TNO: duurzame toekomst voor kolencentrales mogelijk door omschakeling op biomassa

Voor de honderden kolencentrales in Europa speelt momenteel de vraag of ze in de transitie naar een duurzaam energiesysteem hun poorten moeten sluiten of dat er een duurzame doorstart mogelijk is. TNO onderzoekt als partner binnen een Europees consortium de mogelijkheden voor een dergelijke doorstart. In de moderne kolencentrale van ENGIE op de Maasvlakte worden hiertoe de nieuwste technologieën beproefd.

Begin november ging het project ARBAHEAT van start, met 19 miljoen euro subsidie vanuit het EU-onderzoeksprogramma Horizon2020 en met investeringen van de deelnemende bedrijven. Het Noorse bedrijf Arbaflame levert technologie om kolen te vervangen door stoombehandelde biomassapellets.

Het ARBAHEAT project is gericht op het integreren van deze innovatieve biomassa voorbehandelingstechnologie in de kolencentrale van ENGIE en op de inzet van de geproduceerde pellets in de centrale voor de productie van elektriciteit en warmte. TNO zorgt voor de wetenschappelijke ondersteuning, samen met onderzoeksinstituut Sintef en de universiteit van Bergen uit Noorwegen en de Vrije Universiteit Brussel. Het uiteindelijke doel is efficiënte en kosteneffectieve concepten voor de ombouw van de kolencentrales te realiseren.

Het Europese onderzoeksproject is voor ons land van groot belang gezien de beoogde sluiting van de vijf kolencentrales uiterlijk in 2030 en het beëindigen van de subsidie voor het bijstoken van biomassa in kolencentrales in 2024.

Eigenaren van kolencentrales beraden zich op een duurzame toekomst en investeren daarom in dit onderzoek. Het niet langer bijstoken maar volledig overstappen op biomassa en de omschakeling van alleen elektriciteitsproductie naar gecombineerde productie van elektriciteit en warmte worden gezien als kansrijke opties.

TNO heeft een uitgebreide set aan onderzoeksfaciliteiten om de omschakeling naar biomassa en de geïntegreerde productie van met stoom behandelde biomassapellets experimenteel te ondersteunen. Binnen het project wordt de verbranding van de gebruikte brandstoffen op laboratoriumschaal beproefd, waarbij de verbrandingscondities in de centrale van ENGIE nauwkeurig worden nagebootst.

Verder worden de eigenschappen van de biomassapellets gekarakteriseerd om hun gedrag tijdens transport, op- en overslag te voorspellen, en wordt het verbrandingsproces in de centrale zelf gemeten en bemonsterd. Daarnaast levert TNO een belangrijke bijdrage aan de bureaustudies naar de technische-economische haalbaarheid van ontwikkelde concepten voor ombouw van kolencentrales tot biomassa gestookte warmtekrachteenheden.