Bestuurlijke rondetafel Waterstof en Groene Chemie zet de ambities op scherp

Om in 2050 CO2-neutraal te kunnen zijn, is voor de komende jaren aanzienlijke opschaling van technologie en intensivering van onderzoek en innovatie nodig op het gebied van waterstof en groene chemie.

TNO heeft om die reden onlangs deelgenomen aan een nationale rondetafel met bedrijven, kennisinstellingen en overheid. Tijdens het gesprek zijn de deelnemers gezamenlijke doelstellingen overeengekomen voor de kostenreductie van waterstof en elektrolysers, het circulair maken van CO2 en duurzame opwekking van elektriciteit. De deelnemers hebben in een verklaring afspraken gemaakt om de uitvoering van de doelstellingen te versnellen.

De uitgesproken ambitie vraagt om commitment van private en publieke partners. Daarom bracht het ministerie van Economische Zaken en Klimaat 17 december op initiatief van de adviescommissie ECCM (Electrochemische Conversie en Materialen) CEO’s uit bedrijfsleven en bestuurders uit de kenniswereld bij elkaar in een rondetafel Waterstof en Groene Chemie. Daar hebben zij gesproken over wat er nodig is voor de realisatie van de doelstellingen voor opschaling, kostenreductie en innovatie voor waterstof en groene chemie uit het eerder gesloten klimaatakkoord, de kennis- en innovatieagenda’s van het missiegedreven Topsectoren– en Innovatiebeleid en het ECCM-adviesrapport.

PBL: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte

Als al ruim vóór 2030 gestopt wordt met het toekennen van nieuwe subsidies voor houtige biogrondstoffen voor warmtenetten, is het naar de huidige inzichten niet aannemelijk dat alternatieve warmtebronnen  – zoals geothermie, industriële restwarmte en aquathermie – snel genoeg kunnen worden opgeschaald om de wegvallende biogrondstoffen te compenseren.

Dit concludeert het PBL in het Advies uitfasering houtige biogrondstoffen voor warmtetoepassingen. Het advies is geschreven op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, dat de ambitie heeft om op termijn de inzet van houtige biogrondstoffen voor lagetemperatuurwarmte af te bouwen.

Het verwarmen van woningen met behulp van elektrische warmtepompen kent vooral in de bestaande bouw hoge kosten, kan (te) veel vragen van de elektriciteitsnetwerken, en stelt eisen aan de beschikbare ruimte voor installaties en de isolatiegraad. Het alternatief, verwarming met behulp van duurzame gassen en eventueel hybride warmtepompen, verkeert nog in de beginfase. Ook bestaat er grote onzekerheid of er in 2030 voldoende groengas en – op de langere termijn – voldoende duurzame waterstof kan worden geproduceerd.

Sneeuwruimer op waterstof

Voor het eerst is er een sneeuwruimer die op waterstof loopt. De sneeuwruimer op waterstof van het Italiaanse bedrijf Prinoth wordt zondag en maandag voor de eerste keer ingezet op de Gran Risa-piste in de Dolomiten (Italië).

De Leitwolf, zoals het model heet, heeft een vermogen van 400kW (ofwel 544 paardenkracht), identiek aan de dieselversie van dit model.

Woningen Uithoorn tijdelijk verwarmd met waterstof

In Uithoorn stroomt vanaf vandaag waterstof door het bestaande aardgasnet. Veertien sloopwoningen zijn gereed gemaakt voor tijdelijke verwarming met waterstof. Dit is een techniek die wereldwijd nog in de kinderschoenen staat en nu voor het eerst in Nederland door Stedin wordt toegepast.

Netbeheerder Stedin werkt hierbij samen met woningcorporatie Eigen Haard, de gemeente Uithoorn en energieconsultant DNV GL. Feenstra voert werkzaamheden aan de binneninstallatie uit en Nefit Bosch en Remeha leveren de waterstof cv-ketels. Dit project is voor alle partners een kans om te leren over de overgang van aardgas naar waterstof in bestaande gasnetten.

In 2050 wil de overheid geen aardgas meer gebruiken in woningen om de CO2-uitstoot te verminderen. Het verwarmen van woningen met waterstof kan in de toekomst een alternatief zijn naast volledig elektrisch en warmtenetten. In Uithoorn wordt dit nu in de praktijk onderzocht. D

Vóór 2030 verwacht Stedin niet dat waterstof een grote rol gaat spelen in de gebouwde omgeving, maar wel een belangrijke. Naast groen gas kunnen andere duurzame gassen op termijn wel een grote rol vervullen in de gebouwde omgeving. Waterstof kan daar zeker onderdeel van zijn.

Om na 2030 waterstof als volwaardig alternatief in te kunnen zetten is het daarom belangrijk om nu kennis en ervaring op te doen en te ontdekken welke rol waterstof kan krijgen.

Biogas verwarmt school en zwembad

De schoollocatie Canisius van Stichting Carmelcollege en sportcentrum de Vlaskoel in Tubbergen worden vanaf januari 2021 verwarmd met biogas van Mts. Elferink in Tubbergen. Het biogas komt in plaats van aardgas.

Biogas ontstaat door vergisting van organisch materiaal. In dit geval is dat mest van de koeien van maatschap Elferink. Met een mestvergister wordt biogas geproduceerd en via een ondergrondse leiding getransporteerd voor de verwarming van sportcentrum de Vlaskoel en de Tubbergse schoollocatie Canisius. Deze gebouwen gebruiken dan nagenoeg geen aardgas meer. Cogas zorgt voor het transport van het biogas.

Biogas is voor de energietransitie nagenoeg de enige bron die als aardgasvervanger ingezet kan worden voor hoge temperatuur verwarming. Doordat er nu nog slechts 5 procent van deze duurzame vorm van biomassa wordt benut voor de productie van biogas is de gemeente Tubbergen erg ingenomen met dit initiatief.

Biogas speelt naast andere hernieuwbare warmtebronnen een belangrijke rol als alternatief voor aardgas in veel Tubbergse wijken. Daarnaast wil de gemeente haar eigen maatschappelijke gebouwen graag verduurzamen.

De gemeente Tubbergen is eigenaar van sportcentrum de Vlaskoel en neemt hier de kosten voor de aanpassingen voor haar rekening. Schoollocatie Canisius krijgt een subsidie om deze kosten op te vangen.

'Hier meegestookte biomassa uit Baltische staten voldoet aan strengste duurzaamheidseisen ter wereld'

Kolencentrales in Nederland zetten ook biomassa uit Estland en Letland in. Daarover hebben enkele milieuorganisaties recent hun zorgen geuit.

