduurzamen.

Volgens veel experts is Nederland bij uitstek geschikt als waterstofeconomie. We produceren veel windenergie op zee en hebben nog een goede gasinfrastructuur liggen, die voor het vervoeren van de geproduceerde waterstof kan worden gebruikt.

Foto Anefo

EIB steunt Renewi; €40 miljoen voor nieuwe afvalsorteer- en biogasinstallaties

De Europese Investeringsbank (EIB) heeft, om de nieuwe investeringen van Renewi in Nederland en België gedeeltelijk te bekostigen, een leenovereenkomst ter waarde van 40 miljoen euro gesloten met het recyclingbedrijf.

De lening is bestemd voor drie centrale projecten; Allereerst de bouw van drie nieuwe high-tech-verwerkingslijnen voor restafval, bedrijfsafval en industrieel afval in Vlaanderen, waarmee er meer grondstoffen herwonnen en gerecycleerd worden en er minder afval wordt verbrand.

Ten tweede, de bouw van een nieuwe sorteerinstallatie voor harde plastics op de Nederlandse locatie Acht, dat hoogwaardige secundaire plastics gaat produceren.

Tenslotte financiert het in een upgrade van Renewi’s biogasproductie, waar biologisch afbreekbaar materiaal door micro-organismen wordt afgebroken tot biogas zonder dat hier zuurstof voor nodig is. Dankzij de geproduceerde secundaire grondstoffen zijn fossiele brandstoffen onnodig, wordt het gebruik van nieuwe grondstoffen beperkt en de CO2-uitstoot verder gereduceerd.
 
Met de lening zorgt de EIB ervoor dat de herwinnings- en recyclingpercentages van het verwerkte afval worden verhoogd. Concreet worden er dankzij de nieuwe sorteerinstallatie voor harde plastics meer plastics gescheiden, zodat Renewi hoogwaardigere secundaire grondstoffen kan extraheren. In de biogasinstallatie van Renewi komt er nieuwe en betere apparatuur waarmee 60% van het biogas in biomethaan wordt omgezet. Dit kan op zijn beurt zonder verdere verwerking aan het nationale gasnet worden toegevoegd, terwijl de andere 40% in de bestaande bio-LNG-installatie wordt gebracht.
 

Waddenfonds en provincie Groningen investeren ruim €1,9 miljoen in Waterstofhub Delfzijl

Het Waddenfonds en de provincie Groningen trekken ruim 1,9 miljoen euro uit voor de ontwikkeling van een waterstofhub nabij Chemie Park Delfzijl. De bijdrage van Groningen komt voort uit het provinciaal programma van Nationaal Programma Groningen.

De waterstofhub voorziet bedrijven in en rond Delfzijl van groene waterstof. Zo kunnen zij in de toekomst makkelijker overstappen op deze duurzame energiedrager en zijn ze minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. In 2023 start de realisatie. Als de hub aanslaat, wordt de opgedane kennis en ervaring in Delfzijl ook in andere Waddenzeehavens toegepast.

Op de waterstofhub wordt groene waterstof samengeperst en tijdelijk opgeslagen. In waterstoftransporttrailers wordt deze samengeperste waterstof vervolgens over de weg verspreid onder afnemers. De hub is er voor zowel de grote bedrijven als het midden- en kleinbedrijf. Het doel is dat bedrijven in de nabije toekomst 24 uur per dag over deze milieuvriendelijke energiedrager kunnen beschikken. Voor veel bedrijven is dat een belangrijke voorwaarde om definitief over te stappen op groene waterstof. De waterstofhub draagt bij aan vermindering van CO2-uitstoot en daarmee aan een
schonere leefomgeving. De locatie nabij het Chemie Park Delfzijl is bij uitstek geschikt voor dit waterstofproject, omdat hier al waterstof geproduceerd wordt en er zicht is op meer waterstofproductie in de toekomst.

Kabinet wil Gasunie aanwijzen om waterstofnetwerk op de Noordzee te ontwikkelen

Minister Rob Jetten voor Economische Zaken en Klimaat is van plan om Gasunie aan te wijzen om een waterstofnetwerk te ontwikkelen op de Noordzee. Dat heeft hij aan de Tweede Kamer laten weten. Waterstof op zee, waarbij waterstof met behulp van windenergie wordt geproduceerd en via waterstofleidingen vanaf de Noordzee aan land wordt gebracht, gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Het gaat helpen om de enorme potentie van energieproductie op de Noordzee te ontsluiten. Dit is nodig om onze samenleving te verduurzamen en draagt bij aan het vergroten van onze energieonafhankelijkheid.

Bij waterstof op zee wordt van de geproduceerde windenergie meteen waterstof gemaakt die via buisleidingen naar wal gaat. Zo’n buisleiding kan veel energie transporteren waardoor je met één leiding energie van verschillende plekken op zee kunt verzamelen en naar land kunt brengen. Mogelijk dat een deel van de bestaande gasinfrastructuur in de Noordzee, net als het waterstofnetwerk op land, hiervoor kan worden hergebruikt als deze tijdig beschikbaar is.

Groene waterstof speelt een belangrijke rol in de energietransitie. Bijvoorbeeld in de verduurzaming van industrie en zwaar transport. Maar ook als grondstof in de chemie. Bovendien maakt de waterstofinfrastructuur verbindingen met het buitenland mogelijk en zorgt het met de grootschalige opslagmogelijkheden voor extra flexibiliteit in onze groene energievoorziening. De Noordzee is voor die waterstofontwikkeling erg belangrijk, ook internationaal. Afgelopen zomer ondertekende Nederland met Denemarken, Duitsland en België de Esbjerg-verklaring waarin zij afspraken de Noordzee als ‘groene energiecentrale’ te ontwikkelen.

Waterstof in glastuinbouw komt dichterbij

Glastuinbouw Nederland en de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen trekken samen op in het creëren van een impuls voor het gebruik van waterstof in de glastuinbouw. In regio's en clusters zijn kansrijke ideeën verzameld.

In het coalitieakkoord staat dat de glastuinbouw potentie heeft om koploper te zijn in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige producten. Tegelijkertijd stelt het kabinet dat de sector nog te veel leunt op aardgas. Waterstof wordt, naast geothermie, biomassa, restwarmte en elektrificatie, genoemd als oplossing.

Belangrijk is om de bestaande kennis over en technologie voor waterstoftoepassingen naar de sector te halen. Iets waar nog wel veel onduidelijkheid over is, is het vergunningenproces. Maar de verwachting is wel dat dit, net zoals bij aardwarmte, een ingewikkeld proces gaat zijn.

Rolls-Royce bouwt een vliegtuigmotor op waterstof

Motorbouwer Rolls-Royce en vliegtuigmaatschappij Easyjet hebben een waterstofmotor voor vliegtuigen gepresenteerd.

De bestaande AE 2100-A vliegtuigmotor is omgebouwd tot een waterstofmotor. Deze motor wordt gebruikt in propellervliegtuigen voor regionaal verkeer, en draait normaal gesproken op kerosine.

De volgende stap is om ook een straalmotor die in privéjets wordt gebruikt om te bouwen tot een waterstofvariant.

Waterstof geldt al langer als één van de beloftes om de CO2-intensieve luchtvaartsector te vergroenen.

Shell koopt producent biogas voor 1,9 miljard euro

Shell neemt het Deense biogasbedrijf Nature Energy over. Die onderneming maakt biogas uit agrarisch, industrieel en huishoudelijk afval.

Met de overname krijgt Shell de grootste Europese producent van biogas in handen. 

Shell telt 1,9 miljard euro neer voor Nature Energy, dat in handen was van een aantal investeerders.

Shell laat weten dat de aankoop past binnen zijn streven om CO2-neutraal te worden. Ook kan het olie- en gasbedrijf op deze manier groeien met brandstoffen met een lage CO2-uitstoot.

Aanbesteding voor vier nieuwe waterstoftreinen van start

Gedeputeerde Fleur Gräper-van Koolwijk en Arriva-directeur Anne Hettinga ondertekenden donderdag 24 november de overeenkomst voor de aanschaf van vier nieuwe waterstoftreinen. Hiermee zetten de provincie en Arriva de volgende stap in de verduurzaming van het regionale spoorvervoer in Groningen. Met de ondertekening van deze overeenkomst start Arriva met de Europese aanbesteding voor de vier waterstoftreinen.

De planning is dat reizigers vanaf eind 2027 met de waterstoftreinen kunnen reizen op het Groningse regionale spoor. De treinen worden ingezet op de bestaande trajecten Delfzijl-Groningen-Veendam en incidenteel ook op de andere spoorlijnen in Groningen en richting Leer. De provincie en Arriva willen de treinen ook inzetten bij toekomstige uitbreiding of aanpassing van het spoor in Groningen. Als de aanleg van het spoortraject Veendam - Stadskanaal doorgaat, dan gaan ook hier de waterstoftreinen rijden.
 
De provincie Groningen, ProRail, het Rijk en Arriva hebben als doel om de treinen in Noord-Nederland zonder uitstoot en op duurzaam geproduceerde brandstof te laten rijden. Voor de regionale treindiensten in Groningen kan dit het beste met groene waterstof. Bovendien zijn deze treinen stiller dan de huidige dieseltreinen. In 2020 deden provincie en Arriva al verschillende testen gedaan met rijden en tanken van een waterstoftrein. De resultaten hiervan waren veelbelovend. Voor de reizigers en omwonenden zijn de waterstoftreinen een schonere en stillere manier van openbaar vervoer.

Kabinet investeert in meer waterstoftankstations

Het kabinet wil vaart maken met vrachtwagens en ander zwaar verkeer op waterstof. Dat schrijft staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer. Zij stelt daartoe een subsidieregeling in voor meer waterstoftankstations, met bijbehorende vrachtwagens. In eerste instantie trekt ze hier € 22 miljoen voor uit.

Met de subsidieregeling wil Heijnen het gebruik van waterstof als brandstof op de weg een impuls geven. Om de klimaatdoelen te halen, wil ze inzetten op meerdere technieken om zonder uitstoot te rijden. Elektrisch met een batterij, of op waterstof. Dat past ook bij Europese regelgeving waar Nederland zich voor heeft ingespannen. Die schrijft voor dat er meer waterstof gebruikt moet worden in de industrie en in de transportsector, en langs de snelweg elke 100-150 kilometer en bij de grote stedelijke knooppunten een waterstoftankstation moet komen, in de hele Europese Unie (EU).

Er zijn in ons land momenteel 14 waterstoftankstations, die lang niet allemaal zijn ingericht op zware vrachtwagens. Dat er weinig van die stations zijn, vormt een drempel om te investeren in waterstofvrachtwagens. En omdat er weinig vrachtwagens rijden, is het niet aantrekkelijk een waterstoftankstation te openen. Dit kip-ei-probleem wil Heijnen doorbreken met een subsidieregeling. Subsidie is nodig, omdat investeren in waterstofvrachtwagens of -bussen een stuk duurder is dan in hun broertjes en zusjes op diesel.

De subsidieregeling gaan naar verwachting begin 2024 van start. Kern is dat plannen subsidie krijgen als zowel een tankstation gebouwd wordt, als de bijbehorende vrachtwagens aangeschaft worden. Gemiddeld zo’n 20-25 per tankstation. Dat kan ook in samenwerking tussen partijen. Zo komt vraag en aanbod tegelijkertijd tot stand, en kunnen op steeds meer plekken in het land rendabele waterstoftankstations het levenslicht zien.

Nederlands bedrijf cruciale schakel in groot waterstofproject

Een Nederlands bedrijf uit Zwolle levert de koppeling tussen de grootste fabriek voor groene waterstofproductie in Scandinavië en de duurzame energiebron. Hiermee levert het een belangrijke bijdrage aan de uitbreiding van de groene waterstofeconomie in Europa.

VONK ontwerpt en levert innovatieve elektrotechnische installaties, waaronder ook oplossingen voor conversiesystemen voor electrolysers. Electrolysers worden gebruikt om water met behulp van elektriciteit te splitsen in waterstof en zuurstof. Wanneer dit met duurzame energie gebeurt, zoals zon, wind of waterkracht, dan wordt gesproken over groene waterstof.

Om een electrolyser aan te sluiten op het elektriciteitsnet is een conversiesysteem nodig dat de hoogspanning van het wisselstroomnet omzet in gelijkspanning die geschikt is voor de electrolyser. Daarbij geldt dat de karakteristieken voor elke electrolyser verschillend zijn en dat beheerders van elektriciteitsnetten (zoals TenneT) andere eisen stellen aan het elektrische gedrag van het conversiesysteem.

Het zogenaamde P2X project waarvoor VONK het elektrische conversiesysteem levert, wordt gerealiseerd in Harjavalta in Finland. De elektriciteit voor dit project wordt gegenereerd door een waterkrachtcentrale. VONK werkt voor het P2X project samen met het Duitse Sunfire, dat de electrolyser levert. Met een grootte van 20 megawatt is dit project even groot als de grootste electrolyser die momenteel in Europa in bedrijf is. De eindklant P2X Solutions kondigt aan in de komende tien jaar nog 1000 megawatt extra aan capaciteit te bouwen.

Drenthe trekt portemonnee voor biogas-hub in Koekange

Energiecoöperatie Groengas Koekange Echten krijgt een subsidie van 123.500 euro van de provincie Drenthe. Dat geld is bedoeld voor een zogeheten biogas-hub met monomestvergisters.

Het biogas wordt via een nog aan te leggen biogasleiding naar een centraal punt gebracht, waar het wordt opgewerkt naar groen gas.

Om de stikstofemissie terug te brengen, gaan melkveehouders hun stallen aanpassen. Zo worden mest en urine van koeien van elkaar gescheiden.

Ook gaan melkveehouders werken met een speciale 'stikstofstripper', die stikstof uit mest haalt.

Bacteriën maken waterstof

Onderzoekers van de Universiteit van Kassel in Duitsland hebben een manier ontdekt om waterstof te maken uit bacteriën. Met behulp van zonlicht en een speciaal enzym wordt de productie van waterstof op gang gebracht en wordt het proces verlengd.

De onderzoekers gebruiken een enzym van de cyanobacteriën die met behulp van zonlicht en fotosynthese waterstof produceert. Het is voor de bacterie een natuurlijk proces, maar het speciale hydrogenase-enzym versnelt dit proces.

In normale omstandigheden maakt de bacterie zo’n twee minuten waterstof. Het enzym verlengt dit proces tot een aantal uur. Daardoor kan er met de bacteriën meer waterstof verkregen worden dan zonder het hydrogenase enzym.