De betrokken energiebedrijven wijzen erop dat de Nederlandse overheid alleen subsidie verstrekt aan het meestoken van biomassa als zij de duurzame herkomst hiervan kunnen aantonen. Uit onafhankelijk toezicht blijkt dat de gebruikte biomassa voldoet aan de gestelde voorwaarden.

Er wordt dus geen biomassa afkomstig uit oerbossen ingezet. Bovendien is van belang dat energiebedrijven alleen rest- en afvalstromen gebruiken.

De oogst van hout uit bossen in Estland is de laatste jaren gegroeid na beperkte oogsten tussen 2000 en 2010 door onder andere slechte economische omstandigheden. De toegenomen vraag vanuit de houtverwerkende industrie is de drijvende kracht hierachter. Al het goede hout uit bossen gaat vanwege de hoge economische waarde naar deze industrie en wordt niet gebruikt als biomassa. Door de stijgende vraag naar houtproducten groeit ook de hoeveelheid reststromen. Hier gaat het om hout dat ongeschikt is om te verwerken in de houtindustrie en reststromen als zaagsel. Energiebedrijven gebruiken juist deze rest- en afvalstromen om als biomassa mee te stoken.

RWE en het Noorse Equinor sluiten zich aan bij 'waterstofeconomie' Groningen

Het Duitse energieconcern RWE en het Noorse Equinor sluiten zich aan bij de plannen voor grootschalige waterstofproductie in Groningen, zo meldt de NOS.

Het project NortH2 van Shell, Gasunie en Groningen Seaports moet van de provincie na het aardgastijdperk het hart van de Europese waterstofeconomie maken.

Waterstof wordt door de energiebedrijven gezien als het 'toekomstige aardgas' voor industriële en chemische processen die temperaturen nodig hebben die niet met elektriciteit bereikt kunnen worden.

Bouw Zitta Biogas op Chemelot gaat niet door

De bouw van Nederland grootste mestfabriek op het Chemelot terrein in Sittard-Geleen gaat niet door. Dit ondanks de verleende vergunningen en een verleende SDE+ subsidie van 166 miljoen euro.

De betrokkenen weigeren desgevraagd commentaar te geven. Een woordvoerster van Chemelot bevestigt desgevraagd de stopzetting van dit project. Als reden zegt zij dat sprake was van vertragingen en dat cruciale mijlpalen niet werden gehaald.

De bouw van de mestfabriek had dit jaar van start moeten gaan. Een jaar geleden werd gemeld dat alle vergunningen binnen waren. De totale bouwkosten bedroegen 100 miljoen euro.

Omstreden biogascentrale Bunschoten blijft open

De biogascentrale in Bunschoten blijft voorlopig open. De rechtszaak tegen de centrale wordt opgeschort nadat de rechters zijn gewraakt.

Afgelopen zomer trok de provincie Utrecht de vergunning van de centrale definitief in  na een integriteitsonderzoek. Daaruit bleek 'een ernstig gevaar dat het betreffende bedrijf de vergunningen zal gebruiken om geld afkomstig van strafbare feiten te investeren.'

Volgens de biogascentrale is er geen rekening gehouden met het voortbestaan van het bedrijf en de consequenties voor het personeel. Ook mist het bedrijf aandacht voor het belang van de productie van biogas als bijdrage voor de circulaire economie en voor verbeteringen die inmiddels zijn doorgevoerd ten aanzien van de geurbehandeling en digestaatscheiding.

Toyota introduceert tweede versie van Mirai-waterstofauto

Toyota heeft de tweede generatie van zijn Mirai-waterstofauto officieel geïntroduceerd.

Toyota noemt nog altijd een rijbereik van ongeveer 650km. Dat is een bereik van dertig procent meer dan bij de eerste generatie. Deze winst is met name bereikt door de nieuwe Mirai te baseren op een ander platform, te weten het GA-L-platform.

Arla stapt over op biogas en vermindert CO2-uitstoot

Arla Foods Ingredients is overgestapt op biogas als energiebron en bespaart hiermee 62.000 ton CO2-uitstoot per jaar. Daarnaast investeert het bedrijf in de productiecapaciteit van haar dry blend lactose.

Met deze investering zegt Arla fabrikanten van zuigelingenvoeding te helpen hun eigen CO2-uitstoot ook omlaag te brengen tot maar liefst 25%.

Linsinger onthult eerste freestrein op waterstof

Het Oostenrijkse bedrijf Linsinger heeft ’s werelds eerste freestrein op waterstof ontwikkeld.

De MG11 Hydrogen kan ingezet worden voor het onderhoud van de sporen van metro’s en trams. Het voertuig is onlangs tijdens een virtuele conferentie gepresenteerd en zal medio 2021 beschikbaar zijn.

Waterstof voor industriecomplex Chemelot

Energieconcern RWE wil waterstof maken voor chemiefabrikanten op Chemelot in Limburg. Daarbij wordt Limburgs afval gebruikt als grondstof, in plaats van aardgas.

Het project heet FUREC, wat staat voor Fuse, Reuse, Recycle. Onder die noemer wil RWE waterstof gaan produceren voor de chemische industrie op het chemiepark Chemelot, en de productieprocessen verduurzamen.

Er moet nog wel een aantal stappen worden doorlopen om dit besluit te kunnen nemen, zegt woordvoerder Rik Hammer van RWE.

De vondst van aardgas en de rol van groen gas in nieuw boek Stroomopwaarts

De Belgische senator van het Europees parlement Victor Leemans noemde het in 1960 zijdelings tijdens een debat over een nieuw Europees energiebeleid in Straatsburg. Hij had opgevangen dat in Groningen een aardgasveld ter grootte van 300 miljard vierkante meter was ontdekt, ‘niet minder dan in de Sahara’.

De spectaculaire vondst was door het Vrije Volk, toen de grootste krant van Nederland, weliswaar al in augustus 1959 gemeld, maar toen had de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) er verder nog over gezwegen. Men wilde eerst zekerheid over de reserves en daarvoor waren aanvullende boringen nodig. Ook had de NAM voor de winning van het aardgas nog geen concessie, en het bedrijf wilde geen slapende honden wakker maken.

Daarnaast kon het bedrijf de vondst maar moeilijk bevatten. Oud NAM-geoloog G. Milius, die veertien jaar betrokken bleef bij de opsporing en productie van Nederlands aardgas, vertelde later aan Vrij Nederland: ‘Onze jongens werden aanvankelijk steeds teruggestuurd door het management als ze hun bevindingen rapporteerden. “Jongens, dit is te veel. Het kan niet.”’

De geschiedenis van de vondst van het aardgas, en de rol die biogas en biomassa kan spelen na het Klimaatakkoord, het zijn onderwerpen die in het boek Stroomopwaarts uitgebreid aan de orde komen.