Praktijktest bewijst potentie van waterstof voor bestaande woningen

Bewoners blijken hun bestaand huis en tapwater veilig en voldoende met waterstof te kunnen verwarmen. Dat bewijst de praktijktest die het consortium H2@Home heeft afgerond. Ook levert de pilot allerlei aanbevelingen op om deze vorm van energievoorziening voor de gebouwde omgeving verder te optimaliseren.

Waterstof speelt momenteel nog slechts een zeer beperkte rol in de gebouwde omgeving. Dat gaat wat het H2@Home1 consortium2 betreft veranderen. Acht maanden lang testte zij een waterstofinstallatie in het DreamHûs, een replica jaren-70 woning die aangesloten was op een ondergronds waterstofnet.

Afgelopen zomer werd de installatie losgekoppeld en onlangs werden de resultaten van de proefopstelling op The Green Village van de TU Delft bekend. Waterstof is inderdaad een veelbelovend alternatief voor aardgas in de gebouwde omgeving.

De proef toont aan dat het zeer goed mogelijk is om een binnenhuisinstallatie, vergelijkbaar met een aardgasinstallatie, via een H2-net met waterstof te voeden en in een H2-ketel te verbranden. Dat is voor het consortium van netbeheerders, fabrikanten en andere partijen het belangrijkste resultaat. Te meer omdat de veiligheid van de bewoners nooit in gevaar is geweest en zij zich altijd veilig en comfortabel hebben gevoeld. Je kunt met bestaande materialen en een H2-ketel een veilige installatie realiseren en aansluiten op een buiteninstallatie; de gebruikte materialen geven geen problemen met lekkage of anderszins.

Nagenoeg alle mogelijke storingen van een ‘normaal’ gebruik zijn gesimuleerd. Daarbij leverde het gebruik van nieuwe onderdelen en de extra veiligheidsmaatregelen waardevolle inzichten op, zowel voor de keuze en afstelling van componenten als voor de hele installatie.

Een van de aanbevelingen van het H2@Home-project is om de hele keten erbij te betrekken: producenten, netbeheerders, een installateur, een ketelproducent alsmede bewoners en een certificerende instantie (Kiwa). Niet alleen om een vergunning te verkrijgen, maar bijvoorbeeld ook om van elkaar te leren en goede afspraken te maken over de verantwoordelijkheden van de betrokken partijen.

Een andere aanbeveling is om te onderzoeken wie op welke manier het spoelen van de gasleidingen, ter voorkoming van een (brandbaar) waterstofgas/lucht-mengsel, moet uitvoeren. Voor de pilot werd een speciale spoelinrichting voor de binnenhuisinstallatie ontwikkeld en toegepast. Op deze manier spoelen is echter tijdrovend en dus kostbaar. Ook vereist het specifieke kennis en vaardigheden van monteurs. Voor het grootschalig toepassen van H2 zijn naast goede apparatuur en procedures ook de scholing en eventuele certificering van installateurs aandachtspunten.

In het H2@Home-project zijn geen concessies aan de veiligheid gedaan. Door de onbekendheid met het gebruik van waterstof in een binnenhuisinstallatie zag het H2@Home-consortium zich verplicht om elk mogelijk risico weg te nemen of de gevolgen te minimaliseren. Zo zijn er extra veiligheidsmaatregelen getroffen die je bij geodoriseerd gas (waterstof heeft geen geur) achterwege kunt laten.

Het installeren van de H2@Home-installatie werd uitgevoerd conform de geldende wet- en regelgeving en richtlijnen voor aardgasinstallaties in woningen. Meerdere malen is echter gebleken dat die niet afdoende is voor waterstofinstallaties. Zo ontbreken richtlijnen voor het testen van lekdichtheid.

Binnen het H2@Home-project zijn vele onderzoeken uitgevoerd, vooral op het gebied van techniek en veiligheid. De resultaten verschaffen inzicht om op een betrouwbare en controleerbare manier een waterstofnetwerk in en uit bedrijf te nemen en deze op een veilige manier te beheren. Er zijn daarnaast voldoende aspecten om met praktijk- en laboratoriumtesten te onderzoeken.

De ervaringen uit het H2@Home-project en de WaterstofStraat vormen de basis voor verschillende pilotprojecten van de netbeheerders. Daarin worden de gasnetten in reguliere woonwijken, en later ook steden, overgezet van aardgas op waterstof. De kennis en kunde van H2@home is daarbij zeer waardevol. Zowel voor het beheer als voor het comfort en vertrouwen van andere stakeholders, waaronder de bewoners. Daarom worden de ervaringen binnen Netbeheer Nederland en met de netwerkbedrijven, de installatiesector en andere belanghebbenden gedeeld.

Powercrumbs helpt Alliander productie groen gas te verhogen

De Arnhemse start-up Powercrumbs heeft de derde innovatie challenge van netwerkbedrijf Alliander gewonnen. Met hun innovatie leveren zij een bijdrage om tijdens de zomermaanden meer groen gas kwijt te kunnen, wanneer het gasnet niet toereikend is.

Eind juni heeft Alliander ondernemers, uitvinders en vernieuwers op het online platform Starthubs uitgedaagd om oplossingen te bedenken om het seizoensprobleem met groen gas op te lossen. Tijdens de zomermaanden kan er namelijk meer groen gas geproduceerd worden dan dat er verbruikt wordt. Hierdoor blijven producenten van groen gas ’s zomers met een overschot zitten en worden zij beperkt in hun productie. Daarnaast beperkt het seizoensprobleem ook het gebruik van groen gas en daarmee de verduurzaming van het gasgebruik.

Met de innovatie challenge zocht Alliander een oplossing om in de zomer toch het overschot van groen gas in te kunnen zetten. Het netwerkbedrijf ontving 17 inzendingen, waarvan vier ideeën zijn gepresenteerd aan een team van specialisten.

Powercrumbs wil het seizoensprobleem oplossen met een virtuele pijplijn tussen de producent en bouwplaatsen. Dit doen zij door het overschot aan groen gas bij de producent onder hoge druk op te slaan in mobiele opslagcontainers. Deze containers worden vervolgens met vrachtwagens naar bouwprojecten in de omgeving gebracht. Hier wordt het groene gas gebruikt als duurzame brandstof voor aggregaten. En zorgt zo voor grote milieuvoordelen door lage uitstoot van stikstof, fijnstof en broeikasgassen.

Hoge energieprijzen maken biogas niet aantrekkelijker

De hoge gasprijzen zijn gunstig voor boeren met een biogasinstallatie zou je denken. In de praktijk pakt het alleen anders uit volgens de Duitse brancheorganisatie Fachverband Biogas.

Niet alleen zijn de productiekosten van de biogasinstallaties gestegen, ook het ingrijpen van de Duitse overheid op de energiemarkt heeft grote gevolgen.

Het Duitse ministerie van Economische Zaken heeft plannen om de winst die de biogasinstallaties op de productie van elektriciteit af te romen. Dat zou in het ergste geval kunnen betekenen dat biogasinstallaties niet meer gebruikt worden voor de productie van elektriciteit en dat dus met de aardgas- en kolengestookte centrales opgewekt moet worden.

Noord Holland investeert 3 miljoen euro in waterstof

Om klimaatneutraal te worden zet de provincie sterk in op waterstof als alternatief voor aardgas. Zij stelt 3 miljoen euro beschikbaar om de ontwikkeling hiervan te stimuleren.