De elektriciteitsrevolutie die 130 jaar geleden in Nederland begon is nog altijd niet ten einde. We zitten midden in de volgende en tot nu toe veruit grootste energietransitie. Windmolens, zonnepanelen, zonneparken en elektrische auto’s zijn al alom zichtbaar, en de belofte van groene kernenergie, groene waterstof en waterkracht staat voor de deur.

Journalist Jan Libbenga bestudeerde verleden, heden en toekomst van de elektriciteit in Nederland voor een nieuw boek Stroomopwaarts dat 7 mei verschijnt bij uitgeverij De Kring. Nooit eerder zijn de ontwikkelingen zo uitgebreid beschreven.

Foto Anefo

Bouw eerste Nederlandse bio-LNG-installatie begonnen

De bouw van de eerste bio-LNG-installatie van Nederland is begonnen. Initiatiefnemers Renewi, Nordsol en Shell verwachten halverwege volgend jaar de eerste bio-LNG te leveren. De installatie komt op het terrein van Renewi in Amsterdam.

Met een miljoeneninvestering neemt de technische partner Nordsol als eerste in Nederland de stap om zelf bio-LNG te produceren. Met de ontwikkeling van deze productielocatie in Amsterdam Westpoort wordt de weg vrijgemaakt voor de eerste Nederlandse bio-LNG.

Renewi, Nordsol en Shell gaan elk hun eigen rol spelen in de productie van bio-LNG. Renewi haalt in heel Nederland organisch afval op, zoals producten van supermarkten die over de datum zijn. Vervolgens bewerkt Renewi het afval en zet het in vergisters om in biogas. De nieuwe bio-LNG-installatie in Amsterdam, eigendom van Nordsol, verwerkt het biogas tot bio-LNG. Shell verkoopt deze bio-LNG aan haar klanten op haar LNG-tankstations.

Omdat bio-LNG wordt gemaakt van organisch afval, stoot deze brandstof bij gebruik veel minder CO2  uit dan conventionele diesel. Renewi, Nordsol en Shell verwachten daarom dat bio-LNG in de komende jaren een belangrijke rol gaat spelen in de verduurzaming van het zware weg- en watertransport.

Ook het productieproces zorgt voor CO2-reductie. Biogas bestaat uit ongeveer 60% methaan en 40% koolstofdioxide (CO2). Technologie van Nordsol maakt het mogelijk om zuiver methaan efficiënt van biogas te scheiden en te vervloeien tot bio-LNG. Het CO2-bijproduct wordt hergebruikt in de industrie. Dit proces leidt tot een volledig CO2-neutrale brandstof.

Maritieme waterstofdrone TU Delft vliegt groener

Er zijn al drones die op het ‘groene’ waterstof vliegen, maar die vliegen of heel langzaam, of kunnen niet verticaal landen.

Onderzoekers van de TU Delft hebben samen met de Koninklijke Marine en de Kustwacht Nederland een waterstofdrone ontwikkeld die verticaal kan opstijgen en landen, en urenlang horizontaal als een vliegtuig kan vliegen op waterstof.

De eerste succesvolle tests vonden plaats in een van de meest uitdagende scenario’s: vanaf een varend schip op volle zee. Hiermee komen ook maritieme toepassingen binnen handbereik, en wordt een nieuwe stap genomen in de verduurzaming van de luchtvaart.

De volledig elektrische drone weegt 13 kg en heeft een spanwijdte van 3 meter. Hij is ook heel veilig: hij vliegt met 12 motoren, en kan zelfs bij uitvallen van enkele motoren nog veilig landen op bijvoorbeeld het achterdek van een schip.

De drone is uitgerust met een 300 bar 6,8 liter carbon composiet waterstofcilinder. De cilinder levert de waterstof op lage druk aan de 800 watt brandstofcel, die de waterstof omzet in elektriciteit.

De enige uitstoot die daarbij vrijkomt is zuurstof en waterdamp. Naast de brandstofcel die elektriciteit levert aan de motoren is er ook een set batterijen die tijdens het verticaal opstijgen en landen samen met de brandstofcel de motoren van extra energie voorziet.

De kennis die is opgedaan bij de ontwikkeling van de drone kan worden gebruikt om de luchtvaart groener te maken.

Nedersaksisch-Nederlandse samenwerking op het gebied van waterstof

Na de bijeenkomst van het Nedersaksische Waterstofnetwerk die in Hannover op uitnodiging van het ministerie van Milieu van Nedersaksen is georganiseerd, hebben EWE en Gasunie de afronding van een uitgebreide intentieverklaring voor de verdere ontwikkeling van de Noordwest-Europese waterstofmarkt aangekondigd.

Met de samenwerkingsovereenkomst tussen EWE en Gasunie willen de bedrijven hun krachten bundelen om de klimaatdoelstellingen en de sectorkoppeling in Duitsland te bevorderen. Zij zien de totstandkoming van de waterstofeconomie als een essentiële stap in de richting van een duurzaam en klimaatvriendelijk energiesysteem.

De deelnemende bedrijven brengen hun kennis en kunde in op verschillende gebieden van de gehele energiewaardeketen: opwekking, opslag, transport en levering aan de klant. Wat hen verenigt, is de overtuiging dat waterstof een sleuteltechnologie zal zijn om het doel van klimaatneutraliteit te bereiken en dat samenwerking tussen de spelers op de energiemarkt een belangrijke bijdrage levert aan het realiseren van dit potentieel.

Containertrekker op waterstof in haven Rotterdam

Rotterdam heeft een eerste containertrekker op waterstof in gebruik genomen. De Delftse startup zepp.solutions verbouwde een elektrische trekker zodat hij op waterstof kan draaien.

Het is niet eenvoudig om een elektrische wagen op waterstof te laten rijden, vertelt mediamanager Joost Wendling aan Duurzaam Bedrijfsleven. 'Je moet zorgen dat de waterstof onder de juiste druk staat en je moet de toevoersnelheid en menging met zuurstof bij de brandstofcel regelen. Dat hebben wij de afgelopen maanden gedaan.'

Noord-Nederland presenteert investeringsplan van 9 miljard euro in waterstof

Noord-Nederlandse bedrijven en overheden presenteerden vandaag aan diverse Tweede Kamerleden een investeringsplan voor waterstof in Noord-Nederland. In het plan staan investeringen die oplopen tot 9 miljard euro. 

Met de plannen kunnen tienduizenden banen uit de gassector behouden worden en kunnen er nog eens enkele tienduizenden nieuwe banen bij komen.

De afgelopen jaren hebben bedrijven al veel geïnvesteerd in waterstof in Noord-Nederland. Internationale bedrijven, zoals Engie, Equinor, Gasunie, RWE, Shell, en Vattenfall, maar ook het midden- en kleinbedrijf in het Noorden. Ook regionale en lokale overheden hebben toezeggingen gedaan om de waterstofketen in Noord-Nederland mogelijk te maken. Noord-Nederland wil hierin een voortrekkersrol spelen, waarna de rest van Nederland en daarna Europa volgen.

Noord-Nederland kreeg de afgelopen jaren Europese erkenning voor de inzet voor de ontwikkeling van de waterstofeconomie (FCH JU). Inmiddels wordt onze regio aangemerkt als de leidende Hydrogen Valley in Europa, waar groene waterstof wordt geproduceerd, getransporteerd maar ook toegepast in de industrie, het vervoer en in gebouwen. Het Noorden heeft daarbij een paar grote voordelen: er liggen grote mogelijkheden op het gebied van windenergie, de gasinfrastructuur is aanwezig, er zijn goede economische contacten en er is veel kennis en ervaring op het gebied van transport en handel in gassen. Met onze kennis en ervaring kunnen we ontwikkelingen op het gebied van waterstof versnellen en voorloper worden. Met een sterke waterstofindustrie kunnen we internationale bedrijven naar Nederland trekken.

‘Dag van het Autogas’ gaat dit jaar digitaal

Platform Autogas organiseert dit jaar op woensdag 4 november de jaarlijkse Dag van het Autogas.

Het is de derde keer dat de branchevereniging aandacht vraagt voor de voordelen van het rijden op Autogas (LPG).

Autogas is de ideale transitiebrandstof voor het bestaand wagenpark, stelt de voorzitter van het Platform Autogas, Jordy Vrugt. Zelfs als er in 2030 ruim 2 miljoen elektrische auto’s rondrijden, dan houden we nog steeds miljoenen benzineauto’s over.

Het doel van de Dag van het Autogas is daarom om een breed publiek te informeren over wat rijden op autogas voor hen kan betekenen. Voor de automobilist die veel kilometers maakt is autogas financieel zeer aantrekkelijk. De kosten van het ombouwen van een voertuig naar autogas zijn relatief laag en tegenwoordig kan in praktisch iedere benzineauto en in hybride auto’s een autogassysteem worden ingebouwd.
Autogas is ongeveer een euro per liter goedkoper dan benzine en beschikbaar via een bestaand netwerk van meer dan 1.300 tankstations in Nederland. De ombouwkosten zijn daarmee snel terugverdiend.

Eerste groen gas booster in gebruik

Liander heeft in Zeewolde de eerste groen gas booster in gebruik genomen. De zogenoemde booster zorgt ervoor dat producenten van groen gas de zekerheid krijgen dat zij het hele jaar groen gas kunnen invoeden in het bestaande gasnet.

Groen gas is de duurzame variant van aardgas en wordt gemaakt door biogas op te waarderen tot het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Bij de verbranding van aardgas wordt CO2 uitgestoten, terwijl groen gas wordt geproduceerd met natuurlijke energiebronnen zoals koeienmest en tuinafval. Het is daarmee minder schadelijk voor ons klimaat dan aardgas en andere fossiele brandstoffen zoals kolen en olie.​

In het derde kwartaal van dit jaar werd 14 miljoen kubieke meter groen gas ingevoed op ons gasnet. Dat is 4 procent meer dan in het voorgaande kwartaal.

Het huidige gasnet werkt met drukverlaging. Aardgas komt op hoge druk Nederland binnen en wordt op lage druk geleverd aan alle woningen en bedrijven. Het gas-systeem is hierdoor eenrichtingsverkeer.

De groen gas booster, ontwikkeld door gAvilar en Qirion, is een compressor die het groene gas naar hoge druk brengt. Hierdoor kunnen meer huishoudens en bedrijven er gebruik van maken.

Energie-Nederland ingenomen met afgewogen aanpak biomassa kabinet

Het kabinet heeft bekend gemaakt het advies van de Sociaal Economische Raad (SER) Biomassa in Balans te omarmen en te kiezen voor een verantwoorde inzet van biogrondstoffen.

Deze stoffen zijn nodig om de transitie naar een klimaatneutrale en circulaire economie te maken.

Energie-Nederland is ingenomen met deze afgewogen aanpak. Duidelijk is dat biogrondstoffen nodig zijn en blijven voor het klimaatbeleid. Het kabinet gaat de duurzaamheidscriteria uitbreiden naar alle toepassingen van biomassa.

Energie-Nederland vindt het van belang dat het SER-advies op korte termijn leidt tot voldoende perspectief voor nieuwe investeringen in de warmtevoorziening. Specifiek voor warmte gaat het om wanneer de afbouw van subsidies voor basislast warmte straks plaatsvindt en hoe alternatieve routes een plek krijgen. Het kabinet heeft aangegeven voor het einde van het jaar hierover een eerste besluit te nemen. Verdere duidelijkheid moet komen via de Uitvoeringsagenda biogrondstoffen waaraan het kabinet gaat werken. Het bieden van zekerheid is cruciaal voor bedrijven die willen investeren en dat is belangrijk voor de economie.

Cargill gaat in Gent diesel maken van rioolafval

Voedingsgigant Cargill investeert 150 miljoen euro in de bouw van een nieuwe biodieselfabriek in de Gentse haven.

Onder andere slachtafval, rioolslib en oud frietvet zullen er verwerkt worden tot biobrandstof voor vrachtwagens en schepen.

Europa wil biobrandstof op basis van olieresten en afval aanmoedigen, terwijl er een rem komt op brandstof gemaakt van eetbare landbouwproducten.

Proef PostNL met duurzame brandstof HVO100

In Zwolle doen de komende tijd 23 vrachtwagens van PostNL mee aan een proef om met schonere brandstof te rijden. Ook het depot in Leeuwarden test met 26 bussen. Zes weken lang wordt er HVO100 getankt, een diesel gemaakt van hernieuwbare grondstoffen.

De locaties zijn onder meer gekozen omdat daar meer dieselbussen rijden die geschikt zijn voor HVO100.

PostNL is een van de eerste grote landelijke bedrijven in Nederland die op HVO100 rijden.

HVO100 staat voor 100% Hydrotreated Vegetable Oil. Het wordt gemaakt door Neste, wereldwijd de grootste producent van deze hernieuwbare diesel. Zij gebruiken hiervoor plantaardige oliën, afval- en restvetten. Bijvoorbeeld het gebruikte frituurvet van alle Nederlandse restaurants van McDonald’s wordt door Neste omgezet in HVO100. Deze diesel zorgt voor 90 procent minder CO2-uitstoot, in vergelijking met fossiele diesel.

EU-strategie om methaanemissies te verminderen

De Europese Commissie heeft woensdag een EU-strategie gepresenteerd om methaanemissies te verminderen. Daartoe kan de productie van biogas via mestvergissing een belangrijke bijdrage leveren.

Methaan is na koolstofdioxide de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering. In 2050 wil Europa klimaatneutraal zijn.

De Europese Commissie wil de methaanemissies in Europa beter meten en rapporteren. De monitoring verschilt op dit moment per sector en per lidstaat. Daarnaast komt er een centrale plek waar praktijkervaringen kunnen worden gedeeld.

Nieuwe fabriek in Leeuwarden wint biogas uit houtsnippers

Bij de energiecampus in Leeuwarden moet een nieuwe biogasinstallatie komen, waar houtsnippers worden verwerkt tot drie verschillende gassen. Het gaat om een zogeheten gasifier-installatie.

Het initiatief komt van de Leeuwarder ondernemer Piet van der Hoop.

Volgens Faber zou de installatie op zijn vroegst in 2023 in gebruik kunnen worden genomen.

Uit het provinciebesluit blijkt dat de verwerking leidt tot groengas, waterstofgas en koolstofdioxide. Het groengas wordt meteen afgeleverd, de andere twee gassen moeten eerst ter plaatse worden opgeslagen.

Geschillencommissie biomassa: energiebedrijven voldoen aan duurzaamheidseisen

De energiebedrijven hebben de duurzaamheid van de biomassa die zij gebruiken, voldoende aangetoond. Dat concludeert de geschillencommissie biomassa. Deze commissie was door Greenpeace en andere milieuorganisaties samen met de energiebedrijven gevraagd zich hierover uit te spreken.

In 2015 hebben de energiebedrijven en de milieuorganisaties strenge duurzaamheidseisen afgesproken voor het gebruik van biomassa in elektriciteitscentrales. Het gaat om de strengste duurzaamheidseisen ter wereld gericht op onder meer duurzaam bosbeheer, behoud van biodiversiteit en CO2-reductie.

De geschillenprocedure ging over de afspraken over de wijze waarop de energiebedrijven aantonen dat de biomassa die zij gebruiken aan de duurzaamheidseisen voldoet. De energiebedrijven hebben dit in de afgelopen jaren aangetoond met keurmerken waarover de gebruikte biomassa beschikt – zoals het FSC-keurmerk – en met verklaringen van onafhankelijke deskundigen dat de biomassa aan de duurzaamheidseisen voldoet. De geschillencommissie heeft nu bepaald dat de energiebedrijven op deze manier de duurzaamheid van de gebruikte biomassa voldoende hebben aangetoond.

Waterstofbeurs biedt kansen voor een waterstofmarkt

Een waterstofbeurs, naar het voorbeeld van de stroom- en gasbeurzen, kan helpen als katalysator van een markt voor klimaatneutrale waterstof. Daarnaast helpt het bij de economische groei van een waterstofmarkt. Dat blijkt uit de verkennende studie ‘Een Waterstofbeurs voor het Klimaat’ die op 30 september digitaal werd aangeboden aan minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat.

Vanwege een groeiende vraag naar klimaatneutrale waterstof, ontstaat de noodzaak voor een goede marktwerking en een transparante, efficiënte prijsstelling. Een waterstofbeurs kan beide faciliteren. Zo kan een optimale verdeling binnen de markt ontstaan doordat partijen goed geïnformeerd met elkaar kunnen handelen terwijl de ontwikkeling van de waterstofmarkt kan worden versneld.

Een waterstofbeurs zou in stappen gerealiseerd kunnen worden en fasegewijs kunnen meegroeien met de opbouw van een markt voor klimaatneutrale waterstof. Het nu startende vervolgonderzoek wordt geleid door Bert den Ouden, voormalig directeur van de Nederlandse energiebeurs, en gaat maximaal een jaar duren.  

Provincie gaat dieseltrein vervangen door waterstoftrein

Groningen wil als eerste provincie waterstoftrein inzetten op regionale spoorlijnen. De waterstoftrein is volgens de provincie een volwaardig alternatief voor de huidige dieseltrein. Dat blijkt uit de proef met een waterstoftrein van Alstom, waar de provincie en ProRail begin 2020 initiatief toe namen. De trein reed op het spoor tussen Groningen en Leeuwarden.

De resultaten zijn zo positief, dat de provincie en betrokken partijen waterstoftreinen willen inzetten bij toekomstige uitbreiding of aanpassing van het spoor in Groningen. Bijvoorbeeld op trajecten naar Stadskanaal en Duitsland (Wunderline). Zo kunnen de eerste waterstoftreinen over enkele jaren onderdeel uitmaken van de reguliere dienstregeling.

De waterstoftrein is twee weken uitvoerig getest. De testritten vonden 's nachts plaats met een personentrein zonder passagiers. Hierbij is de stop- en sneltreindienstregeling meerdere keren getest. De trein reed volgens dienstregeling. Het brandstofverbruik, optrekken en remmen verliep zonder problemen. Het tanken met (groene) waterstof ging sneller dan verwacht en is veilig uit te voeren. Een waterstoftrein bleek bijna 50% stiller dan de huidige dieseltrein.

De provincie en betrokken partijen hebben als doel om de treinen in Noord-Nederland zero emissie (zonder milieubelastende uitstoot) te laten rijden. De waterstoftrein is een goede mogelijkheid om hieraan te voldoen, zonder daarbij grote investeringen in bovenleidingen te hoeven doen.

Airbus toont waterstofvliegtuigen

Airbus heeft conceptontwerpen getoond van een drietal verschillende passagiersvliegtuigen die allemaal waterstof als primaire krachtbron hebben.

Het gaat om drie ontwerpen waarbij allerlei technieken en aerodynamische configuraties worden toegepast.

Een turbofan-model moet 120 tot 200 passagiers gaan vervoeren over afstanden van meer dan 3700 kilometer. Dat wordt mogelijk gemaakt door een aangepaste gasturbinemotor die gebruikmaakt van vloeibaar waterstof.

Omrin gaat vieze luiers omzetten in biogas

Bij de afvalscheidingscentrale van Omrin in Heerenveen worden volgens de Leeuwarder Courant binnenkort luiers en ander organisch restmateriaal omgezet in biogas.

In een Dano-trommel worden de luiers en het organisch restmateriaal uit het restafval gewonnen.

Vooral organisch materiaal wordt na behandeling in de trommel verder fijngemaakt, afgezeefd en geschikt gemaakt voor vergisting. De verwachting van Omrin is dat er met deze biomassa ruim 6 miljoen kubieke meter extra biogas per jaar geproduceerd kan worden.

Nieuwe reactor maakt waterstofproductie goedkoper en duurzamer

De reactor die wetenschapper Fausto Gallucci aan de TU Eindhoven Fausto Gallucci ontwikkelde, moet waterstofproductie veel goedkoper maken.

Begin dit jaar richtte hij daarvoor de spin-off H2Site op. Hierin participeren ook Engie en Technalia. De reactor is vooral bedoeld voor de chemische industrie.

Hij wil de membraanreactoren gaan verkopen aan bijvoorbeeld chemische bedrijven. In het apparaat wordt methaan en water met een chemische reactie omgezet in waterstof. 'Ik denk dat waterstof en andere chemicaliën in de toekomst niet meer op grote schaal centraal geproduceerd worden. Bedrijven zullen steeds vaker eigen reactoren hebben om stoffen te produceren die zij nodig hebben', legt Gallucci uit. Zijn reactor is ontworpen voor de productie op kleinere schaal.

De waterstofreactor van Gallucci combineert verschillende stappen van het chemische proces. Normaal gesproken doe je bijvoorbeeld een gas of vloeistof in een reactor, dan vindt er een reactie plaats. Daar komt een mengsel van verschillende stoffen uit. Die moet je nog scheiden om de ene stof die je wil gebruiken, bijvoorbeeld waterstof, over te houden. Filteren kan bijvoorbeeld aan de hand van membranen. Dat zijn dunne barrières die bepaalde stoffen wel doorlaten en andere niet. In de nieuwe reactor combineert men deze stappen. Dat maakt het proces goedkoper en milieuvriendelijker.

Emmen bestelt waterstofbussen

Met de bestelling van tien waterstofbussen, die rondom Emmen worden ingezet, geven het OV-bureau Groningen- Drenthe en Qbuzz een impuls aan de ontwikkelingen van de energiehub GZI Next. De inzet van de bussen bevordert de productie en het gebruik van waterstof in Drenthe en zorgt ervoor dat een groene waterstoffabriek op het GZI Next-terrein in Emmen dichterbij komt.

Met de bouw van een 12 MW-zonnepark werd eerder dit jaar de eerste stap gezet voor de realisatie van energiehub GZI Next. De bestelling van de waterstofbussen is een belangrijke tweede stap, waarmee ook de groene waterstofcomponent van GZI Next concreter wordt.

De GZI is de oude gaszuiveringsinstallatie van de NAM in Emmen. Gemeente Emmen, provincie Drenthe, Shell, EMMTEC services, NAM, EBN, New Energy Coalition, Gasunie, Gasunie Transport Services (GTS) bekijken samen hoe de bestaande aardgasinfrastructuur ingezet kan worden voor duurzame energievormen zoals zonne-energie, productie van groen gas en de productie van groene waterstof.

Aardgasvrij Graft en De Rijp met waterstof

De Energie Coöperatie Graft-De Rijp start het onderzoek van het project ‘De Groene Walvis’. Er wordt onderzocht of het mogelijk is om de dorpen in 2025 aardgasvrij te maken met waterstof. Het onderzoeksbedrag is in totaal 225.000 euro. De Provincie Noord-Holland heeft subsidie toegekend van 150.000 euro en de gemeente Alkmaar draagt 50.000 bij.

Veel woningen en gebouwen in Graft en De Rijp zijn vóór 1960 gebouwd. Sommige zijn een monument of een beschermd dorpsgezicht. De kosten om te verduurzamen zijn daardoor hoog. In totaal wordt meer dan 9 duizend ton CO2 per jaar geproduceerd. Het project ‘De Groene Walvis’ wil deze uitstoot wegnemen. Daarvoor wordt groene waterstof opgewekt door middel van zonne- en windenergie. Met het onderzoek wordt duidelijk of dat haalbaar is.

Er wordt onderzocht of het mogelijk is om een groene waterstoffabriek te bouwen. Groene stroom kan worden opgewekt door middel van zonnepanelen in de dorpen en via ingekochte stroom van wind op zee. De zelfgeproduceerde en de ingekochte stroom worden vervolgens in de fabriek omgezet naar waterstof die woningen en gebouwen kan verwarmen. Daarom wordt ook onderzocht of de bestaande gasleidingen daarop aangepast kunnen worden. Een ander belangrijk onderdeel van het onderzoek is de samenwerking met inwoners en het draagvlak voor het overstappen naar waterstof.

Definitieve sluiting van de elektriciteitscentrale van Les Awirs (Flémalle-Luik)

Op maandag 31 augustus zal de biomassacentrale in Les Awirs haar laatste kWh produceren. De centrale van ENGIE Electrabel, die in 1951 in gebruik werd genomen en aanvankelijk op steenkool werkte, gaat sluiten door de ouderdom van bepaalde onderdelen en het einde van de periode voor de toekenning van groenestroomcertificaten.

De werkzaamheden voor de ontmanteling van de centrale beginnen in april 2021 en worden eind 2023 afgerond. De toekomst van de site wordt nog bestudeerd. De 40 werknemers ter plaatse zullen worden overgeplaatst naar andere locaties van ENGIE.

Na 69 jaar thermische elektriciteitsproductie in Les Awirs, deel van de gemeente Flémalle die aan de linkeroever van de Maas stroomopwaarts van Luik ligt, zal de gelijknamige biomassacentrale maandag 31 augustus om 14u haar laatste kWh produceren. De elektriciteitscentrale, te herkennen aan de drie schoorstenen van 150 meter hoog, maakt integraal deel uit van het industriegebied van Luik. Sinds 2005 leverde een biomassa-eenheid van 75MW, de grootste in Wallonië, er genoeg lokale en hernieuwbare elektriciteit om het verbruik van 160 000 gezinnen te dekken.

De sluiting van de centrale betekent niet het einde van alle activiteiten op de site van Les Awirs. Gedurende zeven maanden worden er voorbereidende werkzaamheden voor de sloop uitgevoerd. Vervolgens wordt de centrale vanaf april 2021 drie jaar lang ontmanteld en wordt het terrein volledig in zijn oorspronkelijke staat hersteld.

Vlissingen-Oost krijgt groene waterstoffabriek

In Vlissingen-Oost komt een groene waterstoffabriek. Havenbedrijf North Sea Port is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met het bedrijf VoltH2, meldt Omroep Zeeland.

De fabriek begint met een elektrolyse-eenheid van 25 megawatt. Jaarlijks is dat genoeg om tot 3.600 ton groene waterstof te produceren. De fabriek zou later uit kunnen breiden tot 100 megawatt, dat zou 14.400 ton groene waterstof per jaar opleveren.

De bouw van de fabriek kost in eerste instantie 35 miljoen euro, de jaren daarna lopen die kosten mogelijk op tot meer dan 100 miljoen euro.

'Rol bio-energie met CO2-afvang en -opslag in halen klimaatdoelen afhankelijk van timing'

Grootschalige toepassing van bio-energie met CO2-afvang en -opslag (BECCS) kan bijdragen aan de klimaatdoelen van de Overeenkomst van Parijs. Een nieuw onderzoek van de Radboud Universiteit, de Universiteit Utrecht en het Nederlands Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) laat zien dat de bijdrage van BECCS over een periode van 30 jaar relatief beperkt is.

Bij evaluatie van BECCS over de volledige 21e eeuw is het totale potentieel daarentegen theoretisch zo groot als de huidige CO2-emissie. Dit zou echter leiden tot een enorm landbeslag. Het onderzoek is op 24 augustus gepubliceerd in Nature Climate Change.

Het Klimaatakkoord van Parijs heeft tot doel de stijging van de wereldtemperatuur te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius. Veel scenariostudies in de wetenschappelijke literatuur laten zien dat bio-energie met CO2-afvang en -opslag, kortweg BECCS, een belangrijke bijdrage zou kunnen leveren aan het halen van deze doelen.

Tijdens de groei van biomassa (gebruikt voor bio-energie) wordt CO2 vastgelegd. Door na verbranding CO2 af te vangen en op te slaan in geologische opslaglocaties, kan BECCS theoretisch netto CO2 uit de atmosfeer verwijderen. Het resultaat van BECCS hangt echter ook af van de CO2-emissie die ontstaat bij de verwerking, het transport en de productie van biomassa.

De resultaten voor de komende dertig jaar zijn echter vooral gevoelig voor wat er gebeurt met de oorspronkelijk aanwezige vegetatie vóór het ontstaan van plantages. Het is duidelijk beter om oorspronkelijke biomassa te gebruiken voor energie of materialen dan deze te verbranden. Als de oorspronkelijke biomassa ook wordt gebruikt om bio-energie te produceren, of voor hout of papier in andere sectoren, neemt het vast te leggen potentieel BECCS-elektriciteit sterk toe, van 2,5 tot tussen 5,9 en 11 Gton CO2 per jaar.'

Deens bedrijf Everfuel levert waterstof voor bussen in Hoeksche Waard en Goeree Overflakkee

Bij de busremise van Connexxion in Heinenoord komt aan het einde van volgend jaar een waterstoftankstation van Everfuel. Het Deense bedrijf heeft de Europese aanbesteding gewonnen die door de provincie Zuid-Holland was uitgeschreven.

Sinds juni van dit jaar rijdt Connexxion met vier bussen op waterstof in de regio Hoeksche Waard en Goeree Overflakkee. Vanaf eind volgend jaar wordt dit aantal uitgebreid met 20 bussen, waarbij het tankstation deze bussen van waterstof gaat voorzien.

De waterstof wordt geproduceerd in Nederland, Denemarken en Duitsland. Het waterstofgas wordt bij de start van het project vervoerd naar het waterstoftankstation door trucks die op fossielvrije diesel rijden met een zeer hoge CO2-reductie. Gedurende de looptijd van het contract worden deze vervangen door volledig uitstootvrije trucks.

Het tankstation is geschikt voor bussen, maar kan in de toekomst ook gebruikt worden door ander zwaar vervoer zoals vrachtwagens door haar opschaalbare ontwerp. Het technische ontwerp van het station maakt het voor het tanken van personenauto’s niet geschikt. De tankdruk is anders.

Waterstof uit zonne-energie komt dichterbij

‘Kunstmatige bladeren’, die water en zonlicht omzetten in waterstof, zijn een stap dichterbij dankzij onderzoek van het Israel Institute of Technology.

Onderzoekers hebben een nieuwe manier gevonden om duurzame brandstof direct uit zonlicht te maken door een deel van het water te vervangen door een andere stof.

Het kunstmatige blad bestaat uit piepkleine draadjes die in water worden gelegd. Als er zon op de draadjes valt, ontstaat er een elektrische stroom. Die stroom ontleedt het water in zuurstof en waterstof.

Milieuorganisaties eisen per direct stop op bijstook biomassa in kolencentrales

Vijf grote milieuorganisaties willen dat minister Wiebes per direct stopt met de subsidie voor bijstook van biomassa in kolencentrales. Dat laten ze weten aan EenVandaag.

De eis betekent het einde voor de steun van de milieuorganisaties aan het energieakkoord uit 2013. Toen is door 47 organisaties afgesproken dat er windmolens op zee moeten worden gebouwd en dat in kolencentrales biomassa mag worden bijgestookt om de duurzame doelstellingen van het kabinet te halen.

Eerste AVIA-locatie met tankstation voor waterstof

De eerste AVIA-locatie met een tankstation met waterstof is een feit. Klanten van AVIA Osterwalder in St. Gallen in Zwitserland kunnen sinds kort groene waterstof tanken.

Bij het tankstation in Zwitserland wordt zowel waterstof voor vrachtwagens en bussen (350 bar) als voor personenauto’s (700 bar) aangeboden. De H2 is volledig afkomstig uit hernieuwbare energiebronnen en wordt geproduceerd door Hydrospider AG.

‘Zwollenaren maken zich zorgen over biomassa-centrale’

De kleine biomassacentrales in Zwolle moeten zo snel mogelijk sluiten. Dat vinden de PvdA en D66. De grotere nog geplande centrale op Voorst moet er al helemaal niet komen, of onder strikte voorwaarden.

In Holtenbroek (Muziekbuurt) zorgen kleine biomassacentrales voor de verwarming van huizen en bedrijven. Begin dit jaar verleende de gemeente een vergunning voor een grotere biomassacentrale. Hierover maken vele Zwollenaren zich zorgen.

PvdA en D66 zijn al langere tijd kritisch over biomassa. Zo hebben ze afgelopen november de wethouder gevraagd terughoudend te zijn ten aanzien van nieuwe initiatieven.

Afvalwater wordt energie

Eind juli ondertekenden Papierfabriek Doetinchem, Waterstromen en Waterschap Rijn en IJssel de overeenkomst om het procesafvalwater van Papierfabriek Doetinchem duurzaam te gaan behandelen.

Het water van Papierfabriek Doetinchem wordt nog samen met het andere afvalwater uit de gemeente Doetinchem in rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Etten gezuiverd. Dat verandert. Het afvalwater gaat via een aparte persleiding naar de RWZI. Zo wordt het mogelijk om het procesafvalwater voor te zuiveren én hierbij biogas op te wekken. De zuivering van het water kost hierdoor dus geen energie, maar wekt energie op.

De nieuwe behandeling van het procesafvalwater levert een totale besparing op van 2.300 ton CO2 per jaar. Dit is te vergelijken met het verbruik van aardgas van 1.000 huishoudens. Het is de bedoeling om de biogasproductie op de locatie Etten uit te breiden. Het biogas wordt dan opgewerkt naar groen gas. Het duurzame alternatief voor aardgas voor inwoners van Doetinchem. Als alles volgens planning loopt, wordt eind 2021 het eerste biogas geleverd.

Rotterdam wordt koploper in de ontwikkeling van de waterstofeconomie

Waterstof gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Rotterdam gaat waterstof de komende jaren grootschalig inzetten als grond- en brandstof voor de industrie, als brandstof voor scheep- en luchtvaart, zwaar transport en lange afstandsverkeer en voor netstabiliteit en opslag van energie. Dit staat beschreven in de Gemeentelijke visie op waterstof.

De rol van de gemeente varieert van faciliteren tot subsidiëren en zelf realiseren van projecten. Zo gaat de gemeente aan de slag met projecten voor de productie van waterstof, waterstof als grondstof, infrastructuur van waterstof en waterstof voor zwaar vervoer.

De komende jaren wordt er een waterstofinfrastructuur aangelegd en staat de bouw van twee electrolysers op de planning, dat zijn grote installaties waar waterstof wordt gemaakt met behulp van duurzame elektriciteit en water.

De visie maakt ook duidelijk waar Rotterdam waterstof niet voor wil inzetten. Het gaat hier om het verwarmen van woningen en lichte mobiliteit. Alternatieven hiervoor zijn restwarmte en elektriciteit.

Bouw van mestvergasser Emmen uitgesteld

De bouw van een mestvergasser in Emmen is voorlopig uitgesteld. De provincie Drenthe had al groen licht gegeven aan bouwer Stercore, maar de rechter moet zich eerst nog buigen over een beroep van Milieudefensie.

In de mestvergasser - niet te verwarren met een mestvergister - wordt droge mest bij hoge temperaturen omgezet in koolstof. Na behandeling is die te gebruiken als kunstmestvervanger en bodemverbeteraar. Ook komt bij het proces groen gas vrij dat bruikbaar is voor duizenden huishoudens in Emmen en aardgas kan vervangen.

Discussie over biomassa bedreigt landbouwprojecten in Oost-Groningen

De discussie rond biomassa wordt volledig uit zijn context getrokken, zegt Eelkje Oldenburger van de Gebiedscoöperatie in Groningen. 'Dat we af moeten van verbranden van kaphout van bomen in Canada, daar is iedereen het over eens. Maar dat betekent nog niet dat er geen andere toepassingen mogelijk zijn van reststromen.'

Oldenburger is het oneens met het rapport dat de Sociaal Economische Raad begin juli uitbracht. Daarin schrijft de adviesraad dat gebruik van biogrondstoffen voor verwarming of het maken van elektriciteit moeten worden afgebouwd.

De Gebiedscoöperatie vreest nu dat de meningsvorming rond biomassa doorslaat en dat restproducten over een tijdje helemaal niet meer ingezet mogen worden voor het opwekken van warmte of elektriciteit.

Aansluiting wind- en zonneparken in regio Emmen kan versneld worden door inzet groene waterstof

Een studie van DNV GL in opdracht van Enexis Netbeheer, Gasunie en NAM toont aan dat lokale waterstofproductie door middel van elektrolyse dichtbij wind- en zonneparken kansen biedt voor beheerders van elektriciteitsnetten en voor het decarboniseren van de industrie.

Het zou vooral een oplossing kunnen zijn voor de regio Emmen, waar in kader van het project GZI Next wordt gewerkt aan het verduurzamen van het energie-systeem door middel van groene waterstof.

Uit de studie blijkt dat lokale waterstofproductie dichtbij wind- en zonneparken en hergebruik van bestaande gasinfrastructuur een kortere doorlooptijd heeft dan een verzwaring van het elektriciteitsnet. Hierdoor kunnen wind- en zonneparken in Emmen sneller worden aangesloten op het net.

Daar komt nog bij dat de lokaal geproduceerde groene waterstof via de bestaande gasinfrastructuur geleverd kan worden aan nabijgelegen industrie en daarmee kan bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Waterstofoplossingen zijn op dit moment nog relatief kostbaar, maar de verwachting is dat de kosten van waterstofoplossingen lager zullen worden door verdere professionalisering, technologische ontwikkelingen en door toename van het aantal en de grootte van elektrolysers.

Europese waterstofstrategie geconcretiseerd voor Nederland

De Europese Commissie heeft een strategie voor waterstof bekend gemaakt die grote ambitie uitstraalt. Het plan biedt ruimte en nodigt uit tot concrete actie.

De strategie van de Europese Commissie beslaat de hele keten van waterstof en elektrificatie en gaat uitgebreid in op de koppeling tussen waterstofproductie met elektrolyse en meer duurzame opwekcapaciteit.

Dit sluit goed aan bij de visie van Energie-Nederland dat samenwerking over de sectoren heen essentieel is om de klimaatdoelen te realiseren. De coalitie Wind meets Industry, die we onlangs met NWEA, VEMW en Topsector Energie hebben gelanceerd, is daar een goed voorbeeld van.

Om de voortrekkersrol concreet te maken lanceert Energie-Nederland ook haar eigen visie op de ontwikkeling van waterstof. Daarin pleit men voor een stimuleringsaanpak in drie fases:

Nu starten met de eerste projecten om industriebreed te leren door voldoende aanbodsubsidies te geven, samenwerking tussen sectoren en politieke steun;
Rond 2025: gerichte vraagstimulering om verdere opschaling mogelijk te maken;
Rond 2030: realisatie van een waterstofmarkt die werkt zoals de huidige gasmarkt en ook internationaal actief is.
Samenwerken en denken in ketens

'Gebruik biomassa voor circulaire biobased materialen en chemicaliën'

Het SER-advies over de benutting van biomassa, dat 8 juli is gepubliceerd, is een goede stap op weg naar een hoogwaardige inzet van biomassa. Met de adviezen in het rapport 'Biomassa in balans, een duurzaamheidskader voor hoogwaardige inzet van biogrondstoffen' komt er meer ruimte om biomassa te benutten als grondstof voor materialen en chemicaliën. Als de markt deze ruimte benut, kunnen deze toepassingen daadwerkelijk bijdragen aan de verduurzaming van Nederland, schrijft Wageningen UR.

Het is de visie van Wageningen University & Research om biomassa zoveel mogelijk in te zetten volgens het cascaderingsprincipe, dus met een zo hoog mogelijke toegevoegde waarde voor natuur, bodem, mens en maatschappij. We kijken bij de toepassing in materialen en chemicaliën altijd eerst of deze reststroom nog geschikt is voor menselijke consumptie, daarna voor veevoer, materialen en chemicaliën en tot slot kun je ook kijken of er biobrandstoffen van te maken zijn.

Verbranden kan altijd nog, maar is de laagste toepassing. Uiteraard moet dit binnen de grenzen van de natuur liggen. Voor de bulk van de biomassa betekent dit dat dit ingezet moet worden in chemicaliën, materialen en diervoer.