Met het geld wil de provincie bedrijven in de industrie, havens, gemeenten en samenwerkingsverbanden die bezig zijn met de opzet en uitrol van waterstofprojecten ondersteunen om hun plannen daadwerkelijk uit te kunnen voeren.

De subsidieregeling Waterstofprojecten Noord-Holland 2022 moet met name de productie, opslag, transport en toepassing van waterstof een impuls geven.

Omdat de productie en het gebruik van waterstof nog in de kinderschoenen staan, blijkt het vaak lastig om projecten van de grond te krijgen. Voor de eerste verkenningen en voor de daadwerkelijke uitvoering van de projecten is subsidie beschikbaar vanuit het Rijk en de Europese Unie. Maar juist in de fase daartussenin, waarin onder meer de financiële kosten-batenberekeningen en vergunningenscans worden gemaakt, blijven veel plannen hangen. De provincie springt in dit gat om ervoor te zorgen dat de plannen vervolgens uitgevoerd kunnen worden.

Waterstofprojecten kunnen vanaf 15 januari 2023 subsidie aanvragen via het subsidieloket van de provincie. Het subsidiebedrag per aanvraag kan variëren tussen 10.000 euro en 250.000 euro. De regeling loopt in principe tot eind 2024.

ACM geeft groen licht voor proefproject met waterstof in woonhuizen

Autoriteit Consument & Markt (ACM) geeft groen licht voor een proefproject van netbeheerder Liander in de wijk Berkeloord in Lochem. Bij dit proefproject wordt een deel van het bestaande gasnet gebruikt om waterstofgas aan te voeren naar ongeveer tien woonhuizen. In deze woonhuizen wordt een combi-ketel op waterstof geïnstalleerd die zorgt voor warm tapwater en de CV. Dit is het eerste proefproject in Nederland waarbij waterstof via bestaande gasleidingen tot aan de (aangepaste) CV-combiketel in woonhuizen wordt getransporteerd.

Omdat er op dit moment nog geen wetgeving bestaat voor het gebruik van waterstof in de bebouwde omgeving heeft de ACM een Tijdelijk kader waterstofpilots opgesteld. Dit tijdelijke kader biedt netbeheerders en leveranciers vooruitlopend op nieuwe wetgeving alvast de mogelijkheid ervaring op te doen met waterstof. In het kader is beschreven hoe de belangen van consumenten worden geborgd.

Huishoudens mogen zelf bepalen of zij deelnemen aan een proefproject en er moet voor consumenten geen verschil zijn tussen verwarmen met waterstof of met aardgas. Ook moet er altijd voldoende waterstof geleverd kunnen worden en moet het duidelijk zijn wat de kosten zijn voor de consument. De ACM heeft netbeheerder Liander op basis van dit tijdelijke kader een gedoogbeslissing gegeven voor het proefproject in Lochem. Bij het proefproject in Lochem betalen huishoudens straks net zoveel voor de geleverde waterstof als zij nu voor hun aardgas betalen. Ook is er geregeld dat de netbeheerder de situatie van vóór het proefproject kosteloos moet herstellen als de levering van waterstof niet langer gegarandeerd kan worden.

Om de veiligheid bij het proefproject in Lochem te waarborgen gaat het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) toezicht houden op de veiligheid van de distributie van waterstof naar woningen.

Nederland maakt kans op marktleiderschap in groene waterstof

Nederland heeft alles in huis om de belangrijkste groene waterstofhub van Europa te worden. Dit stellen onderzoekers van Roland Berger en Royal HaskoningDHV in een gezamenlijk onderzoeksrapport.

Met name binnen zware industriële processen – waar elektriciteit niet kan voorzien in de enorme energievolumes die soms in korte tijd moeten worden geleverd – geldt groene waterstof als een goed alternatief voor fossiele brandstoffen.

De prijs die aan de eindstreep van de race naar marktleiderschap ligt te wachten betaalt deze investeringen volgens de bureaus dubbel en dwars terug. Door zich van voldoende groene waterstof te verzekeren zet Nederland grote stappen in het bereiken van energieonafhankelijkheid.

Acht waterstoftankstations in Noord-Holland

Een dekkend netwerk in Noord-Holland van minstens acht waterstoftankstations voor zware voertuigen, zoals vrachtwagens, mobiele werktuigen en landbouwvoertuigen. Plus het stimuleren van de vraag naar waterstof die zorgt voor een gezonde economische grondslag voor deze tankstations. Dat is het doel van het convenant waterstof in zware mobiliteit, dat op 27 oktober door bijna 60 partijen is ondertekend in Haarlem.

Om minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen lijkt duurzame waterstof een goed alternatief te zijn voor vrachtwagens, mobiele werktuigen, landbouwvoertuigen en binnenvaart. Doordat ondernemers nu geen stappen durven nemen, komt de ontwikkeling van waterstof onvoldoende van de grond. En hoe zit het eigenlijk met de vergunningverlening? De uitdagingen rond waterstof kunnen alleen samen worden aangegaan: de betrokken overheden samen met leveranciers van voertuigen, met transporteurs en met brandstofleveranciers.

De overstap naar waterstof biedt talloze kansen: gebruik van duurzame waterstof stoot niet alleen minder CO2 uit dan het gebruik van fossiele brandstoffen, het draagt tegelijkertijd bij aan een schonere lucht omdat het minder fijnstof en stikstof uitstoot. Dat zorgt voor een gezondere leefomgeving. Bovendien levert de overgang naar waterstof nieuwe banen op, in de techniek én in de wetenschap.

LCL laat noodgeneratoren op biobrandstof draaien

LCL gaat de generatoren in haar datacenters voortaan op biobrandstof laten draaien. Dat zorgt voor negentig procent minder CO2-uitstoot.

Het gaat in eerste instantie om de acht noodgeneratoren in het datacenter in Aalst (Brussels-West), zes nieuwe en twee oudere generatoren. Die zullen voortaan draaien op HVO100, ook bekend als biodiesel.

De ambitie is om op termijn alle noodgeneratoren in de vijf datacenters van LCL te voorzien van biodiesel.

TNO: doorbraak ontwikkeling electrolysers, 200 keer minder iridium nodig

Iridium is een schaars materiaal dat op dit moment nog onmisbaar is in electrolysers die werken met de veel gebruikte PEM (Proton Exchange Membrane)-technologie.

Onderzoekers van TNO zijn er als eerste in geslaagd een methode te ontwikkelen waarmee 200 keer minder iridium nodig is en waarbij nu al een performance van 25 - 46 procenthh van de huidige generatie electrolysers behaald kan worden. Op dit procedé is patent aangevraagd.
 
‘De voorziene groei van groene waterstof van 300 megawatt in 2020 naar tientallen gigawatt in 2030, heeft een keerzijde’, zegt TNO-expert Lennart van der Burg. ‘Het betekent een evenredig groeiende behoefte aan het schaarse iridium voor de te bouwen electrolysers.'

Uit eerder onderzoek van TNO blijkt dat de opschaling van elektrolyse in gevaar komt vanwege de zeer beperkte beschikbaarheid van schaarse materialen, met name Iridium en Platinum. Over tien jaar zou de vraag naar iridium de beschikbare hoeveelheid ver overtreffen. Bovendien zijn we voor de levering afhankelijk van slechts een handjevol landen, met alle risico’s van dien.

De afgelopen twee jaar deed TNO experimenten met de sALD-technologie. In plaats van op een membraan zoals nu gebruikelijk is, brachten de onderzoekers een ultradunne laag iridium als katalysator materiaal aan op een poreuze transportlaag van titanium. De werking en stabiliteit van het nieuwe procedé is inmiddels na talloze testen in het lab aangetoond. Er trad nauwelijks tot geen degradatie op. Bijkomend voordeel is dat de membraan in de electrolyser gevrijwaard blijft van iridium en daardoor beter is te recyclen en hergebruiken.
 
Binnen het samenwerkingsverband Voltachem werkt TNO met een groep toonaangevende industriële partners er aan om deze technologie van het lab naar de praktijk te brengen.

Frankrijk, Spanje en Portugal bouwen waterstofpijp voor aardgas

Frankrijk, Spanje en Portugal hebben een akkoord bereikt over de bouw van de BarMar-pijplijn, tussen Barcelona en Marseille. Deze verbinding is bedoeld om waterstof te vervoeren, maar kan ook aardgas transporteren.

De BarMar-pijplijn die Barcelona en Marseille verbindt, is een alternatief voor de MidCat-pijplijn tussen Catalonië en Zuid-Frankrijk

Omdat de BarMar-pijplijn ‘vooral’ groene waterstof tussen het Iberisch schiereiland en de rest van Europa zal vervoeren, past dit project wel binnen de Europese klimaatdoelen.

Aanleg waterstofwijk Wagenborger gestart

In het Groningse dorp Wagenborgen wordt gewerkt aan een proef voor de verduurzaming van woningen. Deze gaan verwarmd worden met waterstof. Waterstof kan aangevoerd worden via het bestaande netwerk.

De woningen in Wagenborgen zijn uit de jaren 70, en die konden wel een verduurzamingsslag gebruiken, zegt projectleider Ruud Busscher. 'We hebben 42 woningen geselecteerd, waarvan de bewoners konden kiezen of ze wilden meedoen. We hebben beloofd dat ze niet meer voor waterstof gaan betalen dan dat ze voor aardgas zouden doen. Uiteindelijk doen de bewoners van 33 huizen mee.'

Naast een warmtepomp worden de woningen voorzien van zonnepanelen en geïsoleerd tot minimaal label B. De bewoners gaan dan ook niet koken op waterstof, maar op inductie.

Samen met de consortiumpartners is gekozen voor het concept met een hybride warmtepomp op waterstof die ontwikkeld wordt door Intergas. Deze wordt door Energiewacht geïnstalleerd, evenals de zonnepanelen op het dak. Zo kan de duurzaam opgewekte stroom eerst optimaal gebruikt worden in de warmtepomp, pas bij een hoge warmtevraag springt de waterstofketel bij. Hiermee wordt het waterstof zo optimaal mogelijk ingezet.

Stedin vervangt gasnet Schoonhoven

Stedin start eind november met de vernieuwing van het gasnet in de binnenstad van Schoonhoven. De vernieuwing is nodig om het net helemaal klaar te maken voor de toekomst. Totaal vernieuwt Stedin zes kilometer aan gasleiding in Schoonhoven. 

De klus duurt een half jaar. Het nieuwe gasnet is van modern materiaal en kan in de toekomst eventueel ook gebruikt worden voor alternatieven voor aardgas.

De gasleidingen worden vernieuwd met de techniek ‘relinen’. Hierbij krijgt de oude leiding een nieuwe binnenkant waardoor deze weer decennialang mee kan. Voordeel van deze techniek is, dat niet de hele straat open hoeft. Relinen werkt sneller en daarom duren de werkzaamheden korter: een half jaar in plaats van minimaal drie jaar. Wel staan er dagelijks (vracht)wagens en graafmachines op de plaats waar de nieuwe binnenkant in de oude leiding geschoven wordt. Deze blijven meestal een dag, soms enkele dagen op dezelfde plek staan. 

Voordat de werkzaamheden starten ontvangen de omwonenden een brief en worden ondernemers ingelicht. Gedurende de werkzaamheden blijven de winkels, de horeca en de woningen altijd (te voet) bereikbaar.

Nieuwe stap in ontwikkeling LNG Terminal in Brunsbüttel

German LNG, een deelneming van Gasunie, heeft een nieuwe stap gezet in de ontwikkeling van de LNG Terminal in Brunsbüttel (Hamburg). Het bedrijf CS Gas North S.A. gaat de terminal bouwen. Als eerste klanten zijn contracten getekend met ConocoPhillips, INEOS en RWE Supply & Trading. Daarnaast is de vergunningenprocedure inmiddels van start gegaan.

De terminal zal naar verwachting in 2026 operationeel zijn en zal een jaarlijkse doorvoercapaciteit hebben van tenminste 8 miljard kubieke meter (bcma) aardgas met een mogelijke uitbreiding naar ten minste 10 bcma. Gasunie zal als operator de terminal gaan beheren na afronding van de bouwwerkzaamheden.

De bouw van deze LNG-terminal draagt bij aan een mindere afhankelijkheid van gas uit Rusland. Naast deze terminal heeft Gasunie een nieuwe, drijvende LNG-terminal gerealiseerd in Eemshaven en de bestaande capaciteit van de Gate terminal op de Maasvlakte in Rotterdam geoptimaliseerd,  waardoor er meer LNG gerealiseerd kan worden. Het ligt in de bedoeling om de LNG-terminal in Brunsbüttel op termijn klaar te maken voor de productie van waterstof en daarmee  een waterstofleveringscentrum voor Noord-Duitsland te worden.

Bio-LNG uit organische reststromen

In het Amsterdamse havengebied maakt Renewi de kringloop rond. Inzamelwagens rijden er af en aan. Een aantal op Bio-LNG, geproduceerd uit organische resten die ze zelf aanvoeren.

De Bio-LNG-installatie is een innovatieve primeur van eigen bodem: de eerste in Europa, in oktober 2021 geopend door koning Willem-Alexander. De installatie werkt uitstekend, laat Erik Goldberg, Manager Organics van Renewi Organics, weten. 'Inmiddels hebben we uit organische reststromen al meer dan een miljoen kilogram Bio-LNG kunnen produceren, goed voor vier miljoen kilometer duurzaam transport.'

Met Bio-LNG zet Renewi een circulaire stap vooruit. Het vergisten van organische resten doet het bedrijf al langer. Door het omzetten van dit biogas voorziet Organics in de regio zo’n 15.000 huishoudens van warmte en elektriciteit.

Het leveren van biogas voor de productie van Bio-LNG is naar de toekomst een interessante investering door de lopende subsidieregelingen, aldus Goldberg. De energiewereld staat te springen om Bio-LNG als alternatief voor diesel. De brandstof is met name geschikt voor vrachtwagens en touringcars die langere afstanden rijden en voor scheepvaart.

Waterstof als energiebron voor steenfabriek dankzij LOHC

Steenfabriek Rodruza, energiebedrijf Essent en waterstofspecialist HyMove maken gezamenlijk een grote stap, die grootschalige toepassing van waterstof door industrie dichterbij brengt en ontwikkelen hiertoe een compleet nieuwe Supply Chain.

Een gemiddelde steenfabriek verbruikt, als grootverbruiker, circa 6 miljoen m3 aardgas per jaar. Wat neerkomt op ongeveer 32.000 kilo waterstof per week. Dat geeft een enorme uitdaging voor leveringszekerheid, transport en opslag. Rodruza en Essent willen met het geplande proefproject de haalbaarheid en betrouwbaarheid van deze leverketen bewijzen.

Voor de productie van groene waterstof laat Essent een elektrolyser bouwen op een locatie nabij Ochten aan de Waal. Op termijn zullen ook andere, verder weg gelegen productielocaties voor waterstof, bijvoorbeeld Marokko en zuid Spanje, in de Supply Chain kunnen worden opgenomen.

Bij het gebruik van LOHC als waterstofdrager, wordt waterstof gebonden aan een organische olie, getransporteerd en op de plaats van bestemming weer aan de olie onttrokken. Nadat de waterstof uit de LOHC is gehaald, gaat de olie terug naar de waterstofleverancier om daar weer opnieuw de keten te starten.

Het opslaan van waterstof in LOHC heeft structureel betere mogelijkheden voor transport en opslag dan in gasvorm. Ook de veiligheid, kosten, gebruiksgemak en Technology Readiness Level (TRL-niveau) van de toe te passen technieken zijn van belang bij deze ontwikkelingen en markt toepassingen.

Ervaringen vanuit het EU H2020 project SYSTEMIC

Biogas produceren en meststoffen terugwinnen uit organische reststromen; dat was het doel van het EU project SYSTEMIC.

Op vijf grote vergistingsinstallaties in Nederland, Vlaanderen, Duitsland en Italië werd geïnvesteerd in nieuwe technieken om digestaat te verwerken tot kunstmestvervangers en organische meststoffen. 

Het project laat zien dat het technisch mogelijk is om mest, organische reststromen en zuiveringsslib te verwerken tot meststoffen zonder dat milieu-emissies daarbij toenemen al blijft het een uitdaging om een goed verdienmodel te realiseren.

Het SYSTEMIC project heeft een grote hoeveelheid data en nieuwe inzichten geleverd over de technische werking van installaties, energie- en chemieverbruik, kwaliteit van de meststoffen, kosten voor de verwerking en de milieukundige voordelen. Deze gegevens zijn nu openbaar toegankelijk.

Mestverwaardingsinstallatie van Twence officieel geopend

Een dezer dagen is de mestverwaardingsinstallatie van Twence officieel geopend. Een deel van het regionale varkensmestoverschot wordt hier verwerkt tot nieuwe grondstoffen en energie.

In Twente en delen van Salland en de Achterhoek zijn zo’n 975 varkensbedrijven met een aanzienlijk mestoverschot. Door een deel van dit overschot te laten verwerken, biedt Twence een betrouwbare en langdurige oplossing aan varkenshouders in de regio.

Jaarlijks wordt 250.000 ton varkensmest verwerkt. Het geproduceerde biogas uit de vergistingssilo’s wordt afgevangen en omgezet in groen gas voor 3.000 huishoudens.

Naast de productie van energie worden schaarse grondstoffen als fosfaat- en kaliummeststof teruggewonnen. Deze kunstmestvervangers worden toegepast in de circulaire landbouw en dragen bij aan betere mineralenbalans en een gezondere bodem.

Het ammoniakwater dat uit de mest wordt gehaald wordt gebruikt om de stikstofuitstoot van de Afvalenergiecentrale van Twence te reduceren. Mest bestaat voor 90% uit water, dat tijdens het proces gezuiverd wordt en terug gaat in de natuur. Hierdoor worden veel transportkilometers voorkomen en wordt de waterkwaliteit verbeterd.

Genomineerden Waterstof Innovatie Award zijn bekend

Tijdens de Dutch Hydrogen Days in de Nationale Energie Week van 11 tot en met 13 oktober in de Brabanthallen in Den Bosch, wordt dit jaar voor het eerst de Waterstof Innovatie Award uitgereikt.

Om de markt uit te dagen, lanceerde 54events als organisator van onder meer Vakbeurs Energie en de vakbeurzen Industrial Heat & Power en Zero Emission | Ecomobiel, naast inhoudelijke programma’s rondom waterstof en het Waterstofpaviljoen, dit jaar deze prijs.

Onder leiding van voorzitter Ruud Koornstra werden door een vakjury onder de 15 inzendingen drie finalisten genomineerd.

Future Proof Shipping - FPS Maas Hydrogen Fuelled Inland Container Vessel

Om de binnenscheepvaart te verduurzamen, ontwikkelt FPS MAAS een systeem om bestaande schepen te voorzien van een elektromotor. De benodigde elektriciteit zal aan boord worden opgewekt uit waterstof. Eind 2022 zal hun eerste omgebouwde schip, de FPS Maas, gaan varen. Hierna staan de schepen FPS Rijn en FPS Waal op de planning.

Het unieke is dat het ontwikkelde systeem, bestaande uit elektromotoren, een PEN brandstofcel, waterstoftanks en batterijen universeel kan worden toegepast op binnenvaartschepen. Hiermee kan een grote stap worden gezet richting duurzaam rivierentransport.

HyET - High differential pressure AEM electrolyzer

Om duurzame groene waterstof te kunnen produceren, wordt gebruik gemaakt van elektrolyse. De productie van groene waterstof moet in de komende jaren sterkt worden opgeschaald om aan de stijgende vraag te kunnen voorzien.

HyET heeft een nieuwe vorm van elektrolyse ontwikkeld: de high differential pressure AEM electrolyzer. Deze combineerde voordelen van de relatief goedkope alkaline elektrolysers met de relatief dure, maar flexibele, PEM elektrolysers die momenteel gebruikt worden.

De vinding biedt flexibiliteit, is 40% efficiënter dan alkalische elektrolyse tegen 35% lagere kostprijs dan PEM elektrolyse. Ook zitten er geen edele metalen in het AEM membraan, zoals platina, en degenereert het membraan een stuk minder dan een PEM membraan.

zepp.solutions - Y50 Multi-inzetbaar waterstof brandstofcelsysteem

De Y50 is een multi-inzetbaar 50 kW waterstof-brandstofcelsysteem. De module bevat alle componenten, subsystemen en aansturingssoftware die nodig is om van waterstof elektriciteit te maken op een extreem efficiënte manier. Dit zorgt voor een simpeler en goedkoper integratieproces in de eindtoepassing en verlaagt de risico’s voor klanten.

De meest bekende toepassing van de Y50 is op dit moment de waterstof-watertaxi die eind augustus gedoopt is in Rotterdam. Andere toepassingen zijn in de transportsector, bouwmaterieel, en een binnenvaartschip.

De Y50 wordt verder in de komende maanden ook geïntegreerd in de Ab Initio, een 67 m lang binnenvaartschip van het Scheepvaart en Transport College dat gebruikt zal worden om de volgende generatie maritiem personeel op te leiden in onder andere de omgang met waterstoftechnologie.

Ook staat een GPU (generator) voor Schiphol en KLM op de planning. Het product is technisch rijp en is reeds in diverse toepassingen gevalideerd. De Y50 is met 50 kW met name gericht op de medium- tot heavy-duty markt.

Door de hoge vermogensdichtheid zijn het vooral de mobiele toepassingen waarin de Y50 zich kan onderscheiden, al is het product ook zonder problemen stationair toepasbaar.

zepp.solutions - Y50 Multi-inzetbaar waterstof brandstofcelsysteem

De Y50 is een multi-inzetbaar 50 kW waterstof-brandstofcelsysteem. De module bevat alle componenten, subsystemen en aansturingssoftware die nodig is om van waterstof elektriciteit te maken op een extreem efficiënte manier. Dit zorgt voor een simpeler en goedkoper integratieproces in de eindtoepassing en verlaagt de risico’s voor klanten.

De meest bekende toepassing van de Y50 is op dit moment de waterstof-watertaxi die eind augustus gedoopt is in Rotterdam. Andere toepassingen zijn in de transportsector, bouwmaterieel, en een binnenvaartschip.

De Y50 wordt verder in de komende maanden ook geïntegreerd in de Ab Initio, een 67 m lang binnenvaartschip van het Scheepvaart en Transport College dat gebruikt zal worden om de volgende generatie maritiem personeel op te leiden in onder andere de omgang met waterstoftechnologie.

Ook staat een GPU (generator) voor Schiphol en KLM op de planning. Het product is technisch rijp en is reeds in diverse toepassingen gevalideerd. De Y50 is met 50 kW met name gericht op de medium- tot heavy-duty markt.

Door de hoge vermogensdichtheid zijn het vooral de mobiele toepassingen waarin de Y50 zich kan onderscheiden, al is het product ook zonder problemen stationair toepasbaar.

Waterstofmissie 'gaat voor goud' richting Olympics Parijs

Tijdens het energiesymposium Wind Meets Gas in Groningen maakten TeamNL en waterstofconsortium Missie H2 bekend hun samenwerking te verlengen tot en met de Olympische en Paralympische Spelen van 2024 in Parijs.

Met de samenwerking wil het consortium de nationale waterstofbeweging in Nederland verder aanjagen ten behoeve van de energietransitie. Bovendien helpt Missie H2 de sportkoepel NOC*NSF de sport in Nederland verder te verduurzamen en de olympische sporters van TeamNL zo duurzaam mogelijk te laten deelnemen aan de Spelen in Parijs. Olympisch kampioenen Marit Bouwmeester en Kiran Badloe gaan door als ambassadeurs van Missie H2, om de campagne ‘Samen maken we Nederland Waterstofland 2030’ wind in de zeilen te geven.

Met Missie H2, partner van TeamNL, slaan acht partijen uit de waterstofketen (Gasunie, Groningen Seaports, Port of Amsterdam, Remeha, Shell Nederland, Toyota, Eneco en Vopak,) de handen ineen om de zichtbaarheid en slagkracht van de waterstofmissie te vergroten met behulp van de kracht van Olympische en Paralympische sport. Topsporters weten als geen ander dat nu koers kiezen noodzakelijk is om straks de belofte te kunnen inlossen en maximaal te kunnen presteren.

Onder de campagnevlag ‘Nederland Waterstofland 2030’ wil Missie H2 samen met TeamNL, waterstofambassadeurs Kiran Badloe en Marit Bouwmeester plus de (water)sportbonden, met positieve energie de inmiddels gestarte waterstofbeweging inspireren, verbinden en versnellen.

Pijpleidingen NOGAT en Noordgastransport ontvangen Certificaat van Geschiktheid voor transport groene waterstof op zee

Noordgastransport (NGT) en NOGAT hebben als eerste offshore pijpleidingeigenaren het Certificaat van Geschiktheid (Certificate of Fitness) voor het transporteren van groene waterstof door hun bestaande leidingen op de Noordzee in ontvangst genomen. Het certificaat werd uitgereikt door Bureau Veritas Inspectie & Certificering dat het onderzoek, overeenkomstig de NEN3656, heeft uitgevoerd.  

In 2018 was door DNV al onderzoek gedaan naar de robuustheid van het staal van de pijpleidingen, waaruit destijds al bleek dat het staal geschikt en veilig is voor waterstoftransport.

De pijpleidingen worden regelmatig intern en extern gecontroleerd om de integriteit te waarborgen. Elke vijf jaar wordt er een grote inspectie uitgevoerd. De pijpleidingen staan onder toezicht van Staatstoezicht op de Mijnen.

Dit Certificaat voor Geschiktheid is geldig tot 2062.

Nieuwe installatie wekt biogas uit restwater Papierfabriek Doetinchem

Een nieuwe biogasinstallatie bij de rioolwaterzuivering in Etten wordt donderdag 6 oktober 2022 officieel geopend. In deze industriële behandelingsinstallatie wordt biogas opgewekt uit het restwater van Papierfabriek Doetinchem.

De samenwerkende partijen Papierfabriek Doetinchem, Waterstromen en Waterschap Rijn en IJssel produceren biogas én besparen energie. Een deel van het biogas wordt terug geleverd aan de papierfabriek ter vervanging van aardgas; het andere deel wordt geleverd aan het aardgasnet.

Het restwater van Papierfabriek Doetinchem bevat veel organische stof en heeft een hoge temperatuur. Door dit restwater gescheiden te houden van het afvalwater van andere huishoudens en bedrijven, kan deze duurzamer behandeld worden en kan biogas geproduceerd worden. Op deze manier levert de reststroom van de Papierfabriek Doetinchem energie op, in plaats van dat het elektriciteit kost om die reststroom te zuiveren in de rioolwaterzuivering. 

Een deel van dit biogas wordt, samen met het biogas dat Waterschap Rijn en IJssel al produceert met de slibvergisting in de rioolwaterzuivering, gebruikt ter vervanging van aardgas bij Papierfabriek Doetinchem zelf. Het overige deel wordt opgewerkt tot groen gas en geleverd aan het aardgasnet. Waterstromen is in dit project verantwoordelijk voor de realisatie en exploitatie van de industriële behandelingsinstallatie. Het project is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van Provincie Gelderland en de Europese Unie.

ACM geeft advies over overnameprijs gasleidingen

Waterstof gaat naar verwachting in de toekomst een belangrijke rol spelen in een duurzame energievoorziening. Hynetwork Services (HNS) zal in Nederland het landelijk waterstofnetwerk ontwikkelen en beheren. Zij is van plan hiervoor delen van het bestaande gasnetwerk her te gebruiken. Gasunie Transport Services wil om ongeveer 1000 kilometer leidingen van het landelijk gasnetwerk overdragen aan haar zusteronderneming HNS.

Verschillende partijen, zowel marktpartijen als GTS, hebben de ACM gevraagd om duidelijkheid te bieden over hoe de waarde van de over te dragen leidingen bepaald zou moeten worden. De ACM is vanaf december 2021 met GTS in gesprek geweest over deze ophanden zijnde overdracht. De ACM heeft een consultatiesessie georganiseerd met geïnteresseerde marktpartijen. Hierbij heeft de ACM ook de gelegenheid geboden om schriftelijk te reageren, wat meerdere partijen hebben gedaan.

Uit de gesprekken, de consultatiesessie en de schriftelijke reacties van marktpartijen blijkt dat de meningen over een passende waardebepalingen verdeeld zijn. Er zijn verschillende denkbare waarderingsmethodes.

Het advies van de ACM is om een overnameprijs te hanteren gelijk aan de specifieke gestandaardiseerde activawaarde (GAW) op het moment van overdracht. De GAW is de waarde van activa die in de regulering gebruikt wordt. Daarnaast meent de ACM dat de separatiekosten van een leiding, voor zover deze door GTS zijn gemaakt, door GTS bij HNS in rekening moeten worden gebracht.

Deze overnameprijs houdt het best rekening met de toekomstige ontwikkelingen, zoals de energietransitie en de verwachting dat HNS een gereguleerde netbeheerder voor waterstof gaat worden.

Vlaanderen zet amper in op biogas

Biogas of biomethaan, zelfgemaakt gas van eigen bodem, is één van de groene technologieën die ingezet kan worden in de strijd tegen de klimaatopwarming. Maar Vlaanderen zet amper in op biogas en dat is mogelijk een gemiste kans.

De Vlaamse overheid besloot dat biogasinstallaties maximaal 10 jaar certificaten krijgen. Eventueel te verlengen met nog eens 2 x 5 jaar. Heel opmerkelijk: de regeling gold met terugwerkende kracht: alle 40 installaties zaten plots met de helft minder subsidies.

Het onvoorspelbare beleid maakte ook dat de investeringen in biogas compleet stilvielen: de afgelopen tien jaar kwamen er amper installaties bij. Sommige gingen zelfs over de kop, zodat nu in 2022 de teller in Vlaanderen nog altijd op 40 installaties staat.

HyCET-consortium wil trucks met verbrandingsmotor op waterstof bouwen

HyCET (Hydrogen Combustion Engine Trucks) is de naam van een nieuw consortium dat waterstoftrucks met een verbrandingsmotor wil ontwikkelen voor het wegtransport.

Het Ministerie voor Digitaal en Transport (BMDV) stelt 11,3 miljoen euro ter beschikking om het onderzoeks- en ontwikkelingsproject te financieren.

De verbrandingsmotor op waterstof lijkt steeds meer een alternatief voor de volelektrische aandrijflijn dan wel de variant met brandstofcel. Na DAF Trucks en FPT gaat nu dit nieuwe HyCET onder leiding van de BMW Group van start.

De andere HyCET-projectpartners zijn DEUTZ, DHL Freight, KEYOU, TotalEnergies Marketing Deutschland en Volvo Group.

Waterstof niet geschikt voor verwarmen huizen?

Ondanks de vele mogelijkheden van waterstof is er geen wetenschappelijk bewijs dat het een oplossing is voor het verwarmen van huizen. Dat is de conclusie die wetenschappers trekken op basis van een grote meta-studie.

Alternatieven als warmtepompen, stadsverwarming en thermische zonne-energie zijn in de regel goedkoper, efficiënter en behoeven minder grondstoffen, luidt de conclusie.

Professor future energy systems Ad van Wijk van de TUDelft waarschuwt voor overhaaste conclusies. 'Elektrificatie heeft natuurlijk een streepje voor op waterstof. Toch zie je de afgelopen jaren steeds vaker dat onderzoeken waterstof noemen als onderdeel van de energiemix om huizen te verwarmen.'

Verkoop van biobrandstoffen schiet omhoog

Het aantal getankte liters HVO is ten opzichte van vorig jaar flink toegenomen. Uit gegevens van mobiliteitspasaanbieder MultiTankcard blijkt dat er, tot en met augustus, een groei is van 42 procent ten opzichte van heel 2021.

Als de groei zich op hetzelfde tempo voortzet, komt de stijging dit jaar naar verwachting uit op maar liefst 112 procent.

De toename van het aantal getankte liters HVO onder zakelijke rijders is opvallend, gezien het nog altijd behoorlijke prijsverschil van gemiddeld 20 tot 30 eurocent met fossiele diesel.

De opkomst van de nieuwe generatie biodiesel HVO lijkt met name gedreven door de wens vanuit vervoerders om een lagere CO2 uitstoot van hun dieselmotoren te realiseren, waarbij tevens hun motoren schoner blijven dan bij traditionele diesel. Dat deze duurzaamheidswens zich ook vertaalt in meer afgezette liters HVO valt toe te schrijven aan de toename van het aanbod: er zijn meer stations die HVO aanbieden en worden meer liters op de wereldmarkt geproduceerd. En omdat moderne diesel personenauto’s ook prima HVO kunnen tanken, stuwen vraag en aanbod elkaar op.

HVO is niet de enige brandstof waarin MultiTankcard dit jaar een forse groei opmerkt. Ook het elektrisch laden laat onder zakelijke rijders behoorlijke stijgingen zien, blijkt uit de transactiegegevens. Tot en met augustus werd al 4 procent meer kWh stroom afgenomen ten opzichte van heel 2021. De groei komt dit jaar op deze manier uit op 56 procent. Het aantal laadsessies blijft wat achter en zal naar verwachting uitkomen op plus 48 procent. Dat laatste gebeurt onder invloed van nieuwe automodellen, die vaak grotere accu's hebben.

H2opZee consortium kent technische haalbaarheidsstudies toe voor waterstof

Het H2opZee consortium, bestaande uit RWE en Neptune Energy, heeft een reeks haalbaarheidsstudie-contracten toegekend aan Siemens Gamesa - fabrikant van windturbines - en de Nederlandse engineering-bedrijven H2SEA en Enersea, ter ondersteuning van beginnende engineering-werkzaamheden als onderdeel van een haalbaarheidsstudie. Het consortium heeft tot doel het offshore groene waterstofproject H2opZee in de Noordzee vóór 2030 te ontwikkelen.
 
H₂opZee is in februari 2022 aangekondigd en het consortium maakt voortgang bij de verdere uitwerking van hun plannen om dit project te realiseren. Zo ging in juni een gezamenlijke haalbaarheidsstudie van start die tot de zomer van 2023 zal duren.

Deze studie is onderdeel van de eerste fase van het H2opZee -project. Tijdens deze fase worden verschillende technische concepten en ontwikkelingslocaties geëvalueerd om vast te stellen wat de optimale oplossing is voor het offshore genereren van groene waterstof. Dit zal vervolgens via een pijpleiding naar de kust worden getransporteerd. In de volgende fase start de implementatie van het project. Voor deze fase wordt nog een methodologie voor een aanbestedingsprocedure vastgesteld.
 
De onlangs aangekondigde contracten omvatten het conceptontwerp en de engineering van het offshore-platform. Dit technische contract is gegund aan H2SEA. Het pijpleidingconceptontwerp is toegekend aan Enersea en die voor het conceptontwerp voor het windturbinesysteem aan Siemens Gamesa. De overige technische werkzaamheden worden in-house uitgevoerd door de engineering-afdelingen van RWE en Neptune Energy. Het consortium werkt daarnaast nauw samen met de eigenaren van offshore-infrastructuur op de Noordzee om exportmogelijkheden via het bestaande pijpleidingennetwerk naar de kust te onderzoeken.
De nieuwe contracten zijn met ingang van augustus 2022 van kracht.

Hyundai en Iveco presenteren elektrische bestelbus op waterstof

Hyundai en Iveco presenteren tijdens IAA Transportation 2022 de eDaily Fuel Cell Electric Vehicle, een bestelbus met een waterstofcel van de Zuid-Koreaanse autofabrikant.

De eDaily FCEV is uitgerust met een 90kW-waterstofcelsysteem en een elektrische motor met een vermogen van 140kW. In totaal hebben de zes individuele waterstoftanks van de Hyundai-cel een capaciteit van 12 kilogram waterstof.

Het prototype van de elektrische bestelbus is het eerste tastbare dat voortvloeit uit het samenwerkingsverband tussen Hyundai en Iveco. Eerder dit jaar werd deze samenwerking aangekondigd